Μια σημαντική εξέλιξη στη μάχη κατά του καρκίνου του παγκρέατος φαίνεται να διαμορφώνεται, καθώς ερευνητές από το Case Western Reserve University ανέπτυξαν ένα εμβόλιο που, σε πρώιμα προκλινικά πειράματα, εξάλειψε πλήρως ίχνη της νόσου. Η επιτυχία αυτή ανοίγει τον δρόμο για τη μετάβαση της θεραπείας σε φάση κλινικών δοκιμών σε ανθρώπους.
Το υπό μελέτη εμβόλιο στοχεύει συγκεκριμένα στον παγκρεατικό πόρο αδενοκαρκίνωμα (PDAC), τον πιο κοινό τύπο καρκίνου του παγκρέατος. Παρότι η νόσος αυτή εμφανίζεται λιγότερο συχνά σε σχέση με άλλες μορφές, όπως του μαστού ή του πνεύμονα, είναι εξαιρετικά επιθετική και συχνά διαγιγνώσκεται αργά, όταν ήδη έχει κάνει μεταστάσεις. Η πενταετής επιβίωση φτάνει μόλις το 13,3%.
«Ο καρκίνος του παγκρέατος είναι τρομερά επιθετικός», δήλωσε ο Zheng-Rong (ZR) Lu, βιοϊατρικός μηχανικός στη Σχολή Μηχανικής του Case Western. «Ήταν έκπληξη για εμάς το γεγονός ότι η προσέγγισή μας λειτούργησε τόσο αποτελεσματικά».
Η μέθοδος βασίζεται σε νανοσωματίδια που μεταφέρουν αντιγόνα ικανά να ενεργοποιήσουν το ανοσοποιητικό σύστημα, ώστε να επιτεθεί στα καρκινικά κύτταρα. Οι ερευνητές στοχεύουν τις πιο συχνές γονιδιακές μεταλλάξεις που εντοπίζονται στους όγκους του PDAC. Σε δοκιμές σε κυτταρικές καλλιέργειες και πειραματόζωα, η θεραπεία κατάφερε να εξαλείψει την παρουσία καρκίνου σε περισσότερους από τους μισούς συμμετέχοντες οργανισμούς.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η κεντρική υπόθεση είναι ότι ένα εμβόλιο αυτού του τύπου, σχεδιασμένο να στοχεύει πολλαπλές μεταλλάξεις ταυτόχρονα, θα μπορούσε να ξεπεράσει την ετερογένεια των όγκων και να επιτύχει υψηλά ποσοστά επιβίωσης χωρίς υποτροπή. Επιπλέον, η συνδυαστική χρήση του με αναστολείς ανοσολογικών σημείων ελέγχου ενδέχεται να ενισχύσει ακόμη περισσότερο την ανοσολογική απόκριση ενάντια στον όγκο.
Αξιοσημείωτο είναι πως το συγκεκριμένο εμβόλιο διαφοροποιείται από τη σύγχρονη τάση της εξατομικευμένης ιατρικής, καθώς δεν στοχεύει να προσαρμόζεται ανά ασθενή, αλλά να λειτουργεί ως καθολική θεραπεία για όλους όσοι πάσχουν ή κινδυνεύουν να αναπτύξουν PDAC.
«Η πλατφόρμα αυτή μπορεί να μεταμορφώσει την κλινική φροντίδα για μια τόσο καταστροφική ασθένεια», σημειώνει η Li Lily Wang, αναπληρώτρια καθηγήτρια μοριακής ιατρικής στο Case Western και συνεργάτης της Cleveland Clinic. «Ενθουσιαστήκαμε που είδαμε το εμβόλιο να προκαλεί τόσο ισχυρή αντίδραση από τα Τ-κύτταρα, τα οποία συνήθως είναι λίγα και ανεπαρκή για να ελέγξουν την ανάπτυξη όγκων».
Η θεραπευτική αγωγή περιλαμβάνει τρεις ενέσεις νανοσωματιδίων σε συνδυασμό με έναν ανοσοενισχυτικό παράγοντα, ώστε να περιοριστεί η ικανότητα των όγκων να διαφεύγουν της ανοσολογικής ανίχνευσης. Παράλληλα, το εμβόλιο δείχνει προοπτικές και ως προληπτικό μέσο για άτομα με γενετική προδιάθεση για καρκίνο του παγκρέατος.
Στα προκλινικά μοντέλα, το εμβόλιο δημιούργησε ανοσολογική μνήμη. Αν μπορέσουμε να επιτύχουμε το ίδιο στους ανθρώπους, τότε θα μπορούμε να αποτρέψουμε την ανάπτυξη PDAC προτού καν εμφανιστούν οι πρώτοι όγκοι. Έτσι, το εμβόλιο αποκτά διπλό ρόλο — θεραπευτικό και προληπτικό.
Αν και η έρευνα βρίσκεται ακόμη στα αρχικά στάδια, η ομάδα έλαβε επιχορήγηση άνω των 3 εκατομμυρίων δολαρίων από το National Cancer Institute για τη συνέχιση της ανάπτυξης του εμβολίου. Στα άμεσα σχέδια περιλαμβάνονται περαιτέρω δοκιμές σε άλλες μορφές προκλινικών μοντέλων, πριν από την έναρξη κλινικών δοκιμών σε ανθρώπους.
Για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας με μη επεμβατικό τρόπο, οι ερευνητές θα χρησιμοποιήσουν προηγμένη τεχνολογία μαγνητικής μοριακής απεικόνισης (MRMI), η οποία θα επιτρέψει την παρακολούθηση της δράσης του εμβολίου σε πραγματικό χρόνο, αλλά και τη βελτιστοποίηση της σύνθεσης και του θεραπευτικού πρωτοκόλλου.
Η ερευνητική ομάδα δεν έχει ακόμη δημοσιεύσει επίσημα αποτελέσματα από τα προκλινικά πειράματα, αλλά αναμένεται να το πράξει μόλις ολοκληρωθούν οι τρέχουσες μελέτες.
[via]
