Από σήμερα 20 Ιουνίου 2025 τίθεται επισήμως σε ισχύ η υποχρεωτική ενεργειακή σήμανση για όλα τα smartphones και tablets που διατίθενται στην ευρωπαϊκή αγορά. Πρόκειται για την ίδια σήμανση που εδώ και χρόνια συναντάμε σε ηλεκτρικές συσκευές και τηλεοράσεις, με χαρακτηριστικά σύμβολα και ενδείξεις που αποσκοπούν στην καλύτερη ενημέρωση του καταναλωτή και την προώθηση πιο βιώσιμων προϊόντων.
Η νέα αυτή ρύθμιση, η οποία καθιερώθηκε μέσω του Κανονισμού (ΕΕ) 2023/1669, είχε τεθεί αρχικά σε εφαρμογή από τον Σεπτέμβριο του 2023, αλλά μόλις τώρα γίνεται υποχρεωτική σε επίπεδο πλήρους εφαρμογής. Από σήμερα, κάθε κατασκευαστής που επιθυμεί να πωλήσει κινητά ή tablets στην Ευρώπη, οφείλει να τοποθετεί την ενεργειακή ετικέτα στη συσκευασία των προϊόντων του.
Η σήμανση αφορά συγκεκριμένες κατηγορίες συσκευών: κινητά με οθόνη αφής διαμέτρου μεταξύ 4 και 7 ιντσών, ασύρματα σταθερά τηλέφωνα και tablets με οθόνες από 7 έως 17,4 ίντσες. Οι ετικέτες εντάσσονται στο σύστημα EPREL (European Product Registry for Energy Labelling), όπου καταγράφονται και ελέγχονται οι ενεργειακές αποδόσεις των προϊόντων.
Η μορφή της ετικέτας θυμίζει αυτή των οικιακών συσκευών: περιλαμβάνει το λογότυπο του κατασκευαστή (π.χ. Xiaomi), την πλήρη ονομασία του μοντέλου, την ενεργειακή κατάταξη από A (υψηλότερη απόδοση) έως G (χαμηλότερη), καθώς και επιμέρους στοιχεία όπως:
- Διάρκεια ζωής της μπαταρίας ανά πλήρη φόρτιση
- Ανθεκτικότητα της συσκευής σε πτώση (με βαθμολογία από A έως E)
- Δείκτης επισκευασιμότητας, επίσης από A έως E
- Αριθμός κύκλων φόρτισης μέχρι η μπαταρία να πέσει στο 80% της αρχικής της χωρητικότητας
- Βαθμός αντοχής σε σκόνη, νερό και υγρασία (μέσω της πιστοποίησης IP)
- Ένα QR code με πληροφορίες από τον κατασκευαστή
- Το νούμερο του σχετικού κανονισμού, στην προκειμένη περίπτωση “2023/1669”
Οι διαστάσεις της ετικέτας είναι τουλάχιστον 68 x 136 χιλιοστά και πρέπει να είναι εμφανής τόσο στις φυσικές συσκευασίες όσο και σε ηλεκτρονικά καταστήματα, με φωτογραφία και σύντομη παρουσίαση, όπως ήδη γίνεται με ψυγεία ή πλυντήρια.
Τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην ετικέτα δεν είναι αυθαίρετα. Οι μετρήσεις βασίζονται σε διεθνή πρότυπα και μεθόδους ελέγχου, όπως π.χ. τα IEC EN 61960-3:2017 για αυτονομία μπαταρίας και IEC 60068-2-31 για τεστ πτώσης. Οι κατασκευαστές δεν επιτρέπεται να τροποποιούν τις επιδόσεις της συσκευής τους όταν ανιχνεύουν ότι αυτή βρίσκεται υπό δοκιμή, ενώ οι αρχές μπορούν να επαληθεύουν τα δεδομένα με απόκλιση μόλις 3%.
Ένα ακόμη σημαντικό σκέλος του νέου πλαισίου αφορά τον «Κανονισμό Οικολογικού Σχεδιασμού», ο οποίος θέτει ελάχιστες απαιτήσεις ποιότητας και ανθεκτικότητας. Για παράδειγμα, όλα τα κινητά θα πρέπει να αντέχουν τουλάχιστον 45 πτώσεις από ύψος ενός μέτρου χωρίς προστατευτική θήκη. Στις αναδιπλούμενες συσκευές, οι απαιτήσεις διαφοροποιούνται, περιλαμβάνοντας πτώσεις με κλειστή και ανοιχτή οθόνη.
Σε ό,τι αφορά τη φθορά της μπαταρίας, αυτή θα πρέπει να διατηρεί τουλάχιστον το 80% της αρχικής χωρητικότητας έπειτα από 800 κύκλους φόρτισης, ενώ οι κατασκευαστές υποχρεούνται να προσφέρουν λογισμικό ρύθμισης που επιτρέπει στον χρήστη να περιορίσει τη φόρτιση στο 80% για μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.
Από την πλευρά του λογισμικού, κάθε συσκευή πρέπει να υποστηρίζεται με ενημερώσεις ασφαλείας και λειτουργικότητας για πέντε έτη από την ημερομηνία κυκλοφορίας. Αυτό δεν συνεπάγεται πέντε διαδοχικές μεγάλες αναβαθμίσεις (π.χ. Android 15 έως 20), αλλά ένας συνδυασμός τριών ετών κύριων εκδόσεων και δύο ετών ενημερώσεων ασφαλείας φαίνεται να πληροί τις απαιτήσεις.
Η επισκευασιμότητα των συσκευών αποτελεί άλλο ένα σημαντικό στοιχείο. Οι κατασκευαστές οφείλουν να διατηρούν διαθεσιμότητα ανταλλακτικών (μπαταρία, κάμερες, υποδοχή φόρτισης, πλήκτρα, μεντεσέδες κ.ά.) για επτά έτη μετά το τέλος της εμπορικής διάθεσης κάθε μοντέλου. Η αποστολή τους πρέπει να γίνεται εντός πέντε έως δέκα ημερών και η αντικατάσταση να μπορεί να πραγματοποιείται με κοινά εργαλεία.
Το όφελος για τον καταναλωτή είναι σαφές: μεγαλύτερη διαφάνεια, δυνατότητα σύγκρισης, καλύτερες πληροφορίες για μια πιο συνειδητοποιημένη αγορά. Παράλληλα, η πίεση στους κατασκευαστές αυξάνεται, αφού καλούνται να βελτιώσουν την ποιότητα, την υποστήριξη και τη διάρκεια ζωής των συσκευών τους.
Ωστόσο, παραμένουν αρκετά ερωτήματα. Είναι εφικτό για μια εταιρεία να διατηρεί ανταλλακτικά για όλα τα μοντέλα επί επτά χρόνια; Θα μπορέσουν οι φθηνότερες συσκευές να ανταποκριθούν σε πενταετή υποστήριξη λογισμικού; Και, τελικά, μήπως όλα αυτά οδηγήσουν σε αύξηση τιμών; Ο χρόνος θα δείξει. Προς το παρόν, το πλαίσιο θέτει τις βάσεις για μια πιο υπεύθυνη και βιώσιμη τεχνολογική αγορά.
[via]
