Εντυπωσιακά ηλιακά φαινόμενα κατέγραψε η νέα αποστολή της NASA, με τις πρώτες εικόνες από τη διαστημική αποστολή PUNCH να αποκαλύπτουν εκρήξεις τεράστιας κλίμακας στην επιφάνεια του Ήλιου. Οι εικόνες παρουσιάστηκαν στο 246ο συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας και εντυπωσίασαν το επιστημονικό κοινό, δίνοντας για πρώτη φορά μια ολοκληρωμένη οπτική της έκτασης και της δυναμικής τέτοιων φαινομένων.
Η αποστολή PUNCH (Polarimeter to Unify the Corona and Heliosphere) έχει ως στόχο την παρακολούθηση του ηλιακού ανέμου και των επιπτώσεων του στο Ηλιακό μας Σύστημα. Η σημαντικότερη αποκάλυψη από τις πρώτες αυτές εικόνες είναι η καταγραφή μιας εντυπωσιακής στεμματικής εκτίναξης μάζας (coronal mass ejection – CME), ενός εκρηκτικού φαινομένου κατά το οποίο τεράστιες ποσότητες πλάσματος και μαγνητικών πεδίων εκτοξεύονται από την επιφάνεια του Ήλιου προς το Διάστημα.
Ο Craig DeForest, επικεφαλής της αποστολής και Φυσικός στο Southwest Research Institute, δήλωσε με ενθουσιασμό ότι οι εικόνες που καταγράφηκαν δεν έχουν προηγούμενο. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά: «Υπόσχομαι ότι δεν έχετε ξαναδεί κάτι τέτοιο». Οι εικόνες παρουσιάζουν στεμματικές εκτινάξεις που καλύπτουν ολόκληρο το ουράνιο πεδίο θέασης, προσφέροντας μια ασυνήθιστη προοπτική για ένα φαινόμενο που μέχρι σήμερα παρακολουθούσαμε μόνο με πιο περιορισμένα μέσα.
Τα φαινόμενα CME συμβαίνουν όταν οι γραμμές του μαγνητικού πεδίου του Ήλιου περιπλέκονται, σπάνε και επανασυνδέονται, απελευθερώνοντας τεράστιες ποσότητες ενέργειας και υλικού. Ειδικά όταν μια τέτοια εκτίναξη έχει κατεύθυνση προς τη Γη, τότε ονομάζεται “halo CME“, καθώς από τη γήινη προοπτική μοιάζει να περιβάλλει τον Ήλιο με ένα φωτοστέφανο πριν εκτοξευτεί προς το εσωτερικό του Ηλιακού Συστήματος με ιλιγγιώδη ταχύτητα.
Ο DeForest ανέφερε ότι χάρη στις νέες δυνατότητες της αποστολής PUNCH, παρακολουθήθηκε μια τέτοια halo CME να διασχίζει το Διάστημα με ταχύτητα σχεδόν 6,5 εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα, φτάνοντας σχεδόν δύο ώρες πριν τη σύγκρουσή της με το μαγνητικό πεδίο της Γης. Αυτά τα φαινόμενα είναι συχνά υπεύθυνα για το εντυπωσιακό βόρειο και νότιο σέλας, αλλά ταυτόχρονα ενέχουν και κινδύνους, καθώς μπορούν να επηρεάσουν τις δορυφορικές επικοινωνίες και να προκαλέσουν βλάβες σε ηλεκτρονικά συστήματα.
Η καινοτομία της αποστολής PUNCH έγκειται στην τρισδιάστατη απεικόνιση των ηλιακών φαινομένων, μέσω τεσσάρων δορυφόρων που συνεργάζονται μεταξύ τους. Αν και οι δορυφόροι δεν έχουν ακόμα καταλάβει τις τελικές τους θέσεις, οι πρώτες μετρήσεις και εικόνες αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα των συστημάτων παρατήρησης και την ακρίβεια των δεδομένων.
Ο ίδιος ο DeForest δήλωσε ότι τα μέχρι τώρα δεδομένα είναι προκαταρκτικά, αλλά ήδη εντυπωσιακά. Όπως υποστήριξε, όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία βαθμονόμησης των οργάνων μέχρι τα τέλη του καλοκαιριού, οι εικόνες και τα δεδομένα θα είναι ακόμη πιο εντυπωσιακά.
Η αποστολή PUNCH έχει διάρκεια δύο ετών και φιλοδοξεί να αλλάξει ριζικά τον τρόπο που παρακολουθούμε και κατανοούμε τα φαινόμενα του Ήλιου και τη συμπεριφορά του ηλιακού ανέμου. Σε μια εποχή που η τεχνολογία εξαρτάται όλο και περισσότερο από διαστημικά μέσα και υποδομές, η πρόβλεψη του διαστημικού καιρού αποκτά κρίσιμη σημασία. Με εργαλεία όπως το PUNCH, οι επιστήμονες ελπίζουν να μπορέσουν στο μέλλον να προβλέπουν πιο έγκαιρα και με μεγαλύτερη ακρίβεια τέτοιες εκρήξεις, περιορίζοντας έτσι τις επιπτώσεις τους σε τεχνολογικά συστήματα και ανθρώπινες δραστηριότητες.
[via]
