Σημαντικό ορόσημο για την παρατήρηση της Γης σηματοδοτεί η αποκάλυψη των πρώτων εικόνων από τον δορυφόρο Biomass, όπως παρουσιάστηκαν στο Living Planet Symposium από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA). Παρότι η αποστολή βρίσκεται ακόμη στο αρχικό στάδιο λειτουργίας της, οι πρώτες εικόνες που κατέγραψε είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακές, δίνοντας μια πρόγευση των δυνατοτήτων της όσον αφορά την καταγραφή της παγκόσμιας δασικής κάλυψης και την παρακολούθηση της αποθήκευσης άνθρακα στον πλανήτη.
Το Biomass εντάσσεται στο ερευνητικό πρόγραμμα Earth Explorer του ESA και εκτοξεύτηκε μόλις πριν από δύο μήνες. Ο βασικός του στόχος είναι να καταγράφει με ακρίβεια τη βιομάζα των δασών, δηλαδή τους κορμούς, τα κλαδιά και τους βλαστούς, ώστε να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για την ποσότητα του αποθηκευμένου άνθρακα. Η τεχνολογία που χρησιμοποιείται είναι η πρωτοποριακή P-band συνθετική απεικόνιση ραντάρ, που για πρώτη φορά επιτρέπει τη διείσδυση μέσω των πυκνών φυλλωμάτων των τροπικών δασών.
Ο Michael Fehringer, υπεύθυνος του προγράμματος Biomass στον ESA, σημείωσε ότι η φάση δοκιμής και βαθμονόμησης του δορυφόρου συνεχίζεται, ωστόσο οι πρώτες εικόνες αποδεικνύουν πως όλα λειτουργούν ομαλά. Η διευθύντρια του τμήματος Παρατήρησης της Γης στον ESA, Simonetta Cheli, ανέφερε πως η αποστολή αναμένεται να προσφέρει πρωτοφανή δεδομένα για τις αλλαγές στα δάση και τη συμβολή τους στον παγκόσμιο κύκλο άνθρακα, παρέχοντας πολύτιμες γνώσεις για την κλιματική αλλαγή και την υγεία των οικοσυστημάτων.
Μία από τις πρώτες εικόνες που δημοσιεύτηκαν αφορά μια περιοχή της Βολιβίας, η οποία συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών με τις μεγαλύτερες απώλειες πρωτογενούς δάσους παγκοσμίως, κυρίως λόγω εκτεταμένων αποψιλώσεων για γεωργικούς σκοπούς. Η εικόνα, με έντονες χρωματικές διαφοροποιήσεις που προέρχονται από τις πολώσεις του ραντάρ, αποτυπώνει δάση, πλημμυρικές πεδιάδες και λιμνοθάλασσες, αλλά και γρασίδι και ποτάμια όπως ο Beni, που κυλά από τις Άνδεις προς τη Βραζιλία.
Η ουσία του προγράμματος δεν περιορίζεται στις μεμονωμένες εικόνες. Η πραγματική δύναμη του Biomass έγκειται στην ικανότητά του να συλλέγει επαναλαμβανόμενες παρατηρήσεις από την ίδια περιοχή και να τις συνδυάζει, παρέχοντας έτσι τρισδιάστατες πληροφορίες για το ύψος του δάσους και την ποσότητα βιομάζας. Αυτή η δυνατότητα ανοίγει τον δρόμο για ακριβή υπολογισμό των αποθεμάτων άνθρακα των δασών.
Μια συγκριτική εικόνα που παρουσιάστηκε περιλαμβάνει τη Βολιβία από το Biomass και από τον δορυφόρο Sentinel-2 του προγράμματος Copernicus. Αν και οπτικά παρόμοιες, η εικόνα του Biomass παρέχει σαφώς πιο ουσιαστική πληροφόρηση χάρη στο ραντάρ μεγάλης εμβέλειας, το οποίο καταγράφει τη συνολική δομή του δάσους, όχι μόνο την επιφάνεια των φυλλωμάτων όπως οι οπτικοί δέκτες.
Άλλη χαρακτηριστική εικόνα απεικονίζει το βόρειο τμήμα της Βραζιλίας και την πυκνή βλάστηση του Αμαζονίου. Οι κόκκινες και ροζ αποχρώσεις υποδηλώνουν υγροτοπικές περιοχές και πλημμυρικές εκτάσεις, ενώ οι πράσινες εκφράζουν δασικές εκτάσεις με έντονο ανάγλυφο.
Επιπλέον, το ραντάρ του Biomass αποκάλυψε και την ηφαιστειογενή γεωμορφολογία της περιοχής Halmahera στην Ινδονησία, όπου κυριαρχούν τα δάση και τα ενεργά ηφαίστεια. Αντίστοιχα, στην Αφρική, μια εικόνα από το Γκαμπόν αποτυπώνει με εντυπωσιακή λεπτομέρεια το ανάγλυφο και την πορεία του ποταμού Ivindo, που αποτελεί ζωτικής σημασίας στοιχείο του τοπικού οικοσυστήματος.
Το πρόγραμμα όμως δεν περιορίζεται στα δάση. Ο ESA παρουσίασε εικόνες από τη Σαχάρα, και συγκεκριμένα το Τσαντ, όπου το ραντάρ κατάφερε να διαπεράσει την άμμο και να αποκαλύψει υπόγεια γεωλογικά χαρακτηριστικά, όπως αποξηραμένες κοίτες αρχαίων ποταμών. Τα δεδομένα αυτά είναι πολύτιμα για την κατανόηση του παλαιοκλίματος αλλά και την αναζήτηση υπόγειων υδάτων.
Τέλος, από την Ανταρκτική ήρθε μια εικόνα που δείχνει τον παγετώνα Nimrod και τμήμα της οροσειράς Transantarctic. Το μακρό μήκος κύματος του ραντάρ επιτρέπει τη διείσδυση στον πάγο, προσφέροντας μοναδικά δεδομένα για τη ροή και την εσωτερική δομή των παγετώνων, κάτι που οι συμβατικές τεχνολογίες δεν μπορούν να καταγράψουν με την ίδια ακρίβεια.
[via]
