Η τεχνητή νοημοσύνη δεν επηρεάζει μόνο τον τρόπο που γράφουμε, αλλά αλλάζει και τον τρόπο που μιλάμε και αλληλεπιδρούμε με τους άλλους.
Mπείτε σε μια οποιαδήποτε κλήση Zoom ή παρακολουθήστε οποιοδήποτε βίντεο στο YouTube και ακούστε προσεκτικά. Πέρα από το περιεχόμενο και μέσα στα γλωσσικά μοτίβα, θα διαπιστώσετε την αυξανόμενη ομοιομορφία της φωνής της τεχνητής νοημοσύνης.
Λέξεις όπως «prowess» (επιδεξιότητα) και «tapestry» (ταπισερί), που προτιμά το ChatGPT, εισχωρούν στο λεξιλόγιό μας, ενώ λέξεις όπως «bolster» (ενισχύω), «unearth» (ανακαλύπτω) και «nuance» (απόχρωση), που δεν προτιμά το ChatGPT, χρησιμοποιούνται όλο και λιγότερο.
Οι ερευνητές και οι γλωσσολόγοι ήδη καταγράφουν αλλαγές στον τρόπο που μιλάμε και επικοινωνούμε ως αποτέλεσμα του ChatGPT, και βλέπουν αυτή τη γλωσσική επιρροή να επιταχύνεται σε κάτι πολύ μεγαλύτερο.
Σύμφωνα με ερευνητές του Ινστιτούτου Max Planck για την Ανθρώπινη Ανάπτυξη, που ανέλυσαν περίπου 280.000 βίντεο YouTube από ακαδημαϊκά κανάλια, κατά τους 18 μήνες μετά την κυκλοφορία του ChatGPT, οι ομιλητές χρησιμοποίησαν λέξεις όπως «μεθοδικός», «ερευνώ», «βασίλειο» και «έμπειρος» έως και 51% πιο συχνά σε σύγκριση με τα τρία προηγούμενα χρόνια.
Οι ερευνητές επιβεβαίωσαν ότι αυτές οι λέξεις ταιριάζουν με αυτές που προτιμά το μοντέλο, όπως διαπιστώθηκε σε μια προηγούμενη μελέτη που συνέκρινε 10.000 κείμενα που είχαν επιμεληθεί άνθρωποι και τεχνητή νοημοσύνη.
Μια λέξη, συγκεκριμένα, ξεχώρισε στους ερευνητές ως ένα είδος γλωσσικού «υδατογραφήματος», ως σήμα κατατεθέν αυτής της αλλαγής. Η λέξη «delve» (ερευνώ) έχει γίνει ένα ακαδημαϊκό σλόγκαν, μια φωτεινή επιγραφή στη μέση κάθε συζήτησης που αναβοσβήνει «το ChatGPT ήταν εδώ και επηρέασε την ομιλία μας». «Εξωτερικεύουμε αυτό το εικονικό λεξιλόγιο στην καθημερινή μας επικοινωνία», λέει ο Hiromu Yakura, κύριος συγγραφέας της μελέτης και μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Ινστιτούτο Ανθρώπινης Ανάπτυξης Max Planck.
«Το delve είναι μόνον η κορυφή του παγόβουνου»
Αλλά δεν είναι μόνον ότι υιοθετούμε τη γλώσσα της τεχνητής νοημοσύνης – είναι το πώς αρχίζει να ακούγεται η γλώσσα μας. Παρόλο που οι τρέχουσες μελέτες επικεντρώνονται κυρίως στο λεξιλόγιο, οι ερευνητές υποψιάζονται ότι η επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης αρχίζει να εμφανίζεται και στον τόνο της ομιλίας, με τη μορφή μακρύτερων, πιο δομημένων προτάσεων και πιο συγκρατημένης έκφρασης συναισθημάτων.
Όπως λέει ο Levin Brinkmann, ερευνητής στο Ινστιτούτο Ανθρώπινης Ανάπτυξης Max Planck και συν-συγγραφέας της μελέτης, «το ”Delve” είναι μόνον η κορυφή του παγόβουνου».
Έρευνα: Οι λόγοι που επιλέγουν την Ελλάδα για διακοπές Βρετανοί, Γάλλοι και Αμερικανοί -Ο ρόλος του ChatGPT
«Έπεσε» παγκοσμίως το ChatGPT -Χιλιάδες χρήστες αντιμετωπίζουν προβλήματα
Η τεχνητή νοημοσύνη εμφανίζεται πιο εμφανώς σε λειτουργίες όπως οι έξυπνες απαντήσεις, η αυτόματη διόρθωση και ο ορθογραφικός έλεγχος.
Μια έρευνα του Πανεπιστημίου Cornell εξετάζει τη χρήση των έξυπνων απαντήσεων στις συνομιλίες και διαπιστώνει ότι η χρήση των έξυπνων απαντήσεων αυξάνει τη συνολική συνεργασία και τα συναισθήματα εγγύτητας μεταξύ των συμμετεχόντων, καθώς οι χρήστες καταλήγουν να επιλέγουν μια πιο θετική συναισθηματική γλώσσα.
Η υποψία είναι απωθητική
Ωστόσο, όταν οι άνθρωποι πίστευαν ότι ο συνομιλητής τους χρησιμοποιούσε τεχνητή νοημοσύνη, τον αξιολογούσαν ως λιγότερο συνεργάσιμο και πιο απαιτητικό. Το κρίσιμο είναι ότι δεν ήταν η πραγματική χρήση της τεχνητής νοημοσύνης που τους απώθησε, αλλά η υποψία ότι χρησιμοποιείται.
«Διαμορφώνουμε τις αντιλήψεις μας με βάση γλωσσικά στοιχεία και είναι πραγματικά οι γλωσσικές ιδιότητες που καθορίζουν αυτές τις εντυπώσεις» λέει ο Malte Jung, αναπληρωτής καθηγητής Επιστήμης της Πληροφορίας στο Πανεπιστήμιο Cornell και συν-συγγραφέας της μελέτης.
Τρία επίπεδα
«Αυτό το παράδοξο -η τεχνητή νοημοσύνη βελτιώνει την επικοινωνία, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει την υποψία- υποδηλώνει μια βαθύτερη απώλεια εμπιστοσύνης», σύμφωνα με τον Mor Naaman, καθηγητή Επιστήμης της Πληροφορίας στο Cornell Tech.
Ο ίδιος έχει εντοπίσει τρία επίπεδα ανθρώπινων σημάτων που έχουμε χάσει με την υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης στην επικοινωνία μας. Το πρώτο επίπεδο είναι αυτό των βασικών σημάτων ανθρωπιάς, σημάτων που εκφράζουν την αυθεντικότητά μας ως ανθρώπινα όντα, όπως στιγμές ευαλωτότητας ή προσωπικές συνήθειες, που λένε στους άλλους: «Αυτός είμαι εγώ, είμαι άνθρωπος». Το δεύτερο επίπεδο αποτελείται από σήματα προσοχής και προσπάθειας που αποδεικνύουν ότι «ενδιαφέρθηκα αρκετά για να το γράψω αυτό ο ίδιος». Και το τρίτο επίπεδο είναι τα σήματα ικανότητας που δείχνουν το χιούμορ μας, την ικανότητά μας και τον πραγματικό μας εαυτό στους άλλους.
Είναι η διαφορά μεταξύ του να στείλεις σε κάποιον «Λυπάμαι που είσαι αναστατωμένος» και του «Γεια, συγγνώμη που φρίκαρα στο δείπνο, μάλλον δεν έπρεπε να παραλείψω τη θεραπεία αυτή την εβδομάδα». Το ένα ακούγεται επίπεδο, το άλλο ακούγεται ανθρώπινο.
Για τον Naaman, το να βρει πώς να επαναφέρει και να αναβαθμίσει αυτά τα σήματα είναι ο δρόμος προς τα εμπρός στην επικοινωνία που μεσολαβεί η τεχνητή νοημοσύνη, επειδή η τεχνητή νοημοσύνη δεν αλλάζει μόνο τη γλώσσα, αλλά και τον τρόπο που σκεφτόμαστε.
«Ακόμα και στις ιστοσελίδες γνωριμιών, τι σημαίνει πια να είσαι αστείος στο προφίλ σου ή σε μια συνομιλία, όταν ξέρουμε ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να είναι αστεία για σένα;», ρωτά ο Naaman.
Αυτό που τον ανησυχεί είναι η απώλεια της ικανότητας να ενεργούμε, η οποία ξεκινά από τον λόγο μας και μεταφέρεται στη σκέψη μας. «Αντί να εκφράζουμε τις δικές μας σκέψεις, εκφράζουμε ό,τι μας βοηθά να εκφράσουμε η τεχνητή νοημοσύνη». Χωρίς αυτά τα σήματα, προειδοποιεί ο Naaman, θα εμπιστευόμαστε μόνο την επικοινωνία πρόσωπο με πρόσωπο, ούτε καν τις βιντεοκλήσεις.
Χάνουμε τα λεκτικά παραπατήματα, τις τοπικές ιδιωματικές εκφράσεις και τις ασυνήθιστες φράσεις που υποδηλώνουν ευαισθησία, αυθεντικότητα και προσωπικότητα.
Το ΑΙ καθορίζει ποιος ακούγεται «αυθεντικός»
Το πρόβλημα της εμπιστοσύνης επιδεινώνεται όταν σκεφτείς ότι η τεχνητή νοημοσύνη καθορίζει σιωπηλά ποιος ακούγεται «αυθεντικός» εξ αρχής.
Έρευνα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ διαπίστωσε ότι οι απαντήσεις της τεχνητής νοημοσύνης συχνά περιείχαν στερεότυπα ή ανακριβείς προσεγγίσεις, όταν της ζητήθηκε να χρησιμοποιήσει διαλέκτους εκτός της τυπικής αμερικανικής αγγλικής γλώσσας.
Παραδείγματα αυτού περιλαμβάνουν το ChatGPT που επαναλαμβάνει την ερώτηση σε χρήστες που δεν μιλούν τυπική αμερικανική αγγλική, λόγω έλλειψης κατανόησης, και υπερβάλλει σημαντικά τη διάλεκτο της εισαγωγής.
Η μελέτη αποκάλυψε ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν προτιμά απλώς την τυπική αμερικανική αγγλική, αλλά και «ισοπεδώνει» άλλες διαλέκτους με τρόπους που μπορούν να υποτιμήσουν τους ομιλητές τους.
Αυτό το σύστημα διαιωνίζει ανακρίβειες όχι μόνο σχετικά με τις κοινότητες, αλλά και σχετικά με το τι είναι «σωστό» αγγλικό. Επομένως, το διακύβευμα δεν είναι μόνον η διατήρηση της γλωσσικής ποικιλομορφίας, αλλά και η προστασία των ατελειών που στην πραγματικότητα χτίζουν την εμπιστοσύνη.
Πλησιάζουμε σε ένα σημείο, όπου οι επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης στον τρόπο που μιλάμε και γράφουμε κινούνται μεταξύ των πόλων της τυποποίησης, όπως η δημιουργία προτύπων για επαγγελματικά email ή επίσημες παρουσιάσεις, και της αυθεντικής έκφρασης σε προσωπικούς και συναισθηματικούς χώρους. Μεταξύ αυτών των πόλων, υπάρχουν τρεις βασικές εν(σ)τάσεις.
Τα πρώτα σημάδια αντίδρασης, όπως η αποφυγή της λέξης «delve» από τους ακαδημαϊκούς και η ενεργή προσπάθεια των ανθρώπων να μην ακούγονται σαν τεχνητή νοημοσύνη, υποδηλώνουν ότι ενδέχεται να αυτορυθμιστούμε ενάντια στην ομογενοποίηση. Τα ίδια τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης θα γίνουν πιθανώς πιο εκφραστικά και εξατομικευμένα με την πάροδο του χρόνου, μειώνοντας ενδεχομένως το τρέχον πρόβλημα της φωνής της τεχνητής νοημοσύνης. Και ο μεγαλύτερος κίνδυνος, όπως επισήμανε ο Naaman, δεν είναι η γλωσσική ομοιομορφία, αλλά η απώλεια του συνειδητού ελέγχου της σκέψης και της έκφρασής μας.
Το μέλλον δεν είναι προκαθορισμένο μεταξύ απόλυτης ομογενοποίησης και υπερ-εξατομίκευσης: εξαρτάται από το αν θα είμαστε συνειδητοί συμμετέχοντες σε αυτή την αλλαγή. Βλέπουμε τα πρώτα σημάδια ότι οι άνθρωποι θα αντιδράσουν όταν η επιρροή της τεχνητής νοημοσύνης γίνει πολύ εμφανής, ενώ η τεχνολογία μπορεί να εξελιχθεί ώστε να αντικατοπτρίζει καλύτερα την ανθρώπινη ποικιλομορφία, αντί να την εξομαλύνει.
Δεν είναι θέμα αν η τεχνητή νοημοσύνη θα συνεχίσει να διαμορφώνει τον τρόπο που μιλάμε -γιατί θα το κάνει είτε το θέλουμε είτε όχι-, αλλά αν θα επιλέξουμε ενεργά να διατηρήσουμε χώρο για τις λεκτικές ιδιαιτερότητες και τη συναισθηματική αταξία που κάνουν την επικοινωνία αναγνωρίσιμη και αναντικατάστατα ανθρώπινη.
