Η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρά σε μια σημαντική θεσμική τομή στον τομέα της κυκλικής οικονομίας, με νέους κανόνες για την ανακύκλωση μπαταριών που τίθενται σε ισχύ από τις 24 Ιουλίου 2025. Οι ρυθμίσεις αυτές έρχονται να καθορίσουν με σαφήνεια τις μεθοδολογίες υπολογισμού της αποδοτικότητας της ανακύκλωσης, ενισχύοντας ταυτόχρονα τη διαφάνεια, την ιχνηλασιμότητα και την αξιοπιστία του συστήματος διαχείρισης αποβλήτων μπαταριών σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Η νέα μεθοδολογία εφαρμόζεται σε μονάδες ανακύκλωσης μπαταριών διαφόρων τύπων, όπως οξειδίου του μολύβδου, νικελίου-καδμίου, λιθίου και άλλων. Κεντρικό στοιχείο του πλαισίου αποτελεί ο σαφής ορισμός του τι σημαίνει «αποδοτικότητα ανακύκλωσης» — δηλαδή το ποσοστό της αρχικής μάζας μιας χρησιμοποιημένης μπαταρίας που τελικά μετατρέπεται σε δευτερογενείς πρώτες ύλες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχωρά επίσης στην εισαγωγή ενός ενιαίου πλαισίου για τη μέτρηση της ανάκτησης στρατηγικών μετάλλων, όπως το κοβάλτιο, ο χαλκός, το λίθιο, το νικέλιο και ο μόλυβδος, υλικά που θεωρούνται ζωτικής σημασίας για τις τεχνολογίες του μέλλοντος, από ηλεκτρικά οχήματα έως ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Για την ενίσχυση της διαφάνειας και της δυνατότητας ελέγχου από τις εθνικές αρχές, οι επιχειρήσεις ανακύκλωσης θα είναι υποχρεωμένες να χρησιμοποιούν ένα εναρμονισμένο πρότυπο εγγράφων στις αναφορές τους προς τις αρμόδιες αρχές των κρατών-μελών. Η απαίτηση αυτή στοχεύει στο να διευκολύνει την παρακολούθηση της προόδου προς την επίτευξη των στόχων, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει την εμπιστοσύνη επενδυτών και πολιτών στον ταχέως αναπτυσσόμενο αυτό τομέα.
Σύμφωνα με το Παράρτημα XII του Κανονισμού για τις Μπαταρίες, θεσπίζονται συγκεκριμένοι ποσοτικοί στόχοι που οι μονάδες ανακύκλωσης θα πρέπει να επιτύχουν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2025. Αναλυτικά, η αποδοτικότητα της ανακύκλωσης πρέπει να φτάσει στο 75% για τις μπαταρίες οξειδίου του μολύβδου, στο 65% για τις μπαταρίες λιθίου, στο 80% για τις νικελίου-καδμίου και στο 50% για όλους τους άλλους τύπους.
Οι απαιτήσεις γίνονται ακόμη πιο αυστηρές μέχρι το τέλος του 2030. Ειδικότερα, ο πήχης ανεβαίνει στο 80% για τις μπαταρίες οξειδίου του μολύβδου και στο 70% για εκείνες που βασίζονται στο λίθιο. Ταυτόχρονα, εντείνονται οι στόχοι για την ανάκτηση κρίσιμων μετάλλων: μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2027, η ανάκτηση για κοβάλτιο, χαλκό, μόλυβδο και νικέλιο θα πρέπει να αγγίξει το 90%, ενώ για το λίθιο το όριο τίθεται στο 50%. Τα ποσοστά αυτά αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω έως το τέλος του 2031, φτάνοντας το 95% για τα τέσσερα πρώτα μέταλλα και το 80% για το λίθιο.
Η βάση του κανονιστικού αυτού πλαισίου είναι η έκθεση του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) με τίτλο «Τεχνικές προτάσεις για τους κανόνες υπολογισμού και επαλήθευσης ποσοστών αποδοτικότητας ανακύκλωσης και ανάκτησης υλικών από απόβλητα μπαταριών». Το έγγραφο αυτό προέκυψε μέσα από διαβούλευση με ενδιαφερόμενους φορείς του κλάδου και αντανακλά έναν συνεργατικό τρόπο χάραξης πολιτικής, ο οποίος εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα και την τεχνική αρτιότητα των λύσεων που προκρίνονται.
Η στρατηγική αυτή εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο μετάβασης της Ευρώπης προς ένα κυκλικό μοντέλο ανάπτυξης, το οποίο μειώνει την εξάρτηση από εισαγόμενες πρώτες ύλες και αξιοποιεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό τα υλικά που ήδη βρίσκονται σε κυκλοφορία. Η επαναχρησιμοποίηση μετάλλων που προέρχονται από ανακυκλωμένες μπαταρίες όχι μόνο ενισχύει την ευρωπαϊκή αυτάρκεια, αλλά και συμβάλλει καθοριστικά στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των τεχνολογιών αιχμής.
[via]
