Μπορεί να ακούγεται παράδοξο, αλλά η υποχώρηση των πάγων της Γροιλανδίας, πέρα από το ότι αποτελεί ανησυχητικό σημάδι της κλιματικής αλλαγής, φαίνεται να δρα και ως απρόσμενος «κινητήρας» για τη θαλάσσια ζωή. Μια νέα έρευνα, που υποστηρίχθηκε από τη NASA, αποκάλυψε ότι η τεράστια ροή γλυκού νερού από την τήξη του παγετώνα Jakobshavn ενισχύει την ανάπτυξη του φυτοπλαγκτού, των μικροσκοπικών φυτικών οργανισμών που αποτελούν τη βάση της ωκεάνιας τροφικής αλυσίδας.
Παρότι αόρατο με γυμνό μάτι, το φυτοπλαγκτόν διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στα θαλάσσια οικοσυστήματα: απορροφά διοξείδιο του άνθρακα και αποτελεί την πρωταρχική τροφή για οργανισμούς όπως τα κωπήποδα, οι γαρίδες, τα ψάρια και, τελικά, ακόμη και οι φάλαινες.
Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ο Jakobshavn απελευθερώνει πάνω από 1.200 κυβικά μέτρα γλυκού νερού κάθε δευτερόλεπτο στη θάλασσα. Η ροή αυτή αναμειγνύεται με το αλμυρό νερό σε βάθη εκατοντάδων μέτρων. Λόγω της χαμηλότερης πυκνότητάς του, το γλυκό νερό ανέρχεται στην επιφάνεια, μεταφέροντας μαζί του θρεπτικά συστατικά όπως σίδηρο και νιτρικά άλατα, ουσίες που λειτουργούν ως «βιταμίνες» για την ανάπτυξη του φυτοπλαγκτού.
Σύμφωνα με τις προσομοιώσεις, το φαινόμενο αυτό οδηγεί σε αύξηση της καλοκαιρινής παραγωγικότητας στην περιοχή κατά 15% έως 40%. Η καταγραφή του φαινομένου στο πεδίο, ωστόσο, είναι εξαιρετικά δύσκολη. Η ακτογραμμή της Γροιλανδίας είναι απομακρυσμένη, οι συνθήκες συχνά ακραίες, και οι παγετώνες απελευθερώνουν τεράστια παγόβουνα, μερικά από τα οποία έχουν μέγεθος ολόκληρων αστικών συνοικιών.
Για να ξεπεραστούν αυτά τα εμπόδια, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν το ECCO-Darwin, ένα προηγμένο ωκεανογραφικό μοντέλο που ανέπτυξαν από κοινού το Jet Propulsion Laboratory της NASA και το MIT. Το σύστημα αυτό ενσωματώνει δεκαετίες δεδομένων από δορυφόρους και θαλάσσια όργανα – δισεκατομμύρια σημεία παρατήρησης σχετικά με τη θερμοκρασία, την αλατότητα, τα θαλάσσια ρεύματα και τη χημεία του νερού – και αναπαριστά σε τρισδιάστατη μορφή τις διεργασίες κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Η ερευνητική ομάδα δημιούργησε ένα «μοντέλο μέσα στο μοντέλο», εστιάζοντας στον φιόρδ που βρίσκεται στους πρόποδες του Jakobshavn. Με τη βοήθεια των υπερυπολογιστών του κέντρου NASA Ames, κατάφεραν να προσομοιώσουν με λεπτομέρεια την αλληλεπίδραση φυσικών, χημικών και βιολογικών παραμέτρων, φτάνοντας μέχρι το σημείο να ποσοτικοποιήσουν τον ακριβή αντίκτυπο της ροής του παγετώνα.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, παρόλο που η υπερθέρμανση του πλανήτη γενικά μειώνει την ικανότητα των ωκεανών να απορροφούν CO2, η αυξημένη άνθηση του φυτοπλαγκτού στην περιοχή αντισταθμίζει μέρος αυτής της απώλειας, απορροφώντας μεγαλύτερες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα.
Ωστόσο, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι οι μακροπρόθεσμες συνέπειες παραμένουν άγνωστες. Η αύξηση της θαλάσσιας παραγωγικότητας θα μπορούσε να ωφελήσει την άγρια ζωή και την αλιεία σε τοπικό επίπεδο, αλλά η επιτάχυνση της τήξης των πάγων είναι ένα ανησυχητικό σύμπτωμα, με σοβαρές επιπτώσεις στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας, στην αλατότητα των παράκτιων υδάτων και στην παγκόσμια κυκλοφορία των ωκεανών.
Δεδομένου ότι η Γροιλανδία φιλοξενεί πάνω από 250 παγετώνες παρόμοιους με τον Jakobshavn, οι ερευνητές σκοπεύουν να επεκτείνουν τη μελέτη σε ολόκληρη την ακτογραμμή της αλλά και σε άλλες πολικές περιοχές. Όπως επισημαίνει η ομάδα, τα εργαλεία που αναπτύχθηκαν δεν περιορίζονται μόνο στον Βορρά. Η ίδια μεθοδολογία μπορεί να εφαρμοστεί σε περιοχές όπως ο Κόλπος του Τέξας ή η Αλάσκα, προκειμένου να εξεταστεί η αλληλεπίδραση μεταξύ ωκεανών και κλίματος σε διαφορετικά γεωγραφικά και περιβαλλοντικά πλαίσια.
[via]
