Η επιστήμη φέρνει στο φως έναν ακόμη απρόσμενο μηχανισμό που εξηγεί γιατί η σωματική άσκηση βοηθά στη ρύθμιση του βάρους. Μια διεθνής ομάδα ερευνητών αποκάλυψε ότι η φυσική δραστηριότητα ενεργοποιεί την παραγωγή μιας χημικής ένωσης που δρα άμεσα στον εγκέφαλο, περιορίζοντας το αίσθημα της πείνας χωρίς να προκαλεί παρενέργειες. Το μόριο αυτό, γνωστό ως Lac-Phe, θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για καινοτόμες θεραπείες κατά της παχυσαρκίας.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από επιστήμονες του Baylor College of Medicine, του Jan and Dan Duncan Neurological Research Institute στο Texas Children’s Hospital, του Stanford University School of Medicine και συνεργαζόμενων φορέων. Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Nature Metabolism, δίνουν νέα διάσταση στον τρόπο με τον οποίο η άσκηση συνδέεται με τη μείωση της όρεξης και την απώλεια βάρους.
Ο Dr. Yang He, επίκουρος καθηγητής παιδιατρικής – νευρολογίας στο Baylor και ερευνητής στο Duncan NRI, εξηγεί:
Η τακτική άσκηση θεωρείται ισχυρό μέσο για την απώλεια βάρους και την πρόληψη παθήσεων που σχετίζονται με την παχυσαρκία, όπως ο διαβήτης και τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Αν και γνωρίζουμε ότι η άσκηση αυξάνει την ενεργειακή κατανάλωση του οργανισμού, είναι ξεκάθαρο ότι εμπλέκονται και άλλοι μηχανισμοί.
Ήδη από προηγούμενες μελέτες είχε φανεί ότι το Lac-Phe είναι ο μεταβολίτης που αυξάνεται περισσότερο στο αίμα μετά από έντονη σωματική δραστηριότητα, όχι μόνο στα ποντίκια αλλά και στους ανθρώπους και στα άλογα ιπποδρομιών. Επιπλέον, είχε παρατηρηθεί ότι η χορήγησή του σε παχύσαρκα ποντίκια μείωνε την πρόσληψη τροφής και προκαλούσε απώλεια βάρους χωρίς ανεπιθύμητες συνέπειες. Ωστόσο, ο τρόπος δράσης του παρέμενε άγνωστος.
Για να απαντήσουν στο ερώτημα, οι ερευνητές εστίασαν στον εγκέφαλο, όπου ρυθμίζονται η όρεξη και η διατροφική συμπεριφορά. Μελέτησαν δύο τύπους νευρικών κυττάρων στον υποθάλαμο των ποντικιών: τους νευρώνες AgRP, που ενεργοποιούν την πείνα, και τους νευρώνες PVH , οι οποίοι την καταστέλλουν. Συνήθως, οι AgRP αναστέλλουν τη δράση των PVH, οδηγώντας στο αίσθημα της πείνας. Όμως, όταν οι AgRP αδρανούν, οι PVH αναλαμβάνουν δράση και μειώνουν την όρεξη.
Η ομάδα διαπίστωσε ότι το Lac-Phe αναστέλλει άμεσα τους νευρώνες AgRP, με αποτέλεσμα να ενεργοποιούνται οι PVH. Αυτή η αλληλουχία γεγονότων οδηγεί σε μείωση της τροφικής πρόσληψης. Εντυπωσιακό είναι ότι τα ποντίκια παρέμεναν δραστήρια και φυσιολογικά, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ουσία δεν προκαλεί ανεπιθύμητες συμπεριφορικές αλλαγές.
Η έρευνα προχώρησε ένα βήμα παραπέρα, διερευνώντας πώς ακριβώς το Lac-Phe επιδρά στους νευρώνες AgRP. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι δρα μέσω ενός πρωτεϊνικού διαύλου που ονομάζεται KATP, ο οποίος ρυθμίζει τη δραστηριότητα των κυττάρων. Όταν το Lac-Phe ενεργοποιεί αυτούς τους διαύλους, οι AgRP γίνονται λιγότερο δραστήριοι. Όταν οι δίαυλοι αυτοί μπλοκαρίστηκαν με φάρμακα ή γενετικές τεχνικές, το Lac-Phe δεν είχε πια καμία επίδραση στην όρεξη, επιβεβαιώνοντας τον καθοριστικό ρόλο τους.
Ο Dr. Yong Xu, ερευνητής στο University of South Florida και συν-συγγραφέας της μελέτης, υπογραμμίζει: «Τα αποτελέσματα αυτά ανοίγουν τον δρόμο για στοχευμένες παρεμβάσεις στη διαχείριση του βάρους, αξιοποιώντας έναν φυσικό μηχανισμό που ήδη διαθέτει ο οργανισμός μας». Αντίστοιχα, ο Dr. Jonathan Long από το Stanford University School of Medicine επισημαίνει ότι η ανακάλυψη αυτή δείχνει πώς ένα φυσικό μόριο μπορεί να επηρεάζει τον εγκέφαλο και να καθορίζει τη συμπεριφορά μας απέναντι στην τροφή.
Αν και η μελέτη περιορίστηκε σε ποντίκια, τα ευρήματα θεωρούνται ιδιαίτερα ελπιδοφόρα και για τον άνθρωπο. Τα επόμενα βήματα περιλαμβάνουν την κατανόηση του πώς λειτουργεί το Lac-Phe σε διαφορετικές μεταβολικές καταστάσεις – όπως στην παχυσαρκία ή τη λεπτόσωμη σωματοδομή – και πώς μετακινείται μέχρι τον εγκέφαλο. Επίσης, θα εξεταστεί η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητά του ως πιθανή θεραπεία.
[via]
