Μια νέα διεθνής μελέτη φέρνει στο προσκήνιο ένα απρόσμενο «όπλο» απέναντι στον COVID-19 και σε άλλες σοβαρές αναπνευστικές λοιμώξεις. Ο λόγος για την εισπνεόμενη μορφή της ηπαρίνης, ενός ευρέως διαθέσιμου και χαμηλού κόστους φαρμάκου, που φαίνεται να μειώνει δραστικά τόσο τον κίνδυνο διασωλήνωσης όσο και τη θνητότητα σε ασθενείς με σοβαρή νόσηση.
Η ηπαρίνη είναι γνωστή εδώ και δεκαετίες ως αντιπηκτικό, που χορηγείται ενέσιμα για την πρόληψη και τη θεραπεία θρομβώσεων. Αυτή τη φορά, όμως, οι ερευνητές την αξιοποίησαν με έναν διαφορετικό τρόπο: με εισπνοές, ώστε να δράσει απευθείας στους πνεύμονες, εκεί όπου ο ιός προκαλεί τη μεγαλύτερη καταστροφή.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό eClinicalMedicine και παρουσιάστηκε στο συνέδριο της European Respiratory Society στο Άμστερνταμ, πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή σχεδόν 500 ασθενών σε έξι χώρες. Τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά: οι ασθενείς που έλαβαν εισπνεόμενη ηπαρίνη είχαν 50% μικρότερη πιθανότητα να χρειαστούν μηχανική υποστήριξη της αναπνοής, ενώ η πιθανότητα θανάτου μειώθηκε σημαντικά σε σχέση με όσους έλαβαν την κλασική θεραπεία.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η εισπνεόμενη ηπαρίνη διαθέτει τρεις διαφορετικές ιδιότητες που την καθιστούν ξεχωριστή. Εκτός από την αντιπηκτική δράση της, που αποτρέπει τη δημιουργία θρόμβων, έχει ισχυρές αντιφλεγμονώδεις αλλά και αντι-ιικές ιδιότητες. Όπως εξήγησε ο Clive Page, καθηγητής Φαρμακολογίας στο King’s College London και συντονιστής της μελέτης, δεν υπάρχει άλλο φάρμακο που να συγκεντρώνει αυτόν τον μοναδικό συνδυασμό χαρακτηριστικών.
«Γνωρίζουμε ότι είναι θέμα χρόνου να εμφανιστεί μια νέα πανδημία, ενώ ακόμη και σήμερα υπάρχουν ασθενείς με COVID-19 που νοσούν βαριά. Η εισπνεόμενη ηπαρίνη αποτελεί ένα εξαιρετικά πολύτιμο εργαλείο στη φαρέτρα μας», τόνισε ο Page.
Τα οφέλη της θεραπείας δεν περιορίζονται μόνο στον COVID-19. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η ίδια μέθοδος μπορεί να αποδειχθεί εξίσου αποτελεσματική απέναντι σε άλλες σοβαρές λοιμώξεις του αναπνευστικού, όπως η πνευμονία, η γρίπη και ο RSV. Αυτές οι ασθένειες προκαλούνται από διαφορετικούς ιούς και βακτήρια, αλλά καταλήγουν σε μια κοινή κατάληξη: βλάβη στους πνεύμονες.
Ο Frank van Haren, καθηγητής στο Australian National University και διευθυντής της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας του St George Hospital στο Σίδνεϊ, υπογράμμισε ότι η εισπνεόμενη ηπαρίνη λειτουργεί προστατευτικά ανεξάρτητα από το παθογόνο που προκαλεί τη λοίμωξη.
Δεν έχει σημασία ποιο μικρόβιο ή ιός ευθύνεται. Όταν ο ασθενής εισπνέει την ηπαρίνη, ο οργανισμός αποκτά ένα τείχος προστασίας που εμποδίζει την περαιτέρω μόλυνση και τη βλάβη στους πνεύμονες.
Η ερευνητική ομάδα σχεδιάζει τώρα μια νέα κλινική δοκιμή στην Ευρώπη, ώστε να εξετάσει την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου σε άλλες κοινές λοιμώξεις, όπως η εποχική γρίπη.
Ένα ακόμη πλεονέκτημα της εισπνεόμενης ηπαρίνης είναι η οικονομική της προσβασιμότητα. Σε αντίθεση με πολλά νέα φάρμακα ή θεραπείες που απαιτούν τεράστιες επενδύσεις και παραμένουν απρόσιτα για χώρες με περιορισμένους πόρους, η ηπαρίνη είναι φθηνή, ευρέως διαθέσιμη και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σχεδόν παντού.
Αυτό, σύμφωνα με τους ειδικούς, μπορεί να έχει καθοριστικό ρόλο σε μελλοντικές υγειονομικές κρίσεις, ιδιαίτερα σε χαμηλού εισοδήματος χώρες που πλήττονται δυσανάλογα από πανδημίες και λοιμώξεις του αναπνευστικού. Ο van Haren υπογράμμισε ότι η θεραπεία μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια και για ασθενείς με εξασθενημένο ανοσοποιητικό, όπως οι καρκινοπαθείς, οι οποίοι είναι πιο ευάλωτοι σε λοιμώξεις.
Παρά τα εντυπωσιακά αποτελέσματα, οι επιστήμονες τονίζουν ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα πριν η μέθοδος εφαρμοστεί ευρέως στην καθημερινή κλινική πράξη. Η ανάπτυξη μιας ειδικά σχεδιασμένης μορφής ηπαρίνης για εισπνοές βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, ώστε να διασφαλιστεί η μέγιστη αποτελεσματικότητα και ασφάλεια.
«Η πρόκληση είναι να εντάξουμε αυτήν την πρακτική στην παραγωγή φαρμάκων σε βιομηχανική κλίμακα», σημείωσε ο Page, τονίζοντας ότι η συνεργασία διεθνών ερευνητικών κέντρων είναι απαραίτητη για να γίνει πραγματικότητα η χρήση της.
[via]
