Η έλλειψη νερού αναδεικνύεται σε μία από τις σοβαρότερες προκλήσεις του αιώνα, με νέα έρευνα να προειδοποιεί ότι έως το 2100 σχεδόν τρία τέταρτα του πλανήτη – το 74% για την ακρίβεια – θα αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο ξηρασίας, εάν δεν ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Τα ανησυχητικά αυτά στοιχεία παρουσιάζονται στη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Communications από τον Christian Franzke του National University of Busan στη Νότια Κορέα, ο οποίος ανέπτυξε έναν χάρτη πρόβλεψης για τον εντοπισμό των περιοχών και του χρόνου που θα εκδηλωθούν οι μεγαλύτερες κρίσεις.
Αν και η σύνδεση της κλιματικής αλλαγής με την έλλειψη νερού είναι γνωστή εδώ και δεκαετίες, η αδυναμία ακριβούς πρόβλεψης των περιοχών και της χρονικής στιγμής που θα προκύψουν σοβαρά προβλήματα εμπόδιζε τον σχεδιασμό προληπτικών μέτρων. Με τη χρήση εξελιγμένων μοντέλων παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής, η ερευνητική ομάδα κατόρθωσε να αποτυπώσει με μεγαλύτερη ακρίβεια τις περιοχές υψηλού κινδύνου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι πρώτες σοβαρές κρίσεις ενδέχεται να εμφανιστούν ήδη από το 2030, ενώ μέσα στην επόμενη πενταετία αναμένεται αύξηση της συχνότητας ακραίων φαινομένων σε συγκεκριμένες γεωγραφικές ζώνες, μεταξύ των οποίων ολόκληρη η Μεσόγειος, η Νότια Αφρική και τμήματα της Βόρειας Αμερικής.
Η έρευνα προειδοποιεί ότι η συνδυαστική επίδραση της μειωμένης βροχόπτωσης και χιονόπτωσης με την συνεχή άνοδο των θερμοκρασιών θα οδηγήσει σε προοδευτική μείωση της ροής των ποταμών και της διαθεσιμότητας πόσιμου νερού. Το φαινόμενο δεν θα περιοριστεί σε άνυδρες περιοχές, αλλά θα πλήξει και περιοχές με μεγάλες λεκάνες απορροής, επιδεινώνοντας το πρόβλημα σε παγκόσμια κλίμακα.
Ο αριθμός των ανθρώπων που θα επηρεαστούν είναι εντυπωσιακός: περίπου 750 εκατομμύρια, εκ των οποίων οι 470 εκατομμύρια ζουν σε αστικές περιοχές και οι υπόλοιποι 290 εκατομμύρια σε αγροτικές. Η πίεση που θα δημιουργηθεί τόσο σε πόλεις όσο και σε χωριά αναμένεται να απειλήσει τη σταθερότητα ολόκληρων περιοχών, καθώς η πρόσβαση σε καθαρό νερό συνδέεται άμεσα με τη δημόσια υγεία, την αγροτική παραγωγή και την οικονομική δραστηριότητα.
Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι τα σενάρια αυτά βασίζονται σε μια υπόθεση όπου δεν λαμβάνονται ουσιαστικά μέτρα περιορισμού των εκπομπών. Υπενθυμίζουν ότι η έγκαιρη δράση μπορεί να ανατρέψει τις πιο ακραίες προβλέψεις, μειώνοντας τόσο την ένταση όσο και την έκταση των μελλοντικών κρίσεων. Ωστόσο, η καθυστέρηση στη λήψη αποφάσεων και η αδράνεια των κυβερνήσεων εντείνουν τον κίνδυνο τα σενάρια να μετατραπούν σε πραγματικότητα.
Η Μεσόγειος, ως περιοχή ιδιαίτερα ευάλωτη λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας και της μείωσης των βροχοπτώσεων, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. Η έλλειψη νερού δεν απειλεί μόνο την καθημερινότητα εκατομμυρίων κατοίκων, αλλά και την αγροτική παραγωγή, που βασίζεται στη σταθερή άρδευση, καθώς και τον τουρισμό, έναν από τους βασικούς πυλώνες των οικονομιών της περιοχής. Αντίστοιχες επιπτώσεις προβλέπονται και για την Αφρική, όπου ήδη εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε συνθήκες λειψυδρίας, αλλά και για τμήματα της Βόρειας Αμερικής που αντιμετωπίζουν συχνές ξηρασίες.
Η μελέτη αναδεικνύει και μια ακόμη πτυχή: την κοινωνική διάσταση της κρίσης. Η έλλειψη νερού, ιδιαίτερα όταν επηρεάζει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους, μπορεί να οδηγήσει σε συγκρούσεις, μετακινήσεις πληθυσμών και κοινωνικές αναταραχές. Η διαχείριση του νερού μετατρέπεται έτσι σε κρίσιμο ζήτημα πολιτικής σταθερότητας και διεθνούς συνεργασίας.
Ο Christian Franzke και η ομάδα του τονίζουν ότι η πρόληψη παραμένει το ισχυρότερο όπλο. Η μείωση των εκπομπών, η επένδυση σε νέες τεχνολογίες διαχείρισης νερού, αλλά και η υιοθέτηση πολιτικών βιώσιμης ανάπτυξης μπορούν να καθυστερήσουν ή να περιορίσουν το εύρος της κρίσης. Ωστόσο, χωρίς αποφασιστικές ενέργειες, η ανθρωπότητα κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπη με ένα από τα πιο πιεστικά και εκρηκτικά προβλήματα του μέλλοντος.
[via]
