Μερικά μικροσκοπικά γυάλινα θραύσματα που βρέθηκαν στη Νότια Αυστραλία μπορεί να ξαναγράψουν ένα χαμένο κεφάλαιο της γεωλογικής ιστορίας της Γης. Ερευνητές από το Curtin University ανακάλυψαν έναν νέο τύπο αρχαίων τεκτιτών – φυσικών γυαλιών που σχηματίζονται όταν ένας αστεροειδής συγκρούεται με τον πλανήτη μας και λιώνει τα πετρώματα της επιφάνειας. Αυτά τα μικρά κομμάτια, ηλικίας περίπου 11 εκατομμυρίων ετών, αποκαλύπτουν ένα καταστροφικό γεγονός που δεν είχε καταγραφεί ποτέ μέχρι σήμερα. Το εντυπωσιακό είναι ότι, παρότι τα αποδεικτικά στοιχεία δείχνουν πως η πρόσκρουση ήταν τεράστια, ο κρατήρας που τη δημιούργησε δεν έχει βρεθεί ακόμη.
Οι τεκτίτες σχηματίζονται όταν ένα μετεωρικό σώμα εισέρχεται στην ατμόσφαιρα της Γης και χτυπά με τόσο μεγάλη δύναμη, ώστε λιώνει το επιφανειακό πέτρωμα και εκτοξεύει σταγόνες λιωμένου υλικού χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά. Καθώς αυτές οι σταγόνες ψύχονται, μετατρέπονται σε γυάλινες μπίλιες, τα απομεινάρια μιας πρόσκρουσης ικανής να αλλάξει ολόκληρα οικοσυστήματα.
Η ομάδα του Curtin, με επικεφαλής τον καθηγητή Fred Jourdan από το School of Earth and Planetary Sciences, εντόπισε τεκτίτες που δεν μοιάζουν με κανέναν άλλο γνωστό τύπο στον κόσμο. Η χημική τους σύνθεση είναι τόσο διαφορετική, ώστε υποδεικνύει ότι προέρχονται από ένα εντελώς ξεχωριστό γεγονός πρόσκρουσης, ένα γεγονός που είχε παραμείνει άγνωστο για εκατομμύρια χρόνια.
Αυτά τα γυαλιά είναι μοναδικά για την Αυστραλία και καταγράφουν ένα αρχαίο πλήγμα που δεν γνωρίζαμε καν ότι συνέβη. Σχηματίστηκαν όταν ένας αστεροειδής συγκρούστηκε με τη Γη, λιώνοντας πετρώματα και εκτοξεύοντας υλικό σε τεράστιες αποστάσεις. Είναι σαν μικρές χρονοκάψουλες που διατηρούν πληροφορίες για μια εποχή που κανείς δεν θυμάται.
Το πιο μυστηριώδες στοιχείο είναι ότι, παρά τα στοιχεία της πρόσκρουσης, ο κρατήρας που θα έπρεπε να έχει δημιουργηθεί παραμένει άφαντος. Οι επιστήμονες εικάζουν ότι μπορεί να έχει θαφτεί κάτω από στρώματα ιζημάτων ή να έχει αλλοιωθεί από εκατομμύρια χρόνια γεωλογικής δραστηριότητας. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η πρόσκρουση πρέπει να ήταν τεράστια, πιθανότατα συγκρίσιμη με άλλες που άλλαξαν το κλίμα και τη ζωή στη Γη.
Η πρώτη συγγραφέας της μελέτης, Anna Musolino, υποψήφια διδάκτορας στο Aix-Marseille University, εξηγεί ότι οι νέοι τεκτίτες ξεχωρίζουν όχι μόνο λόγω της χημικής τους σύνθεσης αλλά και λόγω της ηλικίας τους.
Αυτοί οι τεκτίτες είναι περίπου 11 εκατομμυρίων ετών και δεν μοιάζουν με κανέναν άλλο που έχουμε βρει μέχρι σήμερα. Αντιπροσωπεύουν μια εντελώς διαφορετική πρόσκρουση από εκείνη που δημιούργησε το γνωστό Australasian tektite field, το οποίο είναι μόλις 780.000 ετών και εκτείνεται σε μισή υδρόγειο.
Με άλλα λόγια, η νέα ανακάλυψη αποκαλύπτει ένα χαμένο κεφάλαιο της ιστορίας των προσκρούσεων στη Γη, μια εποχή βίαιων συγκρούσεων που διαμόρφωσαν την επιφάνειά της. Και παρότι οι επιστήμονες γνωρίζουν αρκετές τέτοιες περιοχές ανά τον κόσμο, η αυστραλιανή ανακάλυψη φαίνεται να αφορά ένα συμβάν που είχε ξεφύγει από τα γεωλογικά αρχεία.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Earth and Planetary Science Letters, αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου διεθνούς προγράμματος με επικεφαλής τον καθηγητή Pierre Rochette του Aix-Marseille University. Στόχος του προγράμματος είναι να χαρτογραφήσει τα απομεινάρια αρχαίων προσκρούσεων και να κατανοήσει καλύτερα το πώς επηρεάζουν τη γεωλογική εξέλιξη της Γης.
Η σημασία αυτών των ερευνών δεν είναι μόνο ακαδημαϊκή, καθότι η κατανόηση του πότε και πόσο συχνά μεγάλοι αστεροειδείς χτυπούν τον πλανήτη μας είναι κρίσιμη για την ασφάλειά του στο μέλλον. Η ανάλυση των παλαιών προσκρούσεων βοηθά τους επιστήμονες να υπολογίσουν την πιθανότητα νέων συγκρούσεων και να σχεδιάσουν αποτελεσματικά συστήματα πλανητικής άμυνας.
Αν επιβεβαιωθεί ότι τα θραύσματα στη Νότια Αυστραλία αποτελούν τα απομεινάρια μιας άγνωστης πρόσκρουσης, θα πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες γεωλογικές ανακαλύψεις των τελευταίων ετών. Κάθε τέτοια πρόσκρουση έχει τη δύναμη να μεταμορφώσει ολόκληρες ηπείρους, να αλλάξει το κλίμα και, σε κάποιες περιπτώσεις, να προκαλέσει μαζικές εξαφανίσεις ειδών.
Το γεγονός ότι ο κρατήρας παραμένει χαμένος το κάνει ακόμη πιο συναρπαστικό. Κάπου κάτω από την αυστραλιανή γη μπορεί να κρύβεται το αποτύπωμα ενός γεγονότος που άλλαξε τον πλανήτη μας πριν από 11 εκατομμύρια χρόνια.
[source]
