Ο Bill Gates, γνωστός εδώ και δεκαετίες για τη σθεναρή στάση του απέναντι στην κλιματική κρίση, φαίνεται να αναθεωρεί. Σε μια εκτενή δημόσια τοποθέτηση, ανήμερα των 70ών γενεθλίων του, ο ιδρυτής της Microsoft κάλεσε τον κόσμο να αποφύγει τον «ψευδή συναγερμό» γύρω από την κλιματική αλλαγή. Αν και παραδέχεται ότι το φαινόμενο είναι υπαρκτό και με σοβαρές συνέπειες, επιμένει πως δεν πρόκειται να οδηγήσει στην κατάρρευση της ανθρωπότητας.
Ο Gates, που στο παρελθόν είχε παρουσιάσει το βιβλίο How to Avoid a Climate Disaster προειδοποιώντας για δραματικές επιπτώσεις, υιοθετεί τώρα έναν πιο ρεαλιστικό – ή, κατά άλλους, πιο ήπιο – τόνο. «Η υπερθέρμανση του πλανήτη θα δημιουργήσει προβλήματα, ειδικά για τους πιο φτωχούς πληθυσμούς, αλλά δεν πρόκειται να σημάνει το τέλος της ανθρώπινης ζωής στη Γη», σημειώνει στη δήλωσή του.
Αντί για σενάρια αποκάλυψης, ο Gates προτείνει έναν νέο τρόπο σκέψης: να επικεντρωθούμε στο πώς θα ζήσουμε και θα ευημερήσουμε μέσα σε έναν θερμότερο κόσμο, χωρίς να παραλύουμε από τον φόβο. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι η υπερβολική καταστροφολογία γύρω από την κλιματική αλλαγή μπορεί να αποπροσανατολίσει τις προσπάθειες για πραγματική πρόοδο, απορροφώντας πόρους από δράσεις που βελτιώνουν άμεσα τη ζωή των ανθρώπων.
Η δήλωση αυτή έρχεται λίγες μόλις ημέρες πριν την έναρξη του COP30, της μεγάλης διεθνούς συνόδου για το κλίμα που φέτος θα φιλοξενηθεί στο Belém της Βραζιλίας. Ο Gates ανακοίνωσε ότι δεν θα συμμετάσχει, μια απόφαση που ενισχύει την αίσθηση πως ο δισεκατομμυριούχος επιλέγει πλέον να αποστασιοποιηθεί από τον δημόσιο διάλογο γύρω από την παγκόσμια κλιματική πολιτική.
Η αλλαγή στάσης είχε ήδη προαναγγελθεί νωρίτερα μέσα στο έτος, όταν το Breakthrough Energy — το venture capital fund που ίδρυσε ο Gates το 2015 για τη στήριξη πράσινων startups — προχώρησε σε ριζική αναδιοργάνωση. Το τμήμα που ασχολούνταν με την κλιματική πολιτική καταργήθηκε πλήρως, ενώ από τον επίσημο ιστότοπο του οργανισμού αφαιρέθηκε η φράση «Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει ήδη τη ζωή των περισσότερων ανθρώπων και μπορεί να φαίνεται τρομακτική όταν σκεφτόμαστε τις μελλοντικές γενιές».
Ο Gates δεν εγκαταλείπει τον αγώνα για καθαρή ενέργεια, αλλά τον επαναπροσδιορίζει. Στη νέα του τοποθέτηση, ξεκαθαρίζει πως θα συνεχίσει να επενδύει σε startups καθαρής ενέργειας, δίνοντας όμως πλέον προτεραιότητα στην πυρηνική τεχνολογία. Μάλιστα, την ίδια ημέρα έγινε γνωστό πως ο πειραματικός πυρηνικός αντιδραστήρας που χρηματοδοτείται από την εταιρεία του στο Wyoming έλαβε επίσημη έγκριση από τις αρχές των ΗΠΑ.
Η στροφή αυτή σηματοδοτεί, ουσιαστικά, μια «αναδιοργάνωση» των προτεραιοτήτων του. Ο Gates δηλώνει ότι θέλει να εστιάσει σε δράσεις που βελτιώνουν τη ζωή των φτωχότερων χωρών, εκεί όπου οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής — όπως ξηρασία, πυρκαγιές και άνοδος της στάθμης της θάλασσας — είναι ήδη ορατές. Σύμφωνα με τον ίδιο, η ενίσχυση της ανθεκτικότητας και η ανάπτυξη υποδομών είναι πιο άμεσες και αποτελεσματικές παρεμβάσεις από την ατέρμονη συζήτηση για τον περιορισμό της παγκόσμιας θερμοκρασίας.
Δεν λείπουν, ωστόσο, οι ερμηνείες που συνδέουν τη νέα στάση του Gates με τις πολιτικές ισορροπίες στις ΗΠΑ. Η απόφαση της κυβέρνησης Trump να αποδυναμώσει την USAID — την αμερικανική υπηρεσία διεθνούς ανάπτυξης — άφησε κενό στη χρηματοδότηση προγραμμάτων στήριξης φτωχών χωρών. Ο Gates φαίνεται να επιχειρεί να καλύψει αυτό το κενό μέσω των δικών του πρωτοβουλιών, αλλά με διαφορετική στρατηγική: λιγότερο ιδεολογική, περισσότερο πρακτική.
Η είδηση ότι το Gates Foundation σχεδιάζει να τερματίσει τη λειτουργία του το 2045 είχε ήδη προκαλέσει ερωτήματα για το πώς ο ίδιος σκοπεύει να συνεχίσει τη φιλανθρωπική του δράση. Παρά τη σταδιακή αποχώρηση από το μέτωπο της «πράσινης πολιτικής», ο Gates διαβεβαιώνει ότι η στήριξη στην καινοτομία και στην καθαρή ενέργεια θα συνεχιστεί, απλώς με λιγότερη έμφαση στη ρητορική του πανικού.
Η πιο αμφιλεγόμενη δήλωσή του αφορά το πώς πρέπει να μετράμε την πρόοδο απέναντι στην κλιματική αλλαγή. «Η θερμοκρασία δεν είναι ο καλύτερος δείκτης για να κατανοήσουμε αν προχωράμε σωστά», υποστήριξε. Αντί να εστιάζουμε αποκλειστικά στη μείωση των εκπομπών, ο Gates προτείνει να μετράμε το αποτέλεσμα μέσα από την ποιότητα ζωής των ανθρώπων και την ικανότητά τους να προσαρμόζονται…
[source]
