Μια σημαντική αλλαγή πλεύσης φαίνεται να συντελείται στα άδυτα της Meta, καθώς οι πληροφορίες για το επόμενο μεγάλο στοίχημα της εταιρείας στην τεχνητή νοημοσύνη πληθαίνουν. Σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα, ο τεχνολογικός κολοσσός ετοιμάζεται να λανσάρει το νέο του μοντέλο AI με την κωδική ονομασία «Avocado», το οποίο ενδέχεται να σηματοδοτήσει μια ιστορική στροφή από την ανοιχτή φιλοσοφία που χαρακτήριζε μέχρι σήμερα τη σειρά Llama, προς ένα κλειστό, εμπορικό οικοσύστημα.
Η είδηση, που έχει προκαλέσει αίσθηση στην τεχνολογική κοινότητα, αναφέρει ότι το «Avocado» δεν θα είναι διαθέσιμο στο ευρύ κοινό ως open source λογισμικό, αλλά θα αποτελεί ένα ιδιόκτητο (closed-source) προϊόν. Η εξέλιξη αυτή, αν επιβεβαιωθεί, αλλάζει δραματικά τα δεδομένα στον ανταγωνισμό με την OpenAI και την Google, καθώς η Meta μέχρι πρότινος αποτελούσε τον βασικότερο «παίκτη» που προσέφερε ισχυρά γλωσσικά μοντέλα ανοιχτού κώδικα.
Η καθυστέρηση και το νέο χρονοδιάγραμμα
Αρχικά, οι προσδοκίες ήθελαν το νέο μοντέλο να παρουσιάζεται στα τέλη του 2025. Ωστόσο, πηγές αναφέρουν ότι η κυκλοφορία του έχει μετατεθεί για το πρώτο τρίμηνο του 2026. Η καθυστέρηση αυτή φαίνεται να συνδέεται με την ευρύτερη αναδιοργάνωση του τμήματος AI της εταιρείας και την ανάγκη για τελειοποίηση του προϊόντος ώστε να ανταγωνιστεί ευθέως τα GPT-5 και Gemini 3, τα οποία έχουν ήδη ανεβάσει τον πήχη της αγοράς.
Το «Avocado» αναμένεται να είναι ένα προηγμένο γλωσσικό μοντέλο με έμφαση στην επεξεργασία κειμένου και τον προγραμματισμό (coding), τομείς στους οποίους η Meta φιλοδοξεί να κυριαρχήσει. Παράλληλα, η εταιρεία αναπτύσσει και ένα δεύτερο μοντέλο με την ονομασία «Mango», το οποίο θα εξειδικεύεται στη δημιουργία και επεξεργασία εικόνας και βίντεο, συμπληρώνοντας έτσι τη νέα στρατηγική της «σουίτα».
Ο ρόλος του Alexandr Wang και τα εσωτερικά σύννεφα
Κεντρικό πρόσωπο σε αυτές τις εξελίξεις είναι ο Alexandr Wang, ο ιδρυτής της Scale AI, ο οποίος φέρεται να έχει αναλάβει κομβικό ρόλο ως επικεφαλής του νέου τμήματος «Meta Superintelligence Labs» (MSL). Η μετακίνησή του στη Meta, μετά από μια τεράστια επένδυση και εξαγορά μεριδίου της Scale AI, θεωρήθηκε ως μια κίνηση ματ από τον Μαρκ Ζούκερμπεργκ για να επιταχύνει τις διαδικασίες.
Ωστόσο, το κλίμα στο Menlo Park δεν είναι και το καλύτερο. Αναφορές κάνουν λόγο για τριβές μεταξύ του Wang και του Ζούκερμπεργκ, με τον πρώτο να εκφράζει δυσαρέσκεια για τον τρόπο διοίκησης και την έντονη εμπλοκή του CEO στις καθημερινές αποφάσεις. Το λεγόμενο micromanagement του Ζούκερμπεργκ φαίνεται να δημιουργεί ένα «ασφυκτικό» περιβάλλον για την ομάδα του MSL, η οποία καλείται να παραδώσει αποτελέσματα υπό τεράστια πίεση.
Η ανάπτυξη του «Avocado» πραγματοποιείται κυρίως από μια νέα, ευέλικτη ομάδα με την ονομασία «TBD Lab», η οποία λειτουργεί υπό την άμεση επίβλεψη του Wang. Στόχος αυτής της δομής είναι η ταχύτητα και η αποδοτικότητα, παρακάμπτοντας τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις του παρελθόντος, ωστόσο η πίεση για ένα «κλειστό» και κερδοφόρο προϊόν φαίνεται να είναι η νέα προτεραιότητα.
Στροφή στον ρεαλισμό και τα έσοδα
Η πιθανή εγκατάλειψη του open source μοντέλου για τη ναυαρχίδα της εταιρείας υποδηλώνει μια στροφή στον οικονομικό ρεαλισμό. Με τις επενδύσεις σε υποδομές AI να αγγίζουν δυσθεώρητα ύψη – γίνεται λόγος για δέσμευση επενδύσεων ύψους 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε υποδομές στις ΗΠΑ τα επόμενα χρόνια – η Meta αναζητά τρόπους άμεσης απολαβής (monetization).
Ένα κλειστό μοντέλο επιτρέπει στην εταιρεία να πουλήσει πρόσβαση μέσω API σε επιχειρήσεις και οργανισμούς, ακολουθώντας το παράδειγμα της OpenAI και της Anthropic. Αυτό θα μετατρέψει την τεχνολογία της από ένα εργαλείο έρευνας και ανάπτυξης για την κοινότητα, σε ένα καθαρά εμπορικό προϊόν υψηλής αξίας.
Τι σημαίνει αυτό για το μέλλον
Εάν το «Avocado» κυκλοφορήσει πράγματι ως closed-source, το πλήγμα για την κοινότητα του ανοιχτού λογισμικού θα είναι σημαντικό. Η σειρά Llama είχε αποτελέσει τη βάση για χιλιάδες εφαρμογές και startups που δεν είχαν τους πόρους να εκπαιδεύσουν δικά τους μοντέλα. Η απουσία ενός διαδόχου ανοιχτού κώδικα από τη Meta θα μπορούσε να διευρύνει το χάσμα μεταξύ των τεχνολογικών γιγάντων και των ανεξάρτητων δημιουργών.
Από την άλλη, η κίνηση αυτή δείχνει ότι η μάχη για την «Υπερ-νοημοσύνη» (Superintelligence) μπαίνει σε μια νέα, πιο επιθετική φάση. Με τα νέα μοντέλα να αναμένονται στις αρχές του 2026, η χρονιά που έρχεται προμηνύεται καθοριστική για το ποιος θα επικρατήσει στην κούρσα της τεχνητής νοημοσύνης. Μένει να φανεί αν το ρίσκο του Ζούκερμπεργκ να κλείσει τις πόρτες του κώδικα θα αποδώσει καρπούς ή αν θα αποξενώσει την κοινότητα που βοήθησε τη Meta να φτάσει ως εδώ.
