Τα παιδιά περνάνε όλο και περισσότερο χρόνο στις συσκευές τους, είτε μέσω εφαρμογών κοινωνικής δικτύωσης, είτε παίζοντας online παιχνίδια. Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι τα παιδιά στο Ηνωμένο Βασίλειο περνάνε από 7,5 έως 9 ώρες την ημέρα κοιτάζοντας μια οθόνη.
Ενώ πολλά από αυτά που κάνουν είναι εντελώς αθώα, υπάρχει μια αυξανόμενη τάση τα παιδιά να στέλνουν ερωτικές φωτογραφίες και μηνύματα σε συνομηλίκους τους ή ακόμη και σε αγνώστους στο διαδίκτυο.
Το sexting (από την ένωση της λέξης sex και texting) είναι η ανταλλαγή και η λήψη ερωτικών μηνυμάτων, βίντεο ή φωτογραφιών στον ψηφιακό χώρο. Μπορεί να ξεκινήσει σαν αστείο ή σαν μια αθώα πλάκα με φίλους ενώ ανακαλύπτει κανείς τη σεξουαλικότητά του, ή ως μέρος μιας ρομαντικής σχέσης. Ωστόσο, όπως και κάθε άλλη διαδικτυακή δραστηριότητα που περιλαμβάνει ευαίσθητα δεδομένα, η αποστολή προσωπικών πληροφοριών ενέχει δυνητικούς κινδύνους.
Σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα “Think Twice” (Σκέψου το Διπλά) της ESET, το 39% ήταν ανήλικοι (κάτω των 18 ετών) όταν έστειλαν την πρώτη τους προσωπική φωτογραφία ή βίντεο με σεξουαλικό περιεχόμενο. Το συναινετικό sexting είναι πιο συνηθισμένο μεταξύ συντρόφων, αλλά δεν είναι ασυνήθιστο μεταξύ εντελώς αγνώστων, ιδίως εφήβων.
Κάτι που έχει μοιραστεί, έστω και μία φορά, δεν μπορεί ποτέ να διαγραφεί πλήρως. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί από οποιονδήποτε έχει πρόσβαση σε αυτό για εκφοβισμό ή εκβιασμό. Η κακόβουλη χρήση φωτογραφιών ή βίντεο σεξουαλικού περιεχομένου που είχε σταλεί συναινετικά συμβαίνει κυρίως μεταξύ απογοητευμένων συντρόφων μετά από χωρισμό.
Η έρευνα της ESET δείχνει ότι τα πιο συνηθισμένα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την αποστολή ερωτικού περιεχομένου μεταξύ των εφήβων είναι το WhatsApp (37%) και το Snapchat (30%). Ενώ αυτές οι εφαρμογές μπορεί να προσφέρουν χρονικά περιορισμένη προβολή, είναι σημαντικό να θυμάστε ότι οι εικόνες που μοιράζονται μπορούν να αποτυπωθούν με screenshot και να αποθηκευτούν.
Έφηβοι και sexting : στοιχεία από την έρευνα «Σκέψου το Διπλά» της ESET στο Ηνωμένο Βασίλειο.
- 19% των ερωτηθέντων ήταν ανήλικοι όταν έλαβαν το πρώτο ερωτικό μήνυμα (sext)
- 39% των ερωτηθέντων ήταν ανήλικοι όταν έστειλαν την πρώτη ερωτική φωτογραφία ή video.
- 29% των ανήλικων στέλνουν τουλάχιστον ένα ερωτικό μήνυμα την εβδομάδα.
- 58% των ερωτηθέντων μετανιώνουν για την αποστολή ενός προσωπικού βίντεο ή εικόνας.
- 28% των ερωτηθέντων λένε ότι μια φωτογραφία/βίντεο που έχουν στείλει έχει χρησιμοποιηθεί κακόβουλα.
- 32% των ερωτηθέντων θα πήγαιναν στην αστυνομία αν γινόταν κακόβουλη χρήση της φωτογραφίας/του βίντεο τους.
- 44% των ερωτηθέντων στη Μεγάλη Βρετανία δεν γνώριζαν ότι ήταν παράνομο να υποκινήσεις ή να ενθαρρύνεις κάποιον κάτω των 18 ετών να στείλει ή να λάβει ερωτικά μηνύματα.
Πώς να προσεγγίσετε το sexting ως γονιός; Μείνετε ήρεμοι και λογικοί
Μην βάζετε πολύ αυστηρούς κανόνες για τη χρήση των τηλεφώνων και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης – η υπερπροστατευτική συμπεριφορά απέναντι στο παιδί σας μπορεί να οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη επιθυμία συμμετοχής σε δραστηριότητες όπως το sexting. Ενημερώστε τα παιδιά σας για τις ανεπιθύμητες συνέπειες του sexting και χρησιμοποιήστε συγκεκριμένα παραδείγματα.
Σημαντικές συμβουλές για εφήβους
Εάν ο έφηβος είναι αποφασισμένος να μοιραστεί ερωτικές φωτογραφίες με κάποιον, θα πρέπει πάντα να είναι ανώνυμες. Το περιεχόμενό τους δεν θα πρέπει να δείχνει το πρόσωπό τους ή άλλα αναγνωριστικά σημάδια, όπως τατουάζ ή σημάδια εκ γενετής. Επίσης, το φόντο της φωτογραφίας δεν πρέπει να αποκαλύπτει τίποτα. Θα πρέπει να προσέχουν να μην δείχνουν το πρόσωπό τους στον καθρέφτη ή σε αναγνώσιμη οθόνη. Όλα αυτά μπορούν να οδηγήσουν σε εύκολη αναγνώριση και ενδεχομένως να χρησιμοποιηθούν για εκβιασμό.
Εάν το παιδί σας εντοπίσει κακόβουλη χρήση των φωτογραφιών ή των βίντεο του, θα πρέπει να απευθυνθεί σε έναν γονιό, δάσκαλο ή έμπιστο συνομήλικο που μπορεί να το υποστηρίξει. Σε ακραίες περιπτώσεις, η κατάσταση μπορεί να επιλυθεί με τη βοήθεια των αστυνομικών αρχών.
Αν κάποιος τους στείλει φωτογραφία με σεξουαλικό περιεχόμενο και ζητήσει κάτι σε αντάλλαγμα, τα παιδιά θα πρέπει να θυμούνται ότι αυτό θα μπορούσε να είναι μια παγίδα. Νομικά, κανείς δεν έχει το δικαίωμα να εκβιάζει άλλους ή να απειλεί ότι θα δημοσιεύσει προσωπικές φωτογραφίες.
Αν τα παιδιά έρθουν σε εσάς για συμβουλές, καθησυχάστε τα τονίζοντας ότι αυτή ήταν η καλύτερη κίνηση που θα μπορούσαν να κάνουν. Μην τα κρίνετε. Αντίθετα, δείξτε τους ότι τα υποστηρίζετε και τα αποδέχεστε, για να μπορέσουν να ξαναβρούν την αυτοπεποίθηση και να αισθανθούν και πάλι καλά με τον εαυτό τους. Η επικοινωνία είναι το κλειδί για ένα υγιές οικογενειακό περιβάλλον. Οι έφηβοι είναι πιο πιθανό να εμπιστευτούν τους λογικούς και ήρεμους γονείς. Ένα περιβάλλον ανοικτής επικοινωνίας οδηγεί στην ευαισθητοποίηση και περιορίζει τον ενθουσιασμό της συμμετοχής σε πονηρές διαδικτυακές δραστηριότητες. Δεν είναι σωστό να πιέζει κανείς κάποιον να στείλει μια ερωτική εικόνα ή βίντεο, γι’ αυτό μάθετε στα παιδιά σας να είναι γενναία και να το αναφέρουν.
Πείτε τους ποια είναι τα όρια
Ο κύριος κανόνας για τον οποίο θα πρέπει να επιδιώξετε τη συμφωνία με τα παιδιά σας είναι η χρήση των προσωπικών πληροφοριών στο διαδίκτυο. Τα παιδιά σας έχουν μπερδευτεί σχετικά με το τι πρέπει να μοιράζονται και τι όχι; Δώστε τους ένα ζωντανό παράδειγμα : «μην ποστάρεις ή μη στείλεις κάτι που δε θα ήθελες να δουν ο παππούς και η γιαγιά».
Θα πρέπει πάντα να σκέφτονται διπλά για το τι ανεβάζουν στον διαδικτυακό κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των φαινομενικά ιδιωτικών τους συνομιλιών και συζητήσεων. Αυτή η προσέγγιση περιορίζει τον κίνδυνο κακόβουλης χρήσης των προσωπικών τους φωτογραφιών.
Τα παιδιά δεν πρέπει ποτέ να στέλνουν φωτογραφίες, βίντεο ή προσωπικά μηνύματα σε κάποιον που δε γνωρίζουν. Οδηγείστε τα σε ασφαλείς εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων που διασφαλίζουν ότι η επικοινωνία παραμένει μεταξύ του αποστολέα και του παραλήπτη. Επικεντρωθείτε στην έγκαιρη εκπαίδευση και στις ανοιχτές συζητήσεις, έτσι ώστε όταν τα παιδιά αρχίσουν να εξερευνούν τη σεξουαλικότητά τους εκτός και εντός διαδικτύου, να γνωρίζουν τους κινδύνους και πώς να τους αποφύγουν.
Τέλος, ας θυμόμαστε ότι το μη συναινετικό sexting είναι παράνομο και τα παιδιά σας θα πρέπει να το γνωρίζουν αυτό. Με άλλα λόγια, κάθε είδος σεξουαλικού μηνύματος στο οποίο δε δίνεται συναίνεση και από τα δύο μέρη θεωρείται σεξουαλική παρενόχληση. Επιπλέον, όχι μόνο ο αποστολέας αλλά και οποιοσδήποτε προωθεί αυτού του είδους το περιεχόμενο μπορεί να κριθεί ένοχος.
