Είναι πολύ πιθανό οι εξωγήινες μορφές ζωής —αν υπάρχουν— να γνωρίζουν ήδη για την ύπαρξη της Γης. Κι αυτό όχι επειδή λάβαμε μια απάντηση στο περίφημο μήνυμα του Arecibo ή επειδή εντοπίστηκε κάποιο σήμα εξωγήινης προέλευσης. Αντιθέτως, φαίνεται πως είμαστε εμείς αυτοί που, άθελά μας, διαφημίζουμε την παρουσία μας στο Διάστημα, μέσω των συστημάτων ραντάρ των αεροδρομίων και των στρατιωτικών εγκαταστάσεων.
Σύμφωνα με νέα μελέτη που παρουσιάστηκε από τον Ramiro Caisse Saide, υποψήφιο διδάκτορα αστροφυσικής στο University of Manchester, τα σήματα ραντάρ που εκπέμπουν εμπορικά και στρατιωτικά αεροδρόμια σε ολόκληρο τον κόσμο μπορούν, θεωρητικά, να ανιχνευθούν από εξωγήινους πολιτισμούς που βρίσκονται σε απόσταση έως και 200 ετών φωτός. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι αυτού του είδους οι ηλεκτρομαγνητικές εκπομπές δεν είναι φυσικές, άρα είναι άμεσα αναγνωρίσιμες ως τεχνητές από κάθε παρατηρητή που διαθέτει ισχυρά ραδιοτηλεσκόπια.
Όπως εξηγεί ο Caisse Saide, τα στρατιωτικά ραντάρ, αν και εκπέμπουν πιο συγκεντρωμένα και με μικρότερη ένταση από τα πολιτικά, παράγουν μοτίβα που μοιάζουν με φάρους, καθώς σαρώνουν τον ουρανό με περιοδική κίνηση. Αυτό τα καθιστά ιδιαίτερα αναγνωρίσιμα ως τεχνολογικά προϊόντα, ενδεχομένως ακόμα και από κατοίκους άλλων πλανητών που βρίσκονται σε μεγάλες αποστάσεις.
Το ανθρώπινο ενδιαφέρον για την επικοινωνία με εξωγήινες μορφές ζωής έχει βαθιές ρίζες, ήδη από τον 19ο αιώνα. Ωστόσο, η πρώτη ουσιαστική απόπειρα πραγματοποιήθηκε το 1974, όταν αστρονόμοι έστειλαν το λεγόμενο “μήνυμα του Arecibo” από το ομώνυμο παρατηρητήριο στο Πουέρτο Ρίκο. Το σήμα αυτό, με μορφή δυαδικού κώδικα, περιείχε πληροφορίες για τα βασικά χημικά στοιχεία της ζωής, τη δομή του DNA, τη θέση της Γης στο Ηλιακό Σύστημα, ακόμη και ένα απλό σχεδιάγραμμα ανθρώπινης μορφής. Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει καμία επιβεβαιωμένη απάντηση…
Παρά την απουσία ανταπόκρισης, οι προσπάθειες συνεχίζονται. Το SETI (Search for Extraterrestrial Intelligence) εστιάζει κυρίως στην παθητική ακρόαση εξωγήινων σημάτων. Άλλες πρωτοβουλίες, όπως τα προγράμματα METI (Messaging to Extraterrestrial Intelligence) και CETI (Communication with Extraterrestrial Intelligence), υιοθετούν πιο ενεργητικές στρατηγικές, στέλνοντας μηνύματα στο Διάστημα. Πολλοί, όμως, θεωρούν αυτές τις πρωτοβουλίες επικίνδυνες, καθώς το να αποκαλύψουμε τη θέση μας σε άγνωστες μορφές ζωής ενδέχεται να επιφέρει σοβαρούς κινδύνους.
Ίσως όμως το πιο ανησυχητικό είναι πως, ανεξαρτήτως αυτών των προγραμμάτων, η Γη έχει ήδη εκπέμψει το στίγμα της στο Διάστημα χωρίς καν να το επιδιώκει. Τα ραντάρ αεροδρομίων παράγουν σήματα αρκετά ισχυρά ώστε να φτάσουν σε αποστάσεις δεκάδων ή και εκατοντάδων ετών φωτός. Ομάδα του University of Manchester προσομοίωσε τη διάδοση αυτών των σημάτων και ανέλυσε τη δυνατότητα εντοπισμού τους από άστρα όπως το Barnard’s Star και το AU Microscopii, τα οποία απέχουν περίπου 6 και 32 έτη φωτός από τον Ήλιο αντίστοιχα.
Αν και, θεωρητικά, αυτά τα σήματα μπορούν να φτάσουν ως τα 200 έτη φωτός, στην πράξη κάτι τέτοιο δεν έχει ακόμα συμβεί. Οι επίγειες εκπομπές αυτής της έντασης ξεκίνησαν περίπου τη δεκαετία του 1950, άρα το μέγιστο εύρος μετάδοσής τους σήμερα αγγίζει τα 75 έτη φωτός. Αυτό σημαίνει πως, αν υπάρχουν εξωγήινοι πολιτισμοί σε απόσταση 200 ετών φωτός, θα χρειαστούν ακόμη 125 χρόνια μέχρι να λάβουν αυτά τα σήματα.
Πέρα όμως από την προοπτική επικοινωνίας με εξωγήινες μορφές ζωής, η μελέτη τέτοιων σημάτων μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμη για την επιστημονική κοινότητα. Ο εντοπισμός και η ανάλυση των τεχνοϋπογραφών της Γης —δηλαδή των ενδείξεων τεχνολογικής δραστηριότητας— μπορεί να προσφέρει εργαλεία για την ανίχνευση αντίστοιχων σημάτων από άλλους πλανήτες, σύμφωνα με τον Caisse Saide. Παράλληλα, ο συνάδελφός του Michael Garrett επισημαίνει ότι η τεχνογνωσία που αναπτύσσεται για την παρακολούθηση αυτών των αδύναμων σημάτων μπορεί να εφαρμοστεί όχι μόνο στην αστρονομία και στην πλανητική άμυνα, αλλά και στην κατανόηση της επίδρασης που έχει η τεχνολογία μας στο διάστημα.
[via]
