Ένα απροσδόκητο περιστατικό στον στόλο της Starlink έρχεται να υπενθυμίσει την εύθραυστη φύση της τεχνολογικής μας κυριαρχίας στο Διάστημα. Την Τετάρτη, 17 Δεκεμβρίου, ο δορυφόρος Starlink-35956 βίωσε μια σοβαρή «ανωμαλία» σε τροχιά, χάνοντας την επικοινωνία με το κέντρο ελέγχου και ξεκινώντας μια ανεξέλεγκτη πτώση προς τη γήινη ατμόσφαιρα. Το περιστατικό, αν και χαρακτηρίζεται από την εταιρεία ως διαχειρίσιμο, εγείρει νέα ερωτήματα για την ασφάλεια των πολυπληθών αστερισμών δορυφόρων που κατακλύζουν πλέον τον ουρανό μας.
Το χρονικό της βλάβης
Όλα συνέβησαν σε υψόμετρο περίπου 418 χιλιομέτρων. Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση της SpaceX, ο δορυφόρος παρουσίασε ξαφνική απώλεια επικοινωνιών. Αυτό που ακολούθησε περιγράφεται από τους μηχανικούς ως μια «ενεργητική εκτόνωση» στο σύστημα πρόωσης. Με απλά λόγια, η δεξαμενή καυσίμων φαίνεται πως διέρρηξε ή εκτόνωσε βίαια το περιεχόμενό της, λειτουργώντας σαν ένας απρογραμμάτιστος κινητήρας που έσπρωξε το σκάφος εκτός πορείας.
Το αποτέλεσμα ήταν άμεσο και δραματικό: ο δορυφόρος έχασε ύψος τεσσάρων χιλιομέτρων μέσα σε ελάχιστο χρόνο, ενώ ταυτόχρονα απελευθερώθηκε ένας μικρός αριθμός θραυσμάτων χαμηλής ταχύτητας. Πλέον, το σκάφος παραμένει «σε μεγάλο βαθμό άθικτο» αλλά βρίσκεται σε κατάσταση περιδίνησης (tumbling), αδυνατώντας να σταθεροποιηθεί ή να δεχθεί εντολές.
Ο κίνδυνος και η ασπίδα της ατμόσφαιρας
Η εικόνα ενός αντικειμένου που πέφτει ανεξέλεγκτα μπορεί να ακούγεται ανησυχητική, ωστόσο οι νόμοι της φυσικής είναι, σε αυτή την περίπτωση, με το μέρος μας. Η SpaceX διαβεβαίωσε πως η τρέχουσα τροχιά του σκάφους το τοποθετεί χαμηλότερα από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), μηδενίζοντας ουσιαστικά τον κίνδυνο σύγκρουσης με το εργαστήριο ή το πλήρωμά του.
Η μοίρα του Starlink-35956 είναι προδιαγεγραμμένη. Μέσα στις επόμενες εβδομάδες, η βαρύτητα και η ατμοσφαιρική τριβή θα τον οδηγήσουν στα πυκνότερα στρώματα της ατμόσφαιρας, όπου αναμένεται να αναφλεγεί πλήρως. Ο όρος «fully demise» (πλήρης αποσύνθεση) που χρησιμοποίησε η εταιρεία υποδηλώνει ότι τίποτα δεν θα φτάσει στην επιφάνεια του πλανήτη.
Αντίδραση και μέτρα ασφαλείας
Η ομάδα του Elon Musk κινήθηκε άμεσα για να περιορίσει τον επικοινωνιακό και επιχειρησιακό αντίκτυπο. Ήδη συνεργάζονται στενά με τη NASA και τη US Space Force για την παρακολούθηση τόσο του κύριου σώματος του δορυφόρου όσο και των θραυσμάτων που προέκυψαν από την ανωμαλία.
Επιπλέον, ανακοινώθηκε πως οι μηχανικοί της εταιρείας εργάζονται πυρετωδώς για να εντοπίσουν τη βαθύτερη αιτία του προβλήματος. Στόχος είναι η ανάπτυξη και αποστολή νέου λογισμικού στον υπόλοιπο στόλο, το οποίο θα προσφέρει αυξημένη προστασία απέναντι σε παρόμοια περιστατικά στο μέλλον. Είναι μια διαδικασία που θυμίζει τα updates των smartphones μας, αλλά με διακύβευμα την ασφάλεια σε τροχιά.
Η μεγάλη εικόνα: Συνωστισμός στο Διάστημα
Το περιστατικό αυτό δεν είναι μεμονωμένο, αλλά μέρος μιας νέας πραγματικότητας. Με περισσότερους από 9.000 ενεργούς δορυφόρους Starlink να βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε τροχιά, η στατιστική πιθανότητα βλαβών αυξάνεται. Παρόλο που η SpaceX καυχιέται για την αξιοπιστία του στόλου της, ακόμα και ένα μικρό ποσοστό αστοχίας αποκτά σημασία όταν ο παρονομαστής είναι χιλιάδες σκάφη.
Η ανησυχία δεν αφορά μόνο την πτώση ενός μεμονωμένου δορυφόρου, αλλά τη δημιουργία διαστημικών σκουπιδιών. Αν και σε αυτή την περίπτωση τα θραύσματα είναι λίγα και παρακολουθήσιμα, κάθε νέο αντικείμενο που απελευθερώνεται αυξάνει την πολυπλοκότητα της διαχείρισης της κυκλοφορίας σε χαμηλή τροχιά.
Τι σημαίνει για το μέλλον
Το περιστατικό με τον Starlink-35956 λειτουργεί ως case study για την ανθεκτικότητα των mega-constellations. Η ικανότητα της SpaceX να εντοπίζει, να παρακολουθεί και να διαχειρίζεται διαφανώς μια τέτοια αστοχία είναι θετική. Ωστόσο, αναδεικνύει και την ανάγκη για αυστηρότερα πρωτόκολλα και ίσως, διεθνείς κανονισμούς που θα διασφαλίζουν ότι ο «συνωστισμός» εκεί ψηλά δεν θα μετατραπεί σε πρόβλημα για όσους βρισκόμαστε εδώ κάτω.
