Για δεκαετίες, η εικόνα μιας κοσμικής σύγκρουσης ανάμεσα στον δικό μας γαλαξία, τον Milky Way, και τη γειτονική Andromeda, έχει αποτελέσει ένα από τα πιο διαδεδομένα σενάρια που εξάπτουν τη φαντασία του κοινού και των αστρονόμων. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, οι δύο γαλαξίες θα συγκρουστούν σε περίπου 5 δισεκατομμύρια χρόνια, συγχωνευόμενοι σε μια νέα, τεράστια δομή. Ωστόσο, μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Astronomy επαναξιολογεί τα δεδομένα και θέτει υπό αμφισβήτηση αυτή τη βεβαιότητα: οι πιθανότητες μιας τέτοιας σύγκρουσης μέσα στα επόμενα 10 δισεκατομμύρια χρόνια είναι μόλις 50%.
Αυτό το νέο ποσοστό βασίστηκε όχι σε νέες παρατηρήσεις, αλλά σε μια λεπτομερή επανεξέταση ήδη διαθέσιμων δεδομένων. Οι ερευνητές ανέλυσαν ξανά τις μετρήσεις από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble και την αποστολή Gaia του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), η οποία έχει προσφέρει τον ακριβέστερο χάρτη αστέρων που έχουμε έως σήμερα. Αντί να βασιστούν σε μέσες τιμές, όπως είχε γίνει στο παρελθόν, οι επιστήμονες έλαβαν υπόψη όλες τις πιθανές αβεβαιότητες: από τις θέσεις και τις κινήσεις έως τις μάζες των εμπλεκόμενων γαλαξιών.
Με χιλιάδες προσομοιώσεις στον υπολογιστή, εξετάστηκαν πολλά διαφορετικά σενάρια. Εντυπωσιακά, περίπου στις μισές περιπτώσεις, οι δύο γαλαξίες δεν συγκρούονται, αλλά περνούν ο ένας κοντά στον άλλον, παραμένοντας βαρυτικά δεμένοι σε έναν αργό και περίπλοκο «χορό» μέσα στο Διάστημα.
Μέχρι πρόσφατα, οι προβλέψεις σύγκρουσης βασίζονταν κυρίως στην ταχύτητα με την οποία η Andromeda πλησιάζει προς τον Milky Way. Αυτό μετριέται σχετικά εύκολα μέσω του φαινομένου Doppler και της μετατόπισης του φωτός προς το μπλε άκρο του φάσματος. Όμως, το πιο δύσκολο στοιχείο είναι η πλευρική κίνηση της Andromeda, δηλαδή το πώς κινείται σε σχέση με εμάς πάνω στο ουράνιο επίπεδο. Δεδομένης της απόστασης των 2,5 εκατομμυρίων ετών φωτός, ακόμα και ένα μικρό σφάλμα σε αυτή τη μέτρηση μπορεί να αλλάξει δραστικά τις προβλέψεις.
Στην εξίσωση έρχονται να προστεθούν και άλλοι κοσμικοί «παίκτες» που περιπλέκουν την κατάσταση. Η γαλαξιακή δορυφόρος της Andromeda, γνωστή ως M33 ή Triangle Galaxy, καθώς και το Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος, που περιφέρεται γύρω από τον Milky Way, ασκούν και οι δύο μικρές αλλά υπολογίσιμες βαρυτικές επιρροές. Το M33 ωθεί την Andromeda προς το μέρος μας, ενώ το Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος τραβά ελαφρώς τον Milky Way προς την αντίθετη κατεύθυνση. Οι λεπτές αυτές αλληλεπιδράσεις έχουν πλέον ενσωματωθεί στα νέα μοντέλα, αποκαλύπτοντας μια πιο περίπλοκη εικόνα από ό,τι είχε προηγουμένως θεωρηθεί.
Για όσους αναρωτιούνται αν υπάρχει απειλή για τη Γη, η απάντηση είναι καθησυχαστική. Ακόμη κι αν η σύγκρουση τελικά συμβεί, τα αστέρια των δύο γαλαξιών είναι τόσο αραιά κατανεμημένα που η πιθανότητα άμεσης σύγκρουσης ανάμεσα σε δύο άστρα είναι σχεδόν μηδενική. Αντί για ένα καταστροφικό σενάριο, η ένωση των γαλαξιών θα δημιουργήσει έναν νέο, πιο σφαιρικό και μεγαλύτερο ελλειπτικό γαλαξία.
Ωστόσο, η αβεβαιότητα παραμένει: η πλευρική ταχύτητα της Andromeda είναι ακόμα πολύ κοντά στα όρια των δυνατοτήτων των σημερινών οργάνων. Μέχρι να υπάρξουν πιο ακριβείς μετρήσεις, δεν θα είναι δυνατό να γνωρίζουμε με σιγουριά τι επιφυλάσσει το μέλλον για τους δύο γιγαντιαίους γείτονες στον ουρανό.
[via]
