Στις 20 Αυγούστου η Ρωσία ετοιμάζεται να εκτοξεύσει από το κοσμοδρόμιο του Baikonur στο Καζακστάν τον δορυφόρο Bion-M No. 2, μια αποστολή που έχει χαρακτηριστεί από τους επιστήμονες ως «Κιβωτός του Νώε». Στο εσωτερικό του θα φιλοξενηθούν 75 ποντίκια, περισσότερες από 1.000 μύγες, κυτταρικές καλλιέργειες, μικροοργανισμοί και σπόροι φυτών, τα οποία θα παραμείνουν για 30 ημέρες σε τροχιά γύρω από τη Γη, εκτεθειμένα στην κοσμική ακτινοβολία και τις ακραίες συνθήκες του Διαστήματος.
Η «Κιβωτός» της Roscosmos
Η ρωσική διαστημική υπηρεσία Roscosmos σχεδιάζει η αποστολή να έχει διττό χαρακτήρα: αφενός να συλλέξει πολύτιμα δεδομένα για τις βιολογικές επιπτώσεις των διαστημικών πτήσεων και αφετέρου να εξετάσει νέες προοπτικές για την εξερεύνηση της Σελήνης. Οι επιστήμονες του Ινστιτούτου Ιατρικών και Βιολογικών Προβλημάτων (IMBP) και του Space Research Institute (IKI) έχουν προγραμματίσει περισσότερα από δέκα πειράματα στο πλαίσιο του Bion-M No. 2.
Μια μικρογραφία της Γης σε τροχιά
Η επιλογή των πειραματόζωων δεν έγινε τυχαία. Τα ποντίκια έχουν γονιδιακές ομοιότητες με τον άνθρωπο, παρουσιάζουν σύντομο κύκλο ζωής που επιτρέπει την καταγραφή αλλαγών σε σύντομο χρονικό διάστημα και είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στην ακτινοβολία, γεγονός που τα καθιστά ιδανικά για την έρευνα. Οι μύγες, από την άλλη, χρησιμοποιούνται παραδοσιακά ως οργανισμοί-δείκτες για βιολογικές μεταβολές.
Τα ζώα θα χωριστούν σε τρεις ομάδες: η πρώτη θα παραμείνει στη Γη σε κανονικές συνθήκες, η δεύτερη θα ζήσει σε ειδικά εργαστήρια με τον ίδιο εξοπλισμό που υπάρχει στον δορυφόρο, ενώ η τρίτη θα ταξιδέψει στο Διάστημα για έναν μήνα. Με τον τρόπο αυτό, οι επιστήμονες θα μπορούν να συγκρίνουν τα αποτελέσματα και να εντοπίσουν τις διαφορές που προκαλεί η μικροβαρύτητα και η ακτινοβολία.
Πειράματα με «σεληνιακή σκόνη»
Ένα ακόμα φορτίο που ξεχωρίζει είναι οι απομιμήσεις σεληνιακών υλικών. Το Vernadsky Institute of Geochemistry and Analytical Chemistry σε συνεργασία με το IMBP δημιούργησαν δοχεία με δείγματα σκόνης και πετρωμάτων που αναπαράγουν τις ιδιότητες εδαφικών υλικών από τις πολικές περιοχές της Σελήνης. Μετά την επιστροφή τους στη Γη, θα αναλυθεί πώς επηρεάστηκαν από την ακτινοβολία και το κενό του Διαστήματος, προσφέροντας στοιχεία χρήσιμα για μελλοντικές αποστολές κατασκευών ή βάσεων στο φεγγάρι.
Ακτινοβολία και υγεία στο Διάστημα
Η αποστολή Bion-M No. 2 θα κινηθεί σε πολική τροχιά, με κλίση περίπου 97 μοιρών, εκθέτοντας το φορτίο της σε επίπεδα κοσμικής ακτινοβολίας τουλάχιστον δέκα φορές υψηλότερα σε σχέση με την προηγούμενη αποστολή Bion-M No. 1 το 2013. Οι επιστήμονες θα καταγράψουν δεδομένα για το πώς η μικροβαρύτητα επηρεάζει την ανθεκτικότητα των οργανισμών στην ακτινοβολία, κάτι που θεωρείται κομβικής σημασίας για την προετοιμασία μελλοντικών αποστολών μεγάλης διάρκειας, όπως για τον Άρη.
Η συλλογή στοιχείων αναμένεται να συμβάλει και στην ανάπτυξη νέων ιατρικών πρωτοκόλλων για την υποστήριξη αστροναυτών, ενώ οι γνώσεις που θα αποκτηθούν μπορούν να βρουν εφαρμογή και στη γήινη ιατρική, προσφέροντας νέες γνώσεις για τις επιπτώσεις της ακτινοβολίας στο ανθρώπινο σώμα.
Παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο
Για την ακριβή παρακολούθηση των πειραμάτων, κάθε θάλαμος μεταφοράς των ποντικιών είναι εξοπλισμένος με συστήματα τροφής, φωτισμού, εξαερισμού και διαχείρισης αποβλήτων, καθώς και με κάμερες και αισθητήρες που θα στέλνουν δεδομένα σε πραγματικό χρόνο στη Γη. Σε ορισμένα από τα ζώα θα τοποθετηθούν ειδικά μικροτσίπ, επιτρέποντας την ακριβέστερη καταγραφή των βιολογικών τους λειτουργιών κατά την πτήση.
Μετά την ολοκλήρωση της αποστολής και την επιστροφή με αλεξίπτωτο στη Ρωσία, τα ζώα θα μελετηθούν προκειμένου να κατανοηθεί τόσο η διαδικασία προσαρμογής τους στο Διάστημα όσο και η επαναπροσαρμογή τους στη Γη.
Μια κρίσιμη προετοιμασία για το μέλλον
Η Roscosmos τονίζει ότι η αποστολή αποτελεί καθοριστικό βήμα για την κατανόηση του πώς η παρατεταμένη παραμονή στο Διάστημα επηρεάζει τους ζωντανούς οργανισμούς. Με δεδομένο ότι οι ακτινοβολίες σε αυτή την τροχιά είναι έως και 30% ισχυρότερες από τις συνηθισμένες κοντά στη Γη, τα στοιχεία που θα συγκεντρωθούν θεωρούνται απαραίτητα για να προετοιμάσουν τον δρόμο για μελλοντικές, μακρινές επανδρωμένες αποστολές.
[via]
