Η Κίνα επενδύει δυναμικά στην τεχνητή νοημοσύνη, το cloud computing και την ψηφιακή τεχνολογία, και για να στηρίξει αυτή τη στρατηγική επιταχύνει την κατασκευή τεράστιων data centers. Αυτές οι εγκαταστάσεις, όπου χιλιάδες servers λειτουργούν αδιάκοπα, καταναλώνουν ολοένα και περισσότερη ενέργεια, ενώ απαιτούν τεράστιες ποσότητες νερού για να διατηρηθούν ψυχρές. Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η ανάγκη συχνά συγκρούεται με βασικές ανθρώπινες ανάγκες, όπως η γεωργία και η ύδρευση.
Σε πολλές χώρες του κόσμου, οι εταιρείες τοποθετούν τα data centers σε περιοχές με ξηρό κλίμα – όπως στην Αριζόνα, την Ισπανία ή τη Μέση Ανατολή – όπου η χαμηλή υγρασία προστατεύει τον εξοπλισμό από βλάβες. Ωστόσο, η αυξανόμενη κατανάλωση νερού έχει δημιουργήσει ανησυχίες. Η απάντηση της Κίνας ήταν να μεταφέρει το πρόβλημα στο… υγρότερο περιβάλλον που υπάρχει: τον ωκεανό.
Ένα υποβρύχιο data center έξω από τη Σαγκάη
Τον Ιούνιο ξεκίνησε η κατασκευή ενός αιολικά τροφοδοτούμενου υποβρύχιου data center περίπου 6 μίλια από την ακτή της Σαγκάης, μιας πόλης που εξελίσσεται σε κέντρο ανάπτυξης τεχνητής νοημοσύνης. Η επιλογή δεν είναι τυχαία: η τοποθέτηση των servers κάτω από το νερό επιτρέπει τη φυσική ψύξη μέσω θαλασσινού νερού, μειώνοντας δραστικά την κατανάλωση ενέργειας.
Σύμφωνα με την εταιρεία Hailanyun, γνωστή και ως HiCloud, η συνεργασία με την China Academy of Information and Communications Technology έδειξε ότι η υποβρύχια εγκατάσταση καταναλώνει τουλάχιστον 30% λιγότερη ενέργεια σε σχέση με τα επίγεια data centers. Το σύστημα λειτουργεί με σωληνώσεις που αντλούν θαλασσινό νερό και το διοχετεύουν σε ειδικούς εναλλάκτες θερμότητας πίσω από τους servers. Έτσι, η θερμότητα απορροφάται και απομακρύνεται με φυσικό τρόπο.
Παράλληλα, το κέντρο θα συνδεθεί με κοντινό υπεράκτιο αιολικό πάρκο, το οποίο αναμένεται να καλύπτει το 97% των ενεργειακών του αναγκών.
Η ισχύς και η κλίμακα του έργου
Η πρώτη φάση του έργου θα περιλαμβάνει 198 server racks, τα οποία θα μπορούν να φιλοξενήσουν από 396 έως 792 συστήματα ειδικά σχεδιασμένα για εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης. Η Hailanyun υπολογίζει ότι το νέο data center θα διαθέτει αρκετή υπολογιστική ισχύ ώστε να ολοκληρώνει την εκπαίδευση ενός μοντέλου αντίστοιχου του GPT-3.5 μέσα σε μόλις μία ημέρα.
Ωστόσο, παρά την τεχνολογική του καινοτομία, το μέγεθος της εγκατάστασης παραμένει μικρό συγκριτικά με τα παραδοσιακά data centers στην ξηρά, τα οποία διαθέτουν συνήθως 3.000 racks, ενώ οι μεγαλύτερες υπερδομές ξεπερνούν τις 10.000.
Διαβάστε επίσης
Από το Project Natick στο κινεζικό άλμα
Η ιδέα των υποβρύχιων data centers δεν είναι καινούρια. Η Microsoft είχε πρωτοπορήσει με το Project Natick πριν από δέκα χρόνια, βυθίζοντας ένα κοντέινερ με 800 servers στις ακτές της Σκωτίας. Τα αποτελέσματα ήταν ενθαρρυντικά: οι εγκαταστάσεις κάτω από το νερό αποδείχθηκαν πιο αξιόπιστες, καταναλώνοντας λιγότερη ενέργεια και εμφανίζοντας λιγότερες βλάβες, καθώς η κάψουλα ήταν γεμάτη άζωτο και σφραγισμένη, προστατεύοντας τον εξοπλισμό.
Παρά την επιτυχία, η Microsoft δεν προχώρησε σε εμπορική ανάπτυξη, περιοριζόμενη σε ερευνητική χρήση του έργου. Αντίθετα, η Hailanyun φιλοδοξεί να μετατρέψει την ιδέα σε μεγάλη κλίμακα, με τη στήριξη της κινεζικής κυβέρνησης. Ο μεταπτυχιακός ερευνητής Zhang Ning από το University of California, Davis σημειώνει ότι η εταιρεία προχώρησε από πιλοτικές δοκιμές το 2022 σε εμπορικές εφαρμογές σε λιγότερο από 30 μήνες, κάτι που η Microsoft δεν επιχείρησε ποτέ.
Οι σκιές του εγχειρήματος
Παρά τα εντυπωσιακά οφέλη, τα υποβρύχια data centers εγείρουν ερωτήματα για τις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις. Η Microsoft είχε διαπιστώσει ότι το νερό γύρω από την κάψουλα θερμαινόταν ελαφρώς, αν και σε αμελητέο βαθμό. Άλλοι ερευνητές προειδοποιούν ότι σε περιόδους θαλάσσιου καύσωνα η επιπλέον θέρμανση θα μπορούσε να μειώσει τα επίπεδα οξυγόνου και να επηρεάσει αρνητικά τη θαλάσσια ζωή.
Πέρα από το περιβάλλον, υπάρχουν και ζητήματα ασφάλειας. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι υποβρύχιες εγκαταστάσεις μπορούν να δεχθούν επιθέσεις με τη χρήση ηχητικών κυμάτων, τα οποία είναι ικανά να προκαλέσουν ζημιές στον εξοπλισμό.
Η Hailanyun απαντά ότι οι δοκιμές της έδειξαν πως η επίδραση στη θερμοκρασία της θάλασσας είναι σχεδόν μηδαμινή. Σε πιλοτική εγκατάσταση στον ποταμό Pearl το 2020, η αύξηση της θερμοκρασίας του νερού γύρω από το data center ήταν μικρότερη από έναν βαθμό Κελσίου.
Το διεθνές ενδιαφέρον
Η ιδέα δεν περιορίζεται στην Κίνα. Ήδη η Νότια Κορέα σχεδιάζει παρόμοιες δομές, ενώ η Ιαπωνία και η Σιγκαπούρη εξετάζουν λύσεις με πλωτά data centers στην επιφάνεια της θάλασσας. Το εάν οι υπόλοιπες χώρες θα ακολουθήσουν το κινεζικό μοντέλο εξαρτάται λιγότερο από την τεχνική του σκοπιμότητα και περισσότερο από το πόσο γρήγορα θα επιλυθούν οι ρυθμιστικές, περιβαλλοντικές και εφοδιαστικές προκλήσεις.
[via]
