Η Κίνα επιχειρεί να φέρει την επόμενη ενεργειακή επανάσταση στον κόσμο της ψηφιακής τεχνολογίας, βυθίζοντας τα κέντρα δεδομένων της κάτω από τη θάλασσα. Μια κινεζική εταιρεία σχεδιάζει να τοποθετήσει μια κάψουλα γεμάτη servers στα ανοιχτά της Σαγκάης, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει το αυξανόμενο ενεργειακό κόστος της παγκόσμιας υποδομής υπολογιστών.
Τα data centers αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του διαδικτύου, εκεί αποθηκεύονται και επεξεργάζονται όλες οι πληροφορίες που χρησιμοποιούν ιστοσελίδες, εφαρμογές και, πλέον, τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης. Ωστόσο, αυτή η υποδομή είναι γνωστή για τη σπατάλη ενέργειας: οι υπερθερμασμένοι servers απαιτούν τεράστια ποσά ηλεκτρικής ενέργειας για να παραμένουν σε λειτουργία.
Σε μια αποβάθρα κοντά στη Σαγκάη, εργαζόμενοι ολοκληρώνουν την κατασκευή μιας μεγάλης κίτρινης κάψουλας – μιας υποβρύχιας δομής που αναμένεται να βυθιστεί στα μέσα Οκτωβρίου. Το εγχείρημα, με επικεφαλής την εταιρεία Highlander, σε συνεργασία με κρατικές κατασκευαστικές επιχειρήσεις, φιλοδοξεί να προσφέρει μια εναλλακτική λύση στο πρόβλημα της υπερκατανάλωσης ενέργειας των παραδοσιακών data centers.
Όπως εξηγεί ο Yang Ye, αντιπρόεδρος της Highlander, «οι υποβρύχιες εγκαταστάσεις έχουν εγγενή πλεονεκτήματα». Οι servers ψύχονται φυσικά από τα ρεύματα του ωκεανού, χωρίς να απαιτούνται τα ενεργοβόρα συστήματα ψύξης που χρησιμοποιούνται στη στεριά. Σύμφωνα με τον ίδιο, η μέθοδος αυτή μπορεί να μειώσει την κατανάλωση ενέργειας για ψύξη έως και κατά 90%.
Διαβάστε επίσης
Η ιδέα δεν είναι εντελώς καινούργια. Το 2018, η Microsoft είχε πραγματοποιήσει παρόμοιο πείραμα στα ανοιχτά της Σκωτίας, το οποίο ολοκληρώθηκε επιτυχώς δύο χρόνια αργότερα, χωρίς όμως να εξελιχθεί σε εμπορική εφαρμογή. Η κινεζική πρωτοβουλία, ωστόσο, είναι από τις πρώτες που περνούν από τη φάση της δοκιμής στην εμπορική αξιοποίηση. Οι πρώτοι πελάτες του project θα είναι η China Telecom και μια κρατική εταιρεία υπολογιστικής ισχύος για συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής για μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος των τεχνολογικών υποδομών.
Παρά τα φιλόδοξα σχέδια, οι μηχανικοί αντιμετωπίζουν σημαντικές τεχνικές προκλήσεις. Όπως παραδέχεται ο Zhou Jun, μηχανικός της Highlander, «η ολοκλήρωση του υποβρύχιου data center αποδείχθηκε πολύ πιο απαιτητική απ’ ό,τι υπολογίζαμε αρχικά». Η εγκατάσταση κατασκευάστηκε στη στεριά σε επιμέρους τμήματα, τα οποία θα συναρμολογηθούν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Σχεδόν όλη η ενέργεια που θα χρησιμοποιεί θα προέρχεται από κοντινά υπεράκτια αιολικά πάρκα, ενώ η εταιρεία διαβεβαιώνει πως πάνω από το 95% της λειτουργίας της θα στηρίζεται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Ένα από τα βασικά ζητήματα είναι η προστασία των servers από τη διάβρωση του θαλασσινού νερού. Η Highlander έχει επιστρώσει το μεταλλικό κέλυφος της κάψουλας με ένα ειδικό προστατευτικό υλικό που περιέχει μικροσωματίδια γυαλιού, ώστε να αποτραπεί η διάβρωση. Παράλληλα, για τη συντήρηση της εγκατάστασης, ένα ανελκυστικό σύστημα θα συνδέει το κεντρικό υποβρύχιο τμήμα με μια επιφάνεια που θα παραμένει πάνω από το νερό, επιτρέποντας την πρόσβαση των τεχνικών.
Ο Shaolei Ren, ειδικός σε θέματα ενέργειας και πληροφορικής από το University of California, Riverside, επισημαίνει ότι, αν και η τεχνολογία είναι συναρπαστική, «το να συνδέσεις ένα υπεράκτιο data center με την ενδοχώρα δεν είναι τόσο απλό όσο φαίνεται». Η μεταφορά δεδομένων μέσω υποθαλάσσιων καλωδίων απαιτεί ακριβή σχεδιασμό και αντιμετώπιση ζητημάτων ασφαλείας, όπως πιθανές κυβερνοεπιθέσεις που θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν τις ακουστικές δονήσεις του νερού.
Πέρα από τις τεχνικές προκλήσεις, οι επιστήμονες εκφράζουν ανησυχίες για τις περιβαλλοντικές συνέπειες. Ο Andrew Want, θαλάσσιος οικολογος στο University of Hull, προειδοποιεί ότι η θερμότητα που θα εκπέμπουν τα υποβρύχια data centers θα μπορούσε να επηρεάσει τη θαλάσσια ζωή. «Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να προσελκύσει συγκεκριμένα είδη, ενώ σε άλλες να τα απωθήσει. Δεν γνωρίζουμε ακόμη τις ακριβείς επιπτώσεις», σημειώνει.
Η Highlander απαντά ότι σύμφωνα με ανεξάρτητη αξιολόγηση του 2020, η προηγούμενη δοκιμαστική της εγκατάσταση κοντά στο Zhuhai δεν προκάλεσε αύξηση της θερμοκρασίας στο νερό πέρα από τα αποδεκτά όρια. Παρ’ όλα αυτά, ο Ren τονίζει ότι όσο περισσότερα τέτοια κέντρα λειτουργούν, τόσο αυξάνεται και η πιθανότητα πρόκλησης «θερμικής ρύπανσης», κάτι που απαιτεί περαιτέρω μελέτη, ιδίως για εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας.
Παρά τους προβληματισμούς, οι ειδικοί θεωρούν ότι τα υποβρύχια data centers μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά προς τα παραδοσιακά, προσφέροντας λύσεις για εξειδικευμένες ανάγκες – όπως η επεξεργασία δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης ή η αποθήκευση πληροφοριών σε περιοχές με περιορισμένο χώρο στη στεριά. Όπως υπογραμμίζει ο Ren, «δεν πρόκειται να αντικαταστήσουν πλήρως τα κλασικά data centers, αλλά μπορούν να καλύψουν συγκεκριμένα κομμάτια της αγοράς».
[via]
