Σε μια σημαντική επιστημονική εξέλιξη, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) έδωσε στη δημοσιότητα τα πιο πλήρη και ακριβή δορυφορικά δεδομένα που έχουν παραχθεί μέχρι σήμερα για το δασικό απόθεμα άνθρακα πάνω από το έδαφος. Τα στοιχεία αυτά, που καλύπτουν σχεδόν δύο δεκαετίες (2007–2022), προσφέρουν μια πρωτοφανώς ξεκάθαρη εικόνα για την εξέλιξη της βιομάζας των δασών σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η ανακοίνωση συμπίπτει με την έναρξη λειτουργίας του νέου δορυφόρου Biomass του ESA, ο οποίος εκτοξεύτηκε στις 29 Απριλίου και αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά το ήδη πλούσιο αποθετήριο δεδομένων.
Η δύναμη της βιομάζας στην καρδιά του κλίματος
Η σημασία της δασικής βιομάζας για το παγκόσμιο κλίμα είναι καθοριστική. Τα δέντρα αποθηκεύουν μεγάλες ποσότητες άνθρακα στους κορμούς και τα κλαδιά τους, λειτουργώντας ως «καταβόθρες» του διοξειδίου του άνθρακα. Όταν όμως αποψιλώνονται ή καίγονται, αυτός ο άνθρακας απελευθερώνεται εκ νέου στην ατμόσφαιρα, εντείνοντας το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Η νέα έκδοση δεδομένων (έκδοση 6) δημιουργήθηκε μέσω της Πρωτοβουλίας για την Κλιματική Αλλαγή του ESA και ενσωματώνει πληροφορίες από πολλαπλές δορυφορικές αποστολές, όπως οι Envisat, Sentinel-1, ALOS PALSAR (Ιαπωνία), καθώς και οι αποστολές ICESat και GEDI της NASA.
Ακρίβεια και αξιοπιστία χωρίς προηγούμενο
Όπως δήλωσε ο Frank Martin Seifert του ESA, πρόκειται για «μια καθοριστική στιγμή για την κλιματική επιστήμη, καθώς για πρώτη φορά έχουμε συνεπή και έγκαιρη αποτύπωση της βιομάζας παγκοσμίως». Οι επιστήμονες μπορούν πλέον να παρακολουθούν τις μεταβολές της αποθήκευσης άνθρακα με ακρίβεια που καθιστά εφικτή την ουσιαστική κλιματική δράση.
Οι χάρτες υψηλής ανάλυσης (από 100 μέτρα έως 50 χιλιόμετρα) αποτυπώνουν την ποσότητα άνθρακα που βρίσκεται στους ξυλώδεις ιστούς της βλάστησης, κυρίως στους κορμούς και τα κύρια κλαδιά των δέντρων. Ενσωματώνουν επίσης βελτιώσεις στον αλγόριθμο εκτίμησης της βιομάζας, διορθώνοντας παλαιότερες υποεκτιμήσεις, ιδιαίτερα σε περιοχές με υψηλή πυκνότητα δασών, όπως οι τροπικές ζώνες.
Ο καθηγητής Richard Lucas, επικεφαλής του σχετικού προγράμματος στο Πανεπιστήμιο Aberystwyth, σημείωσε πως η νέα βάση δεδομένων αποτελεί «πολύ πιο ακριβή αναπαράσταση της παγκόσμιας δασικής βιομάζας». Παρά τις βελτιώσεις, παραδέχεται ότι υπάρχουν ακόμα προκλήσεις στην ακριβή αποτύπωση πολύ πυκνών τροπικών δασών όπου η ποσότητα βιομάζας ξεπερνά τους 400 τόνους ανά εκτάριο.
Νέα εποχή με τον δορυφόρο Biomass
Το κενό αυτό έρχεται να καλύψει ο νέος δορυφόρος Biomass του ESA, ο οποίος διαθέτει το πρώτο σε τροχιά ραντάρ με μήκος κύματος P-band (περίπου 70 εκ.). Χάρη σε αυτήν την τεχνολογία, θα είναι σε θέση να «διεισδύει» ακόμη και στις πιο πυκνές δασικές καλύψεις, προσφέροντας πολύ ακριβέστερες μετρήσεις της αποθηκευμένης βιομάζας.
Ο Maurizio Santoro, από το κέντρο Gamma Remote Sensing της Ελβετίας, ανέφερε ότι οι νέοι χάρτες έχουν ήδη ελεγχθεί σε σύγκριση με ανεξάρτητα δεδομένα από όλο τον κόσμο και αποδείχθηκαν υψηλότερης ποιότητας. Ωστόσο, όπως σημειώνει, η πλήρης κατανόηση της δυναμικής του αποθηκευμένου άνθρακα απαιτεί την ενσωμάτωση δεδομένων και από μελλοντικές δορυφορικές αποστολές.
Εργαλείο για την Πράσινη Μετάβαση
Η νέα βάση δεδομένων υποστηρίζει άμεσα τις προσπάθειες των κρατών για την παρακολούθηση και την αναφορά εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού. Επιπλέον, μπορεί να αξιοποιηθεί για τη βιώσιμη διαχείριση των δασών, αλλά και για τη βελτίωση μοντέλων πρόβλεψης της κλιματικής αλλαγής.
«Ελπίζουμε πως, όταν τα δεδομένα από τον δορυφόρο Biomass καταστούν διαθέσιμα, θα μπορέσουν να επεκτείνουν το αρχείο της παγκόσμιας δασικής βιομάζας και να μειώσουν την αβεβαιότητα γύρω από τον κύκλο του άνθρακα», καταλήγει ο καθηγητής Lucas.
Τα δεδομένα του ESA είναι διαθέσιμα ελεύθερα προς όλους, δίνοντας τη δυνατότητα σε ερευνητές, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και οργανισμούς να συμβάλουν πιο αποτελεσματικά στην παγκόσμια μάχη κατά της κλιματικής κρίσης.
[via]
