Για εκατομμύρια χρήστες, το μικρό εικονίδιο με το καπέλο και τα γυαλιά στον Chrome συμβολίζει την ασφάλεια και την προστασία από τα αδιάκριτα βλέμματα. Η πραγματικότητα, όμως, είναι πολύ διαφορετική. Το Incognito mode δεν προσφέρει ουσιαστική ανωνυμία και σίγουρα δεν προστατεύει τη διαδικτυακή μας δραστηριότητα από εκείνους που πραγματικά έχουν πρόσβαση σε αυτήν: τον πάροχο ίντερνετ, τον εργοδότη μας ή τις ίδιες τις ιστοσελίδες που επισκεπτόμαστε.
Τι μπορεί – και τι δεν μπορεί – να κάνει το Incognito Mode
Το Incognito mode έχει έναν πολύ συγκεκριμένο ρόλο. Όταν κλείνεις όλα τα παράθυρα που ανοίγεις σε αυτή τη λειτουργία, ο Chrome browser διαγράφει το ιστορικό της συνεδρίας, καθαρίζει cookies και δεδομένα ιστοσελίδω και δεν αποθηκεύει φόρμες που συμπληρώθηκαν. Αυτό σημαίνει ότι δεν αφήνεις ίχνη στον ίδιο τον υπολογιστή ή στη συσκευή που χρησιμοποιείς.
Σε κοινόχρηστα μηχανήματα, όπως σε ένα internet café ή στον υπολογιστή της δουλειάς, αυτή η δυνατότητα είναι πρακτική. Σε προστατεύει από το να βρει κάποιος άλλος τα logins ή τις αναζητήσεις σου. Ωστόσο, εδώ τελειώνει η προστασία του Incognito.
Ο πάροχος βλέπει τα πάντα
Ανεξάρτητα από το αν χρησιμοποιείς κανονική ή Incognito περιήγηση, η κίνηση δεδομένων περνάει πάντα από τον πάροχο ίντερνετ (ISP). Εκείνος γνωρίζει ποιες ιστοσελίδες επισκέπτεσαι και σε πολλές χώρες έχει το δικαίωμα να κρατά αρχεία και να τα πουλά σε διαφημιστικές εταιρείες.
Παράλληλα, αν βρίσκεσαι σε εταιρικό δίκτυο, ο διαχειριστής μπορεί να παρακολουθεί όλη την κίνηση που περνάει από τους servers του, ανεξάρτητα από το ποια λειτουργία περιήγησης χρησιμοποιείς. Ακόμα κι αν δεν αφήνεις ίχνη στον υπολογιστή σου, η καταγραφή γίνεται αλλού.
Browser fingerprinting: το αποτύπωμα που δεν σβήνει
Ακόμα και χωρίς cookies, οι ιστοσελίδες μπορούν να σε παρακολουθούν. Μέσα από την τεχνική του browser fingerprinting, συλλέγουν στοιχεία όπως η ανάλυση οθόνης, το λειτουργικό σύστημα, οι γραμματοσειρές που έχεις εγκατεστημένες, η έκδοση του browser και οι ενεργές προσθήκες. Ο συνδυασμός αυτών των δεδομένων δημιουργεί ένα μοναδικό “προφίλ” που σε ακολουθεί στον ψηφιακό κόσμο.
Αξίζει να σημειωθεί και κάτι ακόμα: η ίδια η Google αναφέρει ότι το Incognito δεν επηρεάζει τον τρόπο που συλλέγει δεδομένα από τις υπόλοιπες υπηρεσίες της. Με λίγα λόγια, αν είσαι συνδεδεμένος στο λογαριασμό σου, η δραστηριότητα μπορεί να καταγραφεί κανονικά.
Τα εργαλεία που προσφέρουν πραγματική ιδιωτικότητα
Η αδυναμία του Incognito Mode δεν σημαίνει ότι η πραγματική ιδιωτικότητα είναι άπιαστο όνειρο. Υπάρχουν λύσεις και μάλιστα διαθέσιμες σε όλους. Ένα παράδειγμα είναι ο Brave Browser, γνωστό για το μπλοκάρισμα trackers και διαφημίσεων. Η λειτουργία Private Window με Tor δίνει τη δυνατότητα να δρομολογείται η κίνηση μέσα από το δίκτυο Tor, προσφέροντας πολύ μεγαλύτερη ανωνυμία.
Ακόμη πιο εξειδικευμένος είναι ο Mullvad Browser, προϊόν συνεργασίας του Mullvad VPN με το Tor Project. Έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να μειώνει τις πιθανότητες fingerprinting, κάνοντας τους χρήστες να φαίνονται παρόμοιοι και άρα πιο δύσκολο να παρακολουθηθούν.
Η πιο ολοκληρωμένη λύση παραμένει ο Tor Browser. Πρόκειται για το εργαλείο που ανέπτυξε το Tor Project, ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που εδώ και χρόνια στηρίζει δημοσιογράφους, ακτιβιστές και whistleblowers σε όλο τον κόσμο, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να επικοινωνούν ανώνυμα και να παρακάμπτουν λογοκρισία.
Πώς λειτουργεί το Tor
Το όνομα Tor προέρχεται από το “The Onion Router” και η μεταφορά είναι εύστοχη. Κάθε αίτημα του χρήστη «τυλίγεται» σε τρία επίπεδα κρυπτογράφησης και περνά μέσα από ένα παγκόσμιο δίκτυο εθελοντικών κόμβων. Ο πρώτος βλέπει μόνο την IP του χρήστη, ο δεύτερος μόνο το ενδιάμεσο βήμα και ο τρίτος – ο exit node – μόνο τον τελικό προορισμό. Κανένας κόμβος δεν έχει την πλήρη εικόνα.
Αυτό το μοντέλο αποκεντρωμένης εμπιστοσύνης είναι πιο ασφαλές από ένα VPN, όπου η όλη προστασία εξαρτάται από το αν η εταιρεία κρατά ή όχι αρχεία.
Οι αναπόφευκτοι συμβιβασμοί
Βέβαια, καμία τεχνολογία δεν είναι τέλεια. Η χρήση του Tor σημαίνει χαμηλότερες ταχύτητες, καθώς τα δεδομένα περνούν από τρεις διαφορετικούς κόμβους. Ορισμένες ιστοσελίδες μπλοκάρουν την πρόσβαση από γνωστά exit nodes ή ζητούν συνεχώς CAPTCHA. Επίσης, αν κάποιος συνδεθεί στο Facebook ή στο email του μέσα από το Tor, η ανωνυμία παύει να ισχύει. Η ιδιωτικότητα απαιτεί και σωστές συνήθειες.
Το Incognito είναι εργαλείο ευκολίας, όχι προστασίας
Η αλήθεια είναι απλή: το Incognito mode του Chrome δεν σχεδιάστηκε ποτέ για πραγματική προστασία στο διαδίκτυο. Είναι ένα εργαλείο ευκολίας που κρύβει προσωρινά τοπικά ίχνη. Τίποτα παραπάνω.
Η ιδιωτικότητα είναι μια κλίμακα, και ο καθένας μας πρέπει να αποφασίσει σε ποιο σημείο της θέλει να βρίσκεται. Από μια γρήγορη αναζήτηση στον Brave μέχρι τη χρήση του Tor για πιο ευαίσθητα ζητήματα, οι επιλογές υπάρχουν. Το σημαντικό είναι να μην αφήνουμε το μάρκετινγκ να ορίζει τι σημαίνει ιδιωτικότητα για εμάς.
