Μια συναρπαστική ανακάλυψη φέρνει ξανά τον Άρη στο επίκεντρο της επιστημονικής επικαιρότητας. Ερευνητές του SETI Institute εντόπισαν για πρώτη φορά στην επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη ένα νέο ορυκτό με την ονομασία υδροξυσουλφικός σίδηρος (ferric hydroxysulfate). Το εύρημα αυτό δεν είναι απλώς μια ακόμη προσθήκη στον γεωλογικό «κατάλογο» του Άρη, αλλά αποτελεί ένδειξη ότι ο πλανήτης είχε κάποτε ένα υγρό και χημικά ενεργό περιβάλλον, πιθανώς ικανό να φιλοξενήσει ζωή.
Η ανακάλυψη δεν έγινε από κάποιο ρομποτικό όχημα που κινείται στο έδαφος του Άρη, αλλά από τα δεδομένα που συνέλεξε το Mars Orbiter, το διαστημικό σκάφος που εδώ και χρόνια παρακολουθεί τον πλανήτη από τροχιά. Η ανάλυση βασίστηκε σε μια τεχνική που ονομάζεται φασματοσκοπία και «διαβάζει» το φως που αντανακλάται από την επιφάνεια για να εντοπίσει τη χημική σύνθεση των ορυκτών. Μέσω αυτής της μεθόδου, οι επιστήμονες παρατήρησαν σήματα που δεν ταίριαζαν με τίποτα γνωστό. Έτσι προέκυψε η ταυτοποίηση του υδροξυσουλφικού σιδήρου, ενός ορυκτού που δεν είχε ξαναβρεθεί ποτέ στον Άρη.
Γιατί είναι σημαντικό αυτό; Το συγκεκριμένο ορυκτό σχηματίζεται μόνο παρουσία νερού, σιδήρου και θείου. Η σύμπτωση αυτών των στοιχείων δείχνει πως κάποτε στον Άρη επικρατούσαν συνθήκες που θυμίζουν έντονα τα πρώτα στάδια της Γης. Με άλλα λόγια, ο Κόκκινος Πλανήτης μπορεί να είχε το υπόβαθρο για χημικές διεργασίες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη δημιουργία ζωής.
Η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής την Dr. Janice Bishop εστίασε την προσοχή της στην περιοχή Valles Marineris, ένα τεράστιο σύμπλεγμα φαραγγιών κοντά στον ισημερινό του Άρη. Με τη βοήθεια του οργάνου CRISM (Compact Reconnaissance Imaging Spectrometer for Mars), που καταγράφει πώς το ηλιακό φως αντανακλάται από τα πετρώματα, οι επιστήμονες εντόπισαν χαρακτηριστικές «υπογραφές» φωτός σε δύο τοποθεσίες: το Juventae Chasma και το Aram Chaos. Η σύγκριση των δεδομένων με δείγματα γήινων ορυκτών από όξινα και πλούσια σε νερό περιβάλλοντα οδήγησε στην ταυτοποίηση του νέου ορυκτού.
Ο υδροξυσουλφικός σίδηρος δεν είναι ένα απλό θειικό άλας όπως αυτά που είχαν βρεθεί μέχρι σήμερα στον Άρη. Η παρουσία του απαιτεί και οξυγόνο, αλλά και θερμοκρασίες που ξεπερνούν τους 100 βαθμούς Κελσίου, πολύ υψηλότερες από αυτές που επικρατούν στην επιφάνεια του πλανήτη. Οι επιστήμονες θεωρούν πως οι συνθήκες αυτές προήλθαν από έντονη ηφαιστειακή και γεωθερμική δραστηριότητα. Αυτό σημαίνει ότι οι μεταβολές στα ορυκτά του Άρη πιθανότατα συνέβησαν τα τελευταία τρία δισεκατομμύρια χρόνια.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στις 5 Αυγούστου 2025 στο περιοδικό Nature και έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά πρόσφατων ευρημάτων που σκιαγραφούν μια πιο «γήινη» εικόνα του Άρη. Τον Μάρτιο του ίδιου έτους, ο Roger Wiens από το Purdue University ανέλυσε μέσω του Perseverance rover βράχους με ασυνήθιστα υψηλή συγκέντρωση αλουμινίου, που πιθανώς σχετίζεται με την ύπαρξη του ορυκτού καολινίτη. Όπως και ο υδροξυσουλφικός σίδηρος, ο καολινίτης σχηματίζεται μόνο σε ζεστό και υγρό περιβάλλον.
Η ταυτόχρονη παρουσία αυτών των δύο ορυκτών ενισχύει την υπόθεση ότι ο Άρης δεν ήταν πάντα ο ψυχρός και ξηρός κόσμος που βλέπουμε σήμερα. Αντιθέτως, σε κάποια φάση της ιστορίας του διέθετε ζεστό κλίμα και άφθονο νερό, γεγονός που τον καθιστούσε πιο κοντά στις συνθήκες της πρώιμης Γης. Αυτή η εικόνα τροφοδοτεί τις ελπίδες πως ο πλανήτης θα μπορούσε να είχε υποστηρίξει μικροβιακή ζωή στο μακρινό παρελθόν.
[via]
