Τι θα λέγατε αν σας έλεγαν ότι η λύση στο παγκόσμιο πρόβλημα της πρόσβασης σε καθαρό νερό ίσως έχει ήδη βρεθεί και μάλιστα με τη βοήθεια του Ήλιου; Μια ερευνητική ομάδα από το Sun Yat-sen University στην Κίνα παρουσίασε μια καινοτόμο ηλιακή μεμβράνη ικανή να μετατρέπει ακόμη και το πιο μολυσμένο νερό σε πόσιμο μέσα σε λίγα λεπτά, αξιοποιώντας αποκλειστικά την ηλιακή ακτινοβολία. Η ανακάλυψη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Water, θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων που στερούνται ασφαλούς νερού.
Ένα «έξυπνο» φιλμ που επιπλέει και απολυμαίνει
Ο πυρήνας της τεχνολογίας βρίσκεται σε μια λεπτή, αυτοεπιπλέουσα μεμβράνη που καθαρίζει το νερό μέσω μιας φωτοκαταλυτικής διαδικασίας. Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές μεθόδους απολύμανσης, όπως η χλωρίωση ή η αποστείρωση με υπεριώδη ακτινοβολία, η νέα τεχνική δεν απαιτεί ηλεκτρική ενέργεια, ακριβά χημικά ή εξειδικευμένο εξοπλισμό. Το μόνο που χρειάζεται είναι λίγο φως, ακόμη και ασθενές, κάτι που την καθιστά ιδανική για περιοχές με περιορισμένες υποδομές.
Η μεμβράνη είναι κατασκευασμένη από ένα οργανικό πολυμερές γνωστό ως Cz-AQ, το οποίο διαθέτει την ικανότητα να παράγει εξαιρετικά δραστικά μόρια οξυγόνου, τις λεγόμενες οξυγονοκεντρικές οργανικές ρίζες (OCORs). Αυτά τα σωματίδια έχουν σημαντικά μεγαλύτερη διάρκεια ζωής από τα συμβατικά οξειδωτικά που χρησιμοποιούνται στη χημική απολύμανση, τα οποία συνήθως εξαφανίζονται μέσα σε κλάσματα του δευτερολέπτου. Η αυξημένη ανθεκτικότητά τους επιτρέπει στο φιλμ να διατηρεί την απολυμαντική του δράση για ημέρες, εμποδίζοντας την επαναμόλυνση του νερού.
Αποτελέσματα που εντυπωσιάζουν
Τα πειράματα στο εργαστήριο έδειξαν ότι το νέο υλικό μπορεί να εξουδετερώσει πάνω από το 99,995% των βακτηρίων σε δείγμα 10 λίτρων εξαιρετικά ρυπασμένου νερού μέσα σε μόλις 40 λεπτά. Οι ερευνητές δοκίμασαν τη μεμβράνη απέναντι σε μικροοργανισμούς όπως η Escherichia coli και ο Staphylococcus aureus, δύο από τα πιο κοινά και επικίνδυνα βακτήρια που ευθύνονται για υδατογενείς λοιμώξεις. Η αποτελεσματικότητα του φιλμ αποδείχθηκε ανώτερη από αυτή των γνωστών φωτοκαταλυτών, οι οποίοι αποτυγχάνουν συνήθως σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού.
Ανθεκτικότητα και βιωσιμότητα
Ένα ακόμη πλεονέκτημα της ανακάλυψης είναι η ανθεκτικότητα του υλικού. Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα, η μεμβράνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί περισσότερες από πενήντα φορές χωρίς να χάσει την αποτελεσματικότητά της ή τη χημική της σταθερότητα. Αυτό σημαίνει ότι ένα μόνο φιλμ θα μπορούσε να εξασφαλίσει καθαρό πόσιμο νερό για τέσσερα έως πέντε άτομα ημερησίως, ένα στοιχείο που την καθιστά πολύτιμο εργαλείο για αγροτικές κοινότητες, περιοχές που πλήττονται από φυσικές καταστροφές ή καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης όπου η ηλεκτροδότηση είναι περιορισμένη.
Οικονομική και περιβαλλοντική υπεροχή
Πέρα από την τεχνική της αποτελεσματικότητα, η νέα τεχνολογία προσφέρει και σημαντικά οικονομικά πλεονεκτήματα. Η διαδικασία παραγωγής της μεμβράνης δεν απαιτεί ακριβά ή σπάνια υλικά, γεγονός που μπορεί να διατηρήσει το κόστος χαμηλό και να επιτρέψει τη μαζική παραγωγή της. Εξίσου σημαντικό είναι ότι η μέθοδος δεν παράγει τοξικά παραπροϊόντα ούτε χρειάζεται χημικά πρόσθετα, συμβάλλοντας έτσι στην προστασία του περιβάλλοντος και στην αποφυγή επιβλαβών υπολειμμάτων στο νερό.
Επιπλέον, η συντήρηση του συστήματος είναι σχεδόν μηδενική: η μεμβράνη μπορεί να πλένεται και να επαναχρησιμοποιείται, χωρίς να απαιτείται εξειδικευμένος χειρισμός. Η απλότητά της την καθιστά ιδιαίτερα κατάλληλη για χρήση σε περιοχές χωρίς τεχνική υποστήριξη ή οργανωμένα δίκτυα ύδρευσης.
Μια λύση για έναν διψασμένο πλανήτη
Η παγκόσμια κρίση νερού είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του 21ου αιώνα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΟΗΕ, πάνω από δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό, ενώ οι κλιματικές αλλαγές και η ρύπανση επιδεινώνουν συνεχώς την κατάσταση. Σε αυτό το πλαίσιο, μια απλή, φθηνή και ενεργειακά αυτόνομη λύση όπως η ηλιακή μεμβράνη του Sun Yat-sen University θα μπορούσε να αποτελέσει πραγματική επανάσταση.
Αν επιβεβαιωθούν τα πρώτα αποτελέσματα και η τεχνολογία αποδειχθεί εφαρμόσιμη εκτός εργαστηρίου, η προοπτική να παραχθούν φορητά συστήματα καθαρισμού νερού που θα λειτουργούν αποκλειστικά με φως του Ήλιου δεν φαίνεται πια τόσο μακρινή. Από απομονωμένα χωριά έως περιοχές που πλήττονται από πολέμους ή φυσικές καταστροφές, η δυνατότητα άμεσης απολύμανσης του νερού μπορεί να κάνει τη διαφορά ανάμεσα στη ζωή και στην επιβίωση.
[via]
