Το φιλόδοξο διαστημικό πρόγραμμα Artemis της NASA, που έχει στόχο να εγκαθιδρύσει μια βιώσιμη ανθρώπινη παρουσία στη Σελήνη, βασίζεται σε έναν σύνθετο τεχνολογικό σχεδιασμό. Στην καρδιά του σχεδίου βρίσκεται το Lunar Gateway, ένας μικρός διαστημικός σταθμός που θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη. Ο σταθμός αυτός θα λειτουργεί ως εργαστήριο, ενδιάμεσος σταθμός για τους αστροναύτες και κρίσιμος κόμβος για μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές προς τον Άρη. Ένα από τα βασικά ερωτήματα που καλούνται να απαντήσουν οι επιστήμονες είναι το πώς θα τροφοδοτηθεί ενεργειακά μια τόσο απαιτητική και ζωτικής σημασίας υποδομή στο αφιλόξενο περιβάλλον του διαστήματος.
Η απάντηση σε αυτό το πρόβλημα δεν βρίσκεται μακριά, αλλά στη Γη, στα εργαστήρια της εταιρείας Redwire Corporation, με έδρα τη Φλόριντα. Η Redwire ανακοίνωσε πρόσφατα την επιτυχή ολοκλήρωση της πρώτης δοκιμής ανάπτυξης των νέων ηλιακών πάνελ τεχνολογίας ROSA (Roll-Out Solar Arrays). Δεν πρόκειται για συμβατικούς συλλέκτες ενέργειας, αλλά για ένα καινοτόμο σύστημα, με ονομαστική ισχύ 60 κιλοβάτ, καθιστώντας το το πιο ισχυρό σύστημα ηλιακής ενέργειας που έχει κατασκευαστεί ποτέ για χρήση στο Διάστημα. Στόχος του είναι η ενεργειακή υποστήριξη της μονάδας πρόωσης και τροφοδοσίας του Gateway.
Η απόδοση και η αποδοτικότητα των συγκεκριμένων πάνελ είναι εντυπωσιακές. Σύμφωνα με τα τεχνικά χαρακτηριστικά, αποδίδουν από 100 έως 120 Watt ανά κιλό βάρους, ενώ η ενεργειακή πυκνότητα φτάνει τα 40 κιλοβάτ ανά κυβικό μέτρο. Πρόκειται για επιδόσεις που ξεπερνούν κατά πολύ τα μέχρι σήμερα δεδομένα στον τομέα της διαστημικής ενέργειας.
Αυτό όμως που κάνει την τεχνολογία ROSA ιδιαίτερα ελκυστική είναι ο τρόπος με τον οποίο αναπτύσσονται τα πάνελ. Το σύστημα αξιοποιεί σύνθετες ράβδους οι οποίες αποθηκεύουν ελαστική δυναμική ενέργεια όταν είναι τυλιγμένες. Όταν απελευθερωθούν στο Διάστημα, η ενέργεια αυτή αποδίδεται ώστε να ξεδιπλωθούν τα πάνελ στο πλήρες μήκος τους και όλα αυτά χωρίς κινητήρες ή πολύπλοκους μηχανισμούς. Η απουσία κινητών εξαρτημάτων μειώνει σημαντικά το βάρος του συστήματος, περιορίζει τις πιθανότητες αστοχίας και απλοποιεί τη συντήρηση.
Παρότι η τεχνολογία ROSA προχωρά με επιτυχία, η πορεία προς την υλοποίηση του Lunar Gateway πέρασε πολλές δυσκολίες. Το συνολικό πρόγραμμα αντιμετώπισε τον κίνδυνο ακύρωσης, όταν κατά την περίοδο της κυβέρνησης Trump κατατέθηκε πρόταση περικοπών στον προϋπολογισμό της NASA, με πιθανές συνέπειες τη διακοπή της κατασκευής του σταθμού. Η κρίσιμη στροφή ήρθε στις 2 Ιουλίου, όταν η Γερουσία των ΗΠΑ ενέκρινε τροπολογία που εξασφάλιζε πρόσθετη χρηματοδότηση για επανδρωμένες αποστολές εξερεύνησης. Έτσι, το Gateway απέφυγε προς το παρόν τον «ξαφνικό θάνατο».
Στην αλυσίδα υλοποίησης του έργου, η NASA λειτουργεί ως ο τελικός πελάτης, έχοντας αναθέσει στην Maxar Technologies την ανάπτυξη της μονάδας πρόωσης και ισχύος του σταθμού. Η Maxar με τη σειρά της συνεργάζεται με τη Redwire για την κατασκευή των δύο πτερύγων που θα φέρουν τα ηλιακά πάνελ. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει συμφωνηθεί, η Redwire θα παραδώσει τα συστήματα ROSA στην Maxar κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2025.
Η προγραμματισμένη εκτόξευση του πρώτου δομικού στοιχείου του Gateway δεν αναμένεται πριν το 2027. Παρ’ όλα αυτά, η πρόοδος που σημειώνεται με την τεχνολογία ROSA αποτελεί ένδειξη ότι το project, παρά τις προκλήσεις, προχωρά σταθερά και με τεχνολογική αρτιότητα. Το Gateway αναμένεται να παίξει καίριο ρόλο όχι μόνο στη νέα σεληνιακή εξερεύνηση, αλλά και στη μελλοντική επανδρωμένη αποστολή στον Άρη, ανοίγοντας έτσι ένα νέο κεφάλαιο στην παρουσία της ανθρωπότητας στο Διάστημα.
[via]
