Ένα νέο επιστημονικό μοντέλο αμφισβητεί τη μέχρι τώρα κυρίαρχη άποψη ότι ο αρχαίος Άρης ήταν κυρίως ψυχρός και καλυμμένος με πάγους. Αντίθετα, η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Geophysical Research: Planets, υποστηρίζει πως πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, ο Κόκκινος Πλανήτης γνώριζε περιόδους έντονων βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων, ένα κλίμα πιο κοντινό στη Γη από ό,τι πιστεύαμε.
Εδώ και τέσσερα χρόνια, το ρόβερ Perseverance της NASA εξερευνά την περιοχή του κρατήρα Jezero, μια τοποθεσία τοπίο όπου, σύμφωνα με τους επιστήμονες, κάποτε κατέληγε ένας μεγάλος ποταμός σχηματίζοντας ένα μεγάλο δέλτα. Ωστόσο, η ύπαρξη ενός τόσο έντονου υδάτινου συστήματος δημιουργεί ερωτήματα: Πώς ήταν δυνατό να ρέει τόσο νερό σε έναν πλανήτη που θεωρούμε διαρκώς παγωμένο;
Γεωλόγοι από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο στο Μπόλντερ, με επικεφαλής τη Dr. Amanda Steckel, δημιούργησαν ένα ψηφιακό μοντέλο του Άρη, προσομοιώνοντας διάφορα κλιματικά σενάρια. Σε ορισμένες προσομοιώσεις, πρόσθεσαν εκτεταμένες βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις, ενώ σε άλλες βασίστηκαν αποκλειστικά στο λιώσιμο των παγοκαλυμμάτων. Το ερώτημα που τους απασχόλησε ήταν απλό: Θα μπορούσε ο Άρης, έστω και για ένα διάστημα, να είχε ένα πιο γήινο κλίμα;
Η ανάλυση έδειξε ότι όταν στο μοντέλο υπήρχαν βροχοπτώσεις ή χιονοπτώσεις, οι κοιλάδες και τα ποτάμια σχηματίζονταν σε διάφορες τοποθεσίες και σε διαφορετικά υψόμετρα. Αντίθετα, όταν το νερό προερχόταν μόνο από το λιώσιμο των πάγων, τα υδάτινα δίκτυα περιορίζονταν κυρίως σε υψίπεδα κοντά στους πόλους.
Η σύγκριση με πραγματικές εικόνες από δορυφόρους της NASA επιβεβαίωσε την ακρίβεια του σεναρίου των βροχοπτώσεων. Η μορφολογία του εδάφους στον Άρη ταιριάζει περισσότερο με την κατανομή που δημιουργούν η βροχή και το χιόνι παρά με εκείνη του λιώσιμου πάγου.
Αν και το χιόνι παρατηρείται σήμερα μόνο σε ακραίες πολικές περιοχές του Άρη, υπάρχουν τεχνολογικά μέσα που έχουν καταγράψει ενδείξεις του. Το Mars Climate Sounder του δορυφόρου Mars Reconnaissance Orbiter έχει εντοπίσει «ξηρό πάγο» (παγωμένο διοξείδιο του άνθρακα) να πέφτει στην επιφάνεια. Το 2008, η αποστολή Phoenix εντόπισε, μέσω laser, νερό σε μορφή χιονιού κοντά στον βόρειο πόλο του Άρη.
Ωστόσο, φωτογραφικά στοιχεία για το χιόνι δεν υπάρχουν, καθώς τα σύννεφα συχνά εμποδίζουν τις κάμερες των διαστημικών σκαφών. Παρ’ όλα αυτά, η ύπαρξη χιονοπτώσεων θεωρείται πια πιθανή και στο παρελθόν ίσως και συχνή. Παρά τις νέες ενδείξεις, παραμένει ένα μεγάλο μυστήριο: Πώς μπορούσε να διατηρηθεί θερμό κλίμα στον Άρη, τη στιγμή που ο Ήλιος, πριν από 4 δισεκατομμύρια χρόνια, ήταν κατά 25% λιγότερο φωτεινός από σήμερα;
Ο γεωλόγος και συν-συγγραφέας της μελέτης Brian Hynek εξηγεί πως πολλές μορφές εδάφους, όπως το δέλτα στον κρατήρα Jezero, δεν θα μπορούσαν να έχουν σχηματιστεί χωρίς συνεχή ροή νερού. Η παρουσία μεγάλων, διάσπαρτων ογκόλιθων στο αποξηραμένο δέλτα υποδηλώνει έντονη και βαθιά ροή ποταμού, κάτι που απαιτεί σημαντική ποσότητα υδάτινων μαζών.
Η νέα μελέτη ενισχύει την άποψη ότι ο Άρης δεν ήταν πάντα ψυχρός και αφιλόξενος. Αντίθετα, ίσως κάποτε να έμοιαζε περισσότερο με τη Γη, ένας πλανήτης με βροχές, χιόνι, ποτάμια και λίμνες. Τα δεδομένα που συλλέγει το ρόβερ Perseverance, μαζί με τις ψηφιακές προσομοιώσεις, ανοίγουν τον δρόμο για μια αναθεώρηση της γεωλογικής ιστορίας του Άρη και ίσως για μια νέα ελπίδα ανακάλυψης αρχαίας ζωής.
[via]
