Αν τα τελευταία καλοκαίρια σας φαίνονται πιο απρόβλεπτα, βίαια και γεμάτα ακραία καιρικά επεισόδια, δεν είναι απλώς μια προσωπική εντύπωση. Μια νέα έρευνα από το University of Bern και το ETH Zurich έρχεται να επιβεβαιώσει ότι η κλιματική αλλαγή δεν αλλάζει μόνο τις μέσες θερμοκρασίες, αλλά ενισχύει και τα πιο επικίνδυνα καλοκαιρινά φαινόμενα: τις λεγόμενες supercell καταιγίδες.
Οι supercells είναι ιδιαίτερες μορφές καταιγίδων, σπάνιες μεν, αλλά εξαιρετικά καταστροφικές. Χαρακτηρίζονται από ανοδικά ρεύματα θερμού και υγρού αέρα που περιστρέφονται, δημιουργώντας συνθήκες ικανές να φέρουν μαζί τους σφοδρούς ανέμους, χαλάζι μεγάλου μεγέθους και καταρρακτώδεις βροχές. Στην Ευρώπη, οι καταιγίδες αυτού του τύπου ευθύνονται για το μεγαλύτερο μέρος των ζημιών που σχετίζονται με θύελλες, πλήττοντας τη γεωργία, τις υποδομές, τις μετακινήσεις, αλλά και θέτοντας σε κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Advances, αξιοποίησε μια πρωτοποριακή μεθοδολογία που ξεπερνά τους περιορισμούς των κλασικών ραντάρ. Μέχρι σήμερα, η ανομοιογένεια των συστημάτων παρακολούθησης ανά χώρα δυσκόλευε μια ολοκληρωμένη καταγραφή. Οι ερευνητές, για πρώτη φορά, χρησιμοποίησαν ένα υψηλής ανάλυσης κλιματικό μοντέλο, με δυνατότητα προσομοίωσης καταιγίδων σε κλίμακα μόλις 2,2 χιλιομέτρων. Αυτό τους επέτρεψε να αποτυπώσουν με ακρίβεια την εξέλιξη μεμονωμένων supercell καταιγίδων και να δημιουργήσουν μια ρεαλιστική εικόνα του φαινομένου.
Η ομάδα προχώρησε σε μια ενδελεχή προσομοίωση έντεκα ετών, συγκρίνοντας τα αποτελέσματα με τα πραγματικά δεδομένα των καταιγίδων που σημειώθηκαν μεταξύ 2016 και 2021. Αν και το μοντέλο δεν κατέγραψε μικρής διάρκειας ή περιορισμένης έντασης επεισόδια, απέδειξε μεγάλη αξιοπιστία στη σύγκλιση με την πραγματικότητα. Αυτό καθιστά τη μελέτη κομβικό σημείο αναφοράς για την κατανόηση και την πρόβλεψη των κινδύνων που συνδέονται με τα ακραία καιρικά φαινόμενα.
Τα στοιχεία που προέκυψαν είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά για τις Άλπεις, οι οποίες αναδεικνύονται σε σταθερό επίκεντρο supercell καταιγίδων. Η τρέχουσα προσομοίωση καταγράφει κατά μέσο όρο 38 επεισόδια ανά σεζόν στη βόρεια πλευρά του ορεινού όγκου και 61 στη νότια. Με μια αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 3 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, οι αριθμοί αυτοί αναμένεται να εκτοξευτούν: 52% περισσότερες supercells στη βόρεια πλευρά και 36% στη νότια.
Η εικόνα, ωστόσο, δεν είναι ομοιόμορφη σε όλη την Ευρώπη. Ενώ οι Άλπεις γίνονται όλο και πιο ευάλωτες, άλλες περιοχές, όπως η Ιβηρική Χερσόνησος και η νοτιοδυτική Γαλλία, ενδέχεται να δουν μείωση των περιστατικών. Όπως σημειώνει η ερευνήτρια Monika Feldmann, οι διαφορές αυτές καταδεικνύουν ότι η κλιματική αλλαγή δεν εκδηλώνεται παντού με τον ίδιο τρόπο. Παρά τις τοπικές διαφοροποιήσεις, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι συνολικά η Ευρώπη θα δει μια αύξηση της τάξης του 11% στον αριθμό των supercell καταιγίδων.
Αυτό σημαίνει ότι, παρά τη σχετική σπανιότητά τους, οι καταιγίδες αυτού του τύπου θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με σοβαρότητα στη χάραξη στρατηγικών για την πρόληψη και τη διαχείριση φυσικών κινδύνων. Η ικανότητά τους να προκαλούν καταστροφές σε τόσο σύντομο χρόνο τις καθιστά κρίσιμο παράγοντα για τις ασφαλιστικές προβλέψεις, τα σχέδια πολιτικής προστασίας και την ανθεκτικότητα των υποδομών.
Η μελέτη του University of Bern και του ETH Zurich λειτουργεί ως καμπανάκι κινδύνου: τα καλοκαίρια στην Ευρώπη δεν θα είναι μόνο θερμότερα, αλλά και πιο επικίνδυνα. Αν η παγκόσμια θερμοκρασία συνεχίσει την ανοδική της πορεία, τότε τα ακραία καιρικά φαινόμενα, που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν εξαιρέσεις, κινδυνεύουν να γίνουν η νέα καθημερινότητα.
[via]
