Η καταπολέμηση της παραποίησης προϊόντων αποκτά πλέον έναν εντελώς νέο σύμμαχο. Από τη συνεργασία της Bruno Kessler Foundation (FBK) και του Istituto Poligrafico e Zecca dello Stato (IPZS) γεννήθηκε ένα καινοτόμο σύστημα επισήμανσης που υπόσχεται να κάνει τον έλεγχο γνησιότητας προϊόντων πιο άμεσο, ασφαλή και προσβάσιμο σε όλους. Η τεχνολογία αυτή εντάσσεται στη στρατηγική καινοτομίας του IPZS και στοχεύει να φέρει σε καθημερινούς χρήστες το επίπεδο ασφάλειας που μέχρι σήμερα ήταν προνόμιο των εγκληματολογικών εργαστηρίων.
Στον πυρήνα της νέας τεχνολογίας βρίσκεται μια ετικέτα με ενσωματωμένα μικροσκοπικά στοιχεία ασφαλείας, γνωστά ως ινίδια. Αυτές οι λεπτές ίνες – λεπτότερες και από μια τρίχα – είναι ορατές με γυμνό μάτι και τοποθετούνται απευθείας μέσα στο υλικό της ετικέτας. Η τυχαία διάταξή τους δημιουργεί ένα μοτίβο μοναδικό για κάθε ετικέτα, ουσιαστικά μια “βιομετρική υπογραφή” που δεν μπορεί να αναπαραχθεί.
Στο κέντρο της ετικέτας εκτυπώνεται ένας QR code. Ο χρήστης, απλώς σκανάροντάς τον με την κάμερα του κινητού του, μπορεί να ξεκινήσει τη διαδικασία ελέγχου της αυθεντικότητας του προϊόντος. Παράλληλα, τα ινίδια μπορεί να περιέχουν φθορίζουσες χρωστικές που αποκαλύπτονται μόνο υπό υπεριώδες φως, καθιστώντας σχεδόν αδύνατη οποιαδήποτε προσπάθεια πλαστογράφησης.
Στο πρωτότυπο που παρουσιάστηκε, οι ίνες έχουν κόκκινο χρώμα και τοποθετούνται επάνω από το QR code χωρίς να εμποδίζουν τη λειτουργία του. Το αποτέλεσμα είναι ένα οπτικά τυχαίο μοτίβο, διαφορετικό για κάθε ετικέτα, το οποίο λειτουργεί σαν «δακτυλικό αποτύπωμα» που αναγνωρίζεται αυτόματα από το σύστημα.
Η διαδικασία επαλήθευσης βασίζεται σε δύο διακριτά στάδια. Στο πρώτο, η τεχνητή νοημοσύνη αναλύει το υλικό της ετικέτας για να διαπιστώσει αν οι ίνες είναι αυθεντικές και προέρχονται από το πρωτότυπο υλικό που χρησιμοποιήθηκε κατά την παραγωγή. Στο δεύτερο στάδιο, η διάταξη των ινών συγκρίνεται με εκείνη που έχει αποθηκευτεί στη βάση δεδομένων του IPZS τη στιγμή της κατασκευής.
Για να επιτευχθεί αυτό, κάθε ετικέτα φωτογραφίζεται κατά την παραγωγή και το αντίστοιχο μοτίβο αποθηκεύεται. Όταν ο χρήστης σκανάρει τον κωδικό, η εφαρμογή συγκρίνει την εικόνα που λαμβάνει από το κινητό με το πρωτότυπο αρχείο. Αν εντοπιστούν διαφορές, το σύστημα εντοπίζει αμέσως ότι πρόκειται για αντιγραφή ή απομίμηση. Η διαδικασία πραγματοποιείται μέσα σε δευτερόλεπτα, μέσω μιας web εφαρμογής που δεν απαιτεί εγκατάσταση – αρκεί να σκανάρεις τον κωδικό και να περιμένεις το αποτέλεσμα.
Το ερευνητικό σκέλος του έργου ανέλαβε η Bruno Kessler Foundation μέσω της ομάδας Technologies of Vision του Digital Industry Center. Ο ερευνητής Sergio Povoli, επικεφαλής της ομάδας, εξηγεί ότι η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν να αυτοματοποιηθεί μια διαδικασία που μέχρι τώρα απαιτούσε εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό.
Ο στόχος μας ήταν να μεταφέρουμε τη γνώση των ειδικών σε ένα σύστημα βασισμένο σε AI, ώστε ο καθένας, με ένα απλό smartphone, να μπορεί να πραγματοποιεί έναν έλεγχο που παλαιότερα γινόταν μόνο από έναν ειδικό αναλυτή.
Όπως εξήγησε ο Antonio Gentile, επικεφαλής του τμήματος Product Engineering του IPZS, η καινοτομία έγκειται ακριβώς στον συνδυασμό του QR code με τα ινίδια.
Ένα συνηθισμένο QR code, αν αντιγραφεί, λειτουργεί κανονικά. Όμως οι ίνες που τοποθετούνται τυχαία πάνω του δημιουργούν ένα μοναδικό μοτίβο που δεν μπορεί να αναπαραχθεί και μπορεί να αναγνωριστεί από το σύστημά μας.
Ο Corrado Guidobaldi, υπεύθυνος του τομέα ταξιδιωτικών εγγράφων στο IPZS, πρόσθεσε ότι η συγκεκριμένη τεχνολογία ενσωματώνει τον συνδυασμό της παραδοσιακής τεχνογνωσίας σε υλικά αντιπαραποίησης με την ψηφιακή καινοτομία.
Το IPZS παράγει ετησίως περίπου 12 δισεκατομμύρια ετικέτες για κρίσιμους τομείς όπως ο οίνος, τα φάρμακα, τα αλκοολούχα ποτά και τα καπνικά προϊόντα, αγορές όπου η επαλήθευση της προέλευσης και της γνησιότητας είναι απολύτως καθοριστική. Οι ερευνητές βλέπουν ήδη προοπτικές για την εφαρμογή της τεχνολογίας και στη βιομηχανία μόδας, αλλά και στα προϊόντα υψηλής ποιότητας του αγροδιατροφικού τομέα, όπου η ταυτότητα ενός προϊόντος συνδέεται άμεσα με την αξία του.
Η συγκεκριμένη καινοτομία αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής του IPZS που συνδυάζει φυσικά υλικά ασφαλείας με προηγμένες ψηφιακές τεχνολογίες. Το Ινστιτούτο εργάζεται ήδη πάνω σε νέα είδη ολογραμμάτων με εσωτερικά μικροσχέδια ικανά να ανιχνεύουν αυτόματα τυχόν αντιγραφές, δημιουργώντας ένα πλήρως ενσωματωμένο οικοσύστημα προστασίας προϊόντων σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα.
[source]
