Η χρήση φαρμακευτικών θεραπειών για την απώλεια βάρους έχει αυξηθεί θεαματικά τα τελευταία χρόνια, ωστόσο μια νέα διεθνής μελέτη έρχεται να αναδείξει μια λιγότερο ευχάριστη πτυχή: η διακοπή αυτών των φαρμάκων συχνά οδηγεί σε ταχεία επαναπρόσληψη του χαμένου βάρους. Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο BMC Medicine, βασίστηκε σε μετα-ανάλυση έντεκα κλινικών δοκιμών από όλο τον κόσμο και δείχνει ότι, παρότι οι ασθενείς χάνουν σημαντικά κιλά κατά τη διάρκεια της θεραπείας, μεγάλο μέρος αυτής της απώλειας αντιστρέφεται μέσα σε λίγες εβδομάδες μετά τη διακοπή.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, φάρμακα όπως η σεμαγλουτίδη και η τιρζεπατίδη – μέλη της κατηγορίας των GLP-1, που αρχικά αναπτύχθηκαν για τη ρύθμιση του σακχάρου στο διαβήτη – έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικά στη μείωση του σωματικού βάρους. Στις ΗΠΑ, έξι διαφορετικές θεραπείες κατά της παχυσαρκίας έχουν λάβει έγκριση από τον FDA, συμπεριλαμβανομένων της ορλιστάτης και της φεντερμίνης-τοπιραμάτης. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητά τους φαίνεται να εξασθενεί γρήγορα όταν η φαρμακευτική αγωγή σταματά.
Η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τους Xiaoling Cai και Linong Ji, ανέλυσε δεδομένα από 1.574 άτομα που συμμετείχαν σε θεραπευτικές ομάδες και 893 άτομα σε ομάδες ελέγχου. Οι μελέτες περιλάμβαναν ποικιλία φαρμάκων: έξι από αυτές επικεντρώνονταν αποκλειστικά σε GLP-1 αγωνιστές, μία συνδύαζε GLP-1 και GLP dual Ras, δύο αφορούσαν τη φεντερμίνη-τοπιραμάτη, μία την ορλιστάτη και μία τη ναλτεξόνη-βουπριόπιονη.
Η μέτρηση των αλλαγών βάρους και δείκτη μάζας σώματος (BMI) έδειξε ότι η απώλεια κιλών κατά τη διάρκεια της θεραπείας ήταν εντυπωσιακή. Ωστόσο, περίπου οκτώ εβδομάδες μετά τη διακοπή, οι περισσότεροι ασθενείς παρουσίασαν σαφή τάση επαναπρόσληψης. Η διαδικασία αυτή συνεχίστηκε κατά μέσο όρο για 20 εβδομάδες πριν σταθεροποιηθεί, με αξιοσημείωτες αυξήσεις στο βάρος να καταγράφονται στις οκτώ, δώδεκα και είκοσι εβδομάδες από τη διακοπή.
Η ένταση της επαναπρόσληψης δεν ήταν ίδια για όλους. Επηρεάστηκε από παράγοντες όπως ο τύπος του φαρμάκου, η διάρκεια της θεραπείας, η παρουσία ή όχι διαβήτη, καθώς και η τήρηση υγιεινών συνηθειών όπως η διατροφή και η άσκηση. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα συμμετεχόντων που είχαν ολοκληρώσει 36 εβδομάδες θεραπείας με τιρζεπατίδη: όταν πέρασαν σε εικονικό φάρμακο (placebo), ανέκτησαν σχεδόν το μισό από το βάρος που είχαν χάσει.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι η μετα-ανάλυση δεν περιέλαβε μελέτες που αφορούσαν αποκλειστικά αλλαγές τρόπου ζωής ή χειρουργικές επεμβάσεις κατά της παχυσαρκίας, όπως η γαστρική παράκαμψη ή η κάθετη γαστροπλαστική με δακτύλιο. Παρ’ όλα αυτά, επισημαίνουν ότι και σε αυτές τις περιπτώσεις έχουν καταγραφεί φαινόμενα επαναπρόσληψης βάρους, γεγονός που υποδηλώνει ότι το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τα φάρμακα.
Τα ευρήματα εγείρουν σημαντικά ερωτήματα για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται η παχυσαρκία. Αν και οι φαρμακευτικές θεραπείες μπορούν να προσφέρουν θεαματικά αποτελέσματα σε σύντομο χρονικό διάστημα, η μακροχρόνια διαχείριση του βάρους φαίνεται να απαιτεί σταθερή υποστήριξη, συνεχή παρακολούθηση και πιθανώς επαναλαμβανόμενα θεραπευτικά κύκλους. Η επιστροφή στα κιλά που χάθηκαν μπορεί να αποθαρρύνει πολλούς ασθενείς, ενώ παράλληλα επιβαρύνει την υγεία τους με τους κινδύνους που συνδέονται με τις διακυμάνσεις στο βάρος.
Η έρευνα αφήνει ανοιχτό το ερώτημα για το αν οι θεραπείες αυτού του τύπου θα πρέπει να χορηγούνται για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα ή ακόμη και δια βίου σε ορισμένες περιπτώσεις, προκειμένου να διατηρούνται τα αποτελέσματα. Παράλληλα, αναδεικνύει την ανάγκη να συνδυάζονται με βιώσιμες αλλαγές στον τρόπο ζωής, ώστε να ενισχύεται η μακροπρόθεσμη επιτυχία.
[via]
