Στις 30 Δεκεμβρίου 2025, η ιστορία της στρατιωτικής τεχνολογίας αναμένεται να αλλάξει σελίδα. Σύμφωνα με επίσημες ανακοινώσεις του Υπουργείου Άμυνας του Ισραήλ, ο στρατός της χώρας (IDF) θα παραλάβει και θα εντάξει στο δυναμικό του το Iron Beam («Ακτίνα Σιδήρου»), το πρώτο πλήρως λειτουργικό σύστημα αεράμυνας laser υψηλής ισχύος στον πλανήτη.
Αυτό που κάποτε φάνταζε ως σενάριο ταινίας, δηλαδή η αναχαίτιση πυραύλων με δέσμες φωτός, γίνεται πλέον απτή πραγματικότητα, υποσχόμενο να ανατρέψει τα οικονομικά και στρατηγικά δεδομένα του σύγχρονου πολέμου.
Η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετώπιζε το Ισραήλ τα τελευταία χρόνια δεν ήταν μόνο η τεχνολογική επάρκεια των αντιπάλων του, αλλά η οικονομική εξίσωση της άμυνας. Το σύστημα Iron Dome, αν και εξαιρετικά αποτελεσματικό με ποσοστά επιτυχίας άνω του 90%, έχει ένα τεράστιο μειονέκτημα: το κόστος.
Κάθε πύραυλος αναχαίτισης «Tamir» κοστίζει περίπου 10.000-100.000 δολάρια. Απέναντί του, οργανώσεις όπως η Χαμάς και η Χεζμπολάχ εκτοξεύουν ρουκέτες και drones που συχνά κοστίζουν λιγότερο από 1.000 δολάρια. Το Iron Beam έρχεται να μηδενίσει αυτό το πλεονέκτημα, μιας και το κόστος κάθε βολής laser υπολογίζεται σε μόλις μερικά δολάρια, ουσιαστικά το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος που απαιτείται για τη λειτουργία του.
Πώς λειτουργεί το Iron Beam
Αναπτυγμένο από την Rafael Advanced Defense Systems, το Iron Beam χρησιμοποιεί μια δέσμη laser ισχύος 100kW για να εντοπίζει και να καταστρέφει εναέριους στόχους. Η δέσμη εστιάζει στον στόχο και τον θερμαίνει μέχρι σημείου καταστροφής μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα.
Τα βασικά χαρακτηριστικά που το καθιστούν «game changer» είναι:
- Απεριόριστα πυρομαχικά: Όσο υπάρχει παροχή ενέργειας, το σύστημα δεν «ξεμένει» ποτέ από βλήματα.
- Ταχύτητα φωτός: Η αναχαίτιση είναι ακαριαία, εξαλείφοντας τον χρόνο πτήσης που απαιτούν οι παραδοσιακοί πύραυλοι.
- Εμβέλεια: Είναι σχεδιασμένο για να καλύπτει αποστάσεις έως και 10 χιλιομέτρων, λειτουργώντας ως η «τελευταία γραμμή άμυνας» για κοντινές απειλές.
- Ευελιξία: Μπορεί να αντιμετωπίσει ρουκέτες, βλήματα όλμων, drones, ακόμα και αντιαρματικούς πυραύλους.
Δεν αντικαθιστά, αλλά συμπληρώνει
Παρά τον ενθουσιασμό, οι αξιωματούχοι διευκρινίζουν ότι το Iron Beam δεν ήρθε για να καταργήσει το Iron Dome. Το laser έχει έναν φυσικό εχθρό: τις καιρικές συνθήκες. Η πυκνή νέφωση, η ομίχλη και η αμμοθύελλα μειώνουν δραματικά την αποτελεσματικότητα της δέσμης, καθώς τα σωματίδια στην ατμόσφαιρα διαχέουν την ενέργεια του laser.
Γι’ αυτό, το Ισραήλ σχεδιάζει μια υβριδική άμυνα. Το σύστημα διοίκησης και ελέγχου θα αποφασίζει σε πραγματικό χρόνο ποιο όπλο θα χρησιμοποιήσει: το φθηνό laser για καθαρό ουρανό και μαζικές επιθέσεις «κορεσμού», ή τους πυραύλους Tamir όταν οι συνθήκες δεν επιτρέπουν τη χρήση laser ή όταν ο στόχος είναι εκτός εμβέλειας.
Ένα παγκόσμιο ορόσημο
Η κίνηση αυτή παρακολουθείται στενά από στρατιωτικές δυνάμεις σε όλο τον κόσμο, οι οποίες έχουν επενδύσει σημαντικά στην ανάπτυξη τέτοιων συστημάτων. Αν το Iron Beam αποδείξει την αξία του σε πραγματικές συνθήκες μάχης, είναι βέβαιο πως θα ανοίξει τον δρόμο για μια νέα γενιά αμυντικών συστημάτων, όπου η ενέργεια θα έχει τον πρώτο λόγο.
