Το λίπος που δεν φαίνεται στον καθρέφτη μπορεί να αποδειχθεί ο πιο ύπουλος εχθρός της καρδιάς, ακόμη και για όσους γυμνάζονται τακτικά. Νέα έρευνα από το Medical Research Council (MRC) Laboratory of Medical Sciences στο Λονδίνο συνδέει το σπλαχνικό λίπος (αυτό που περιβάλλει τα εσωτερικά όργανα) με την ταχύτερη γήρανση της καρδιάς και των αγγείων.
Όταν η ηλικία της καρδιάς ξεπερνά τα χρόνια μας
Η γήρανση θεωρείται ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου για καρδιοπάθειες, όμως δεν γερνούν όλοι οι οργανισμοί με τον ίδιο ρυθμό. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν δεδομένα από 21.241 άτομα που συμμετέχουν στο UK Biobank, το οποίο διαθέτει εκτενή απεικονιστικά στοιχεία ολόκληρου του σώματος και της καρδιάς. Με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης ανέλυσαν εικόνες μαγνητικής τομογραφίας, εντοπίζοντας σημάδια φθοράς όπως η σκλήρυνση και η φλεγμονή των ιστών. Σε κάθε συμμετέχοντα αποδόθηκε μια «καρδιακή ηλικία» που συγκρίθηκε με τη βιολογική του ηλικία.
Τα αποτελέσματα ήταν σαφή: όσοι είχαν αυξημένα ποσοστά σπλαχνικού λίπους εμφάνιζαν ταχύτερη γήρανση της καρδιάς. Το συγκεκριμένο λίπος βρίσκεται βαθιά στην κοιλιά, γύρω από το στομάχι, το ήπαρ και τα έντερα, και δεν είναι ορατό εξωτερικά. Έτσι, ακόμη και άνθρωποι με φυσιολογικό σωματικό βάρος μπορεί να διαθέτουν επικίνδυνα αποθέματα.
Η «κακή» και η «καλή» κατανομή λίπους
Η μελέτη εντόπισε και σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα φύλα. Στους άνδρες, η λεγόμενη «μήλο» κατανομή λίπους – γύρω από την κοιλιά – συνδέθηκε έντονα με πρόωρη γήρανση της καρδιάς. Αντίθετα, η «αχλάδι» κατανομή – λίπος σε γοφούς και μηρούς – φαίνεται να λειτουργεί προστατευτικά για τις γυναίκες.
Η επίδραση αυτή πιθανόν σχετίζεται με τα επίπεδα οιστρογόνων. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι στις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, τα υψηλότερα επίπεδα ορμονών συνδέονταν με επιβράδυνση της γήρανσης της καρδιάς, γεγονός που δείχνει πως τα οιστρογόνα ενδέχεται να έχουν προστατευτικό ρόλο.
Πέρα από τον Δείκτη Μάζας Σώματος
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα συμπεράσματα είναι ότι ο δείκτης μάζας σώματος (BMI) δεν αποδείχθηκε αξιόπιστος δείκτης πρόβλεψης. Ο καθηγητής Declan O’Regan, επικεφαλής της έρευνας και British Heart Foundation Professor of Cardiovascular AI, τονίζει:
Γνωρίζαμε τη διάκριση ανάμεσα σε “μήλο” και “αχλάδι” ως προς την κατανομή λίπους, αλλά δεν είχαμε αποδείξεις για το πώς αυτό επηρεάζει την υγεία. Η έρευνά μας δείχνει ότι το “κακό” λίπος γύρω από τα όργανα επιταχύνει τη γήρανση της καρδιάς, ενώ το λίπος στους γοφούς και τους μηρούς μπορεί να λειτουργεί προστατευτικά.
Ο ίδιος υπογραμμίζει ότι δεν αρκεί να κοιτάμε το συνολικό βάρος ή το BMI, αλλά είναι κρίσιμο να γνωρίζουμε πού ακριβώς αποθηκεύεται το λίπος. Ακόμη και οι γυμνασμένοι άνθρωποι, με φαινομενικά χαμηλό ποσοστό λίπους, μπορεί να κρύβουν επικίνδυνα αποθέματα σπλαχνικού λίπους που πλήττουν την καρδιά.
Τι δείχνει το μέλλον
Η ομάδα του O’Regan σκοπεύει να ερευνήσει κατά πόσο φαρμακευτικές θεραπείες, όπως οι αναστολείς GLP-1 (με γνωστό παράδειγμα το Ozempic), μπορούν όχι μόνο να βοηθήσουν στη ρύθμιση του διαβήτη και της παχυσαρκίας, αλλά και να μειώσουν τις επιδράσεις του σπλαχνικού λίπους στη γήρανση της καρδιάς.
Ο καθηγητής Bryan Williams, επικεφαλής επιστημονικός και ιατρικός σύμβουλος του British Heart Foundation, σχολιάζει:
Γνωρίζουμε ήδη ότι το υπερβολικό σπλαχνικό λίπος γύρω από την καρδιά και το ήπαρ αυξάνει την αρτηριακή πίεση και τη χοληστερόλη. Είναι ανησυχητικό ότι μπορεί να επιταχύνει και τη γήρανση της καρδιάς. Το πρότυπο κατανομής λίπους στις γυναίκες σχετίζεται με τα οιστρογόνα, και αυτό ίσως αποτελέσει κλειδί για μελλοντικές θεραπείες.
Αν και η επιστήμη ψάχνει νέες θεραπείες, οι ειδικοί τονίζουν πως οι βασικές συνήθειες παραμένουν η πρώτη γραμμή άμυνας. Μια ισορροπημένη διατροφή και η σωματική δραστηριότητα μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στη μείωση του σπλαχνικού λίπους. Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι αυτό το λίπος δεν φαίνεται πάντα στην εξωτερική εικόνα μας, γι’ αυτό και χρειάζεται προσοχή και τακτικός έλεγχος της υγείας.
[via]
