Τους τελευταίους μήνες, εικόνες από τον πόλεμο στην Ουκρανία προκαλούν ιδιαίτερη αίσθηση, καθώς θυμίζουν περισσότερο κινηματογραφικά πλάνα παρά μια σύγχρονη στρατιωτική σύγκρουση. Αν οι μοτοσικλέτες που χρησιμοποίησαν τα ρωσικά στρατεύματα για να αποφύγουν τα drones ήταν το πρώτο σοκ, το επόμενο βήμα φαίνεται βγαλμένο κατευθείαν από τον κόσμο του George Miller: στρατιωτικά οχήματα ντυμένα με αυτοσχέδιες θωρακίσεις, που παραπέμπουν σε σκηνές από το Mad Max.
Η εικόνα ενός αμερικανικού Humvee, που χρησιμοποιείται από τις ουκρανικές δυνάμεις και κυκλοφόρησε πρόσφατα από την περιοχή Kostiantynivka βόρεια του Donetsk, δείχνει με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο αυτή τη νέα πραγματικότητα. Το όχημα ήταν καλυμμένο με ένα τεράστιο μεταλλικό κλουβί, ενισχυμένο με δίχτυα και αυτοσχέδιες προεκτάσεις. Μια ακραία αλλά αναγκαία λύση, που έχει στόχο να προσφέρει άμυνα απέναντι στον πιο θανατηφόρο αντίπαλο του πεδίου: τα φθηνά, μικρά drones που κοστίζουν ελάχιστα αλλά μπορούν να καταστρέψουν οχήματα εκατομμυρίων.
Οι κατασκευές αυτές, γνωστές και ως “cope cages”, πρωτοεμφανίστηκαν πριν μερικούς μήνες, όταν η μαζική χρήση drones άλλαξε τα δεδομένα του πολέμου ξηράς. Στην αρχή τοποθετούνταν αποκλειστικά σε άρματα μάχης και τεθωρακισμένα, όμως σταδιακά η πρακτική εξαπλώθηκε σε ποικιλία οχημάτων και συστημάτων. Οι μορφές τους διαφέρουν: από πρόχειρες και βαριές κατασκευές μέχρι πιο μελετημένες εκδοχές, με χαλύβδινες πλάκες, αλυσίδες, αιχμές, δίχτυα παραλλαγής και αντιδραστική θωράκιση για την προστασία κρίσιμων σημείων. Στη ρωσική περίπτωση μάλιστα, ορισμένα άρματα έχουν τόσο πλήρη κάλυψη που απέκτησαν το παρατσούκλι “turtle tanks”, λόγω της ομοιότητας με το καβούκι χελώνας.
Αυτό που ξεκίνησε ως πρωτοβουλία στρατιωτών εξελίσσεται πλέον σε πιο οργανωμένη παραγωγή. Ο ρωσικός στρατός έχει διανείμει επίσημες οδηγίες για την κατασκευή των “cages”, ενώ στην Ουκρανία εταιρείες αναπτύσσουν εκδόσεις προσαρμοσμένες σε διαφορετικά μοντέλα: από τα σοβιετικής κατασκευής T-64 και T-72 έως τα αμερικανικά Abrams και Bradley, αλλά και ακόμη πιο σύνθετα συστήματα, όπως οι αντιαεροπορικοί Patriot.
Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα αυτών των λύσεων παραμένει αμφιλεγόμενη. Ναι μεν προσφέρουν κάποια προστασία από drones FPV και συγκεκριμένα αντιαρματικά όπλα, όμως το αυξημένο βάρος και ο όγκος τους περιορίζουν την ευελιξία και τη λειτουργικότητα των οχημάτων στο πεδίο της μάχης. Παρά τα μειονεκτήματα, η διάδοσή τους αποτυπώνει την ανάγκη άμεσης προσαρμογής σε μια νέα πραγματικότητα όπου η μεγαλύτερη απειλή δεν είναι πια ο πύραυλος μεγάλου βεληνεκούς, αλλά ένα μικροσκοπικό drone που μπορεί να εκτοξευτεί από χιλιόμετρα μακριά.
Η εκρηκτική ανάπτυξη των drones χαμηλού κόστους έχει ανατρέψει τις ισορροπίες, μετατρέποντάς τα σε αποφασιστικό ασύμμετρο παράγοντα. Με ελάχιστο κόστος μπορούν να ακινητοποιήσουν άρματα τελευταίας τεχνολογίας ή να εξουδετερώσουν ολόκληρα πληρώματα. Αυτή η πραγματικότητα έχει οδηγήσει όχι μόνο στην κατασκευή αυτοσχέδιων θωρακίσεων, αλλά και στην ανάπτυξη πιο εξελιγμένων τεχνολογικών αντιμέτρων.
Ο ηλεκτρονικός πόλεμος αποτελεί βασικό εργαλείο τόσο για την Ουκρανία όσο και για τη Ρωσία. Μέσω παρεμβολών μπλοκάρονται οι επικοινωνίες μεταξύ χειριστών και drones ή διαταράσσεται η πλοήγησή τους μέσω GPS. Όμως η εξέλιξη δεν σταματά εδώ: έχουν ήδη εμφανιστεί νέες γενιές drones ανθεκτικά σε τέτοιες παρεμβάσεις, όπως εκείνα που χρησιμοποιούν οπτική ίνα, αφήνοντας πίσω τους χιλιόμετρα καλωδίου για να διατηρήσουν απευθείας σύνδεση με τον χειριστή. Την ίδια στιγμή, drones με τεχνητή νοημοσύνη κάνουν όλο και συχνότερα την εμφάνισή τους, ικανά να ολοκληρώσουν την αποστολή ακόμη και αν χαθεί η επικοινωνία.
[via]
