Ένα νέο ερευνητικό έργο από το Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολούμπια (University of British Columbia) φέρνει στο φως δεδομένα που ενδέχεται να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε την πορεία της Πολλαπλής Σκλήρυνσης (Multiple Sclerosis – MS). Σύμφωνα με τα ευρήματα, τα πρώτα σημάδια της νόσου μπορεί να εμφανίζονται ακόμη και 15 χρόνια πριν από την επίσημη διάγνωση, μέσω συμπτωμάτων που συχνά περνούν απαρατήρητα ή αποδίδονται σε πιο κοινές παθήσεις.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε την 1η Αυγούστου στο επιστημονικό περιοδικό JAMA Network Open, ανέλυσε ιατρικά αρχεία πάνω από 12.000 ατόμων στον Καναδά και κατέγραψε μια σταδιακή αλλά σταθερή αύξηση στις επισκέψεις σε γιατρούς, πολλά χρόνια πριν από την εμφάνιση των νευρολογικών συμπτωμάτων που συνήθως συνδέονται με την Πολλαπλή Σκλήρυνση. Η έρευνα χρησιμοποίησε συνδυασμένα κλινικά και διοικητικά δεδομένα από το σύστημα υγείας της Βρετανικής Κολούμπια και ακολούθησε τους ασθενείς για έως και 25 χρόνια πριν από την εκδήλωση των πρώτων σοβαρών ενδείξεων της νόσου.
Η επικεφαλής της μελέτης, Dr. Helen Tremlett, καθηγήτρια νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του UBC και ερευνήτρια στο Djavad Mowafaghian Centre for Brain Health, εξηγεί πως τα πρώιμα συμπτώματα της MS είναι συχνά ασαφή και εύκολα αποδίδονται σε άλλες αιτίες:
Κόπωση, πονοκέφαλοι, πόνος και ψυχολογικά ζητήματα είναι τόσο γενικά συμπτώματα, που σπάνια συνδέονται από νωρίς με μια χρόνια νευρολογική πάθηση όπως η Πολλαπλή Σκλήρυνση.
Η σημασία αυτής της μελέτης έγκειται στο γεγονός ότι εξετάζει τη χρήση των υπηρεσιών υγείας σε πολύ μεγαλύτερο χρονικό βάθος από τις προηγούμενες έρευνες, οι οποίες επικεντρώνονταν στα πέντε έως δέκα χρόνια πριν από το πρώτο γνωστό επεισόδιο απομυελίνωσης, δηλαδή τη βλάβη στη μυελίνη, τη μονωτική ουσία των νευρικών κυττάρων. Αυτή τη φορά, οι επιστήμονες εντόπισαν ένα μοτίβο αυξανόμενης ιατρικής δραστηριότητας που ξεκινά από τη δεκαπενταετία πριν τη διάγνωση και κορυφώνεται τον τελευταίο χρόνο πριν την επίσημη αναγνώριση της νόσου.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, 15 χρόνια πριν την εκδήλωση των νευρολογικών συμπτωμάτων, οι επισκέψεις σε γιατρούς πρωτοβάθμιας φροντίδας αυξάνονται αισθητά. Πολλοί ασθενείς αναφέρουν κόπωση, χρόνιο πόνο, ζάλη, άγχος και κατάθλιψη. Περίπου 12 χρόνια πριν τη διάγνωση, αυξάνονται οι επισκέψεις σε ψυχιάτρους. Στα οκτώ με εννέα χρόνια πριν, υπάρχει αύξηση στην αναζήτηση φροντίδας από νευρολόγους και οφθαλμιάτρους, πιθανόν λόγω προβλημάτων όρασης ή πόνου στα μάτια. Από τα πέντε έως τα τρία τελευταία χρόνια πριν από τη διάγνωση, παρατηρείται εντατικοποίηση στις επισκέψεις σε τμήματα επειγόντων και απεικονιστικών εξετάσεων. Τον τελευταίο χρόνο, η ιατρική δραστηριότητα κορυφώνεται με αυξημένες επισκέψεις σε διάφορες ειδικότητες.
Η Dr. Marta Ruiz-Algueró, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο UBC και πρώτη συγγραφέας της μελέτης, υποστηρίζει ότι τα μοτίβα αυτά υποδεικνύουν μια μακρά, πολύπλοκη και συχνά αόρατη προδρομική φάση της νόσου:
Φαίνεται πως η MS επηρεάζει το σώμα πολύ πριν “φανερωθεί” με τον παραδοσιακό της τρόπο. Και ένα από τα πρώτα προειδοποιητικά σημάδια είναι οι ψυχικές διαταραχές, κάτι που αγνοούσαμε μέχρι σήμερα.
Η ιδέα της προδρομικής φάσης δεν είναι καινούργια στη νευρολογία. Παρόμοια πρότυπα έχουν παρατηρηθεί στη νόσο του Πάρκινσον, όπου η κατάθλιψη, οι διαταραχές ύπνου και η δυσκοιλιότητα προηγούνται κατά χρόνια των κλασικών συμπτωμάτων όπως το τρέμουλο ή η δυσκαμψία. Ωστόσο, η ένταξη της MS σε αυτό το πλαίσιο ανοίγει νέους δρόμους για την έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπισή της.
Οι ερευνητές τονίζουν πως, αν και τα γενικά συμπτώματα που περιγράφονται είναι κοινά και δεν οδηγούν απαραίτητα στη διάγνωση Πολλαπλής Σκλήρυνσης, η κατανόηση του πρόδρομου σταδίου της νόσου μπορεί να βοηθήσει στην ταχύτερη διάγνωση όσων πραγματικά νοσούν, βελτιώνοντας έτσι την πορεία και την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Όπως επισημαίνει η Dr. Tremlett, η πρώιμη αναγνώριση αυτών των «κόκκινων σημείων» μπορεί μελλοντικά να οδηγήσει σε νέες στρατηγικές παρακολούθησης, υποστήριξης ή ακόμη και πρόληψης:
Η έρευνα αυτή ανοίγει τον δρόμο για τη μελέτη πρώιμων βιοδεικτών, παραγόντων κινδύνου που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής και άλλων πιθανών ενεργοποιητών της νόσου, οι οποίοι μέχρι σήμερα περνούσαν απαρατήρητοι.
Καθώς η επιστημονική κοινότητα στρέφει το βλέμμα της στις αθέατες φάσεις της νόσου, η Πολλαπλή Σκλήρυνση παύει να είναι μια ξαφνική, απροσδόκητη επίθεση στο νευρικό σύστημα και αρχίζει να αποκαλύπτεται ως μια εξελικτική διαδικασία που αφήνει ίχνη πολύ νωρίτερα από ό,τι φανταζόμασταν.
[via]
