Μια νέα μελέτη θέτει υπό αμφισβήτηση τις παραδοσιακές αντιλήψεις για τη ζωή και τον θάνατο, προτείνοντας την ύπαρξη μιας «τρίτης κατάστασης» που ενδέχεται να μεσολαβεί ανάμεσα στις δύο. Οι ερευνητές, μέσα από δημοσίευσή τους στην πλατφόρμα The Conversation, αναλύουν πώς κατάφεραν να μετατρέψουν κύτταρα σε νέους πολυκύτταρους οργανισμούς με ξεχωριστές λειτουργίες, ακόμα και μετά τον θάνατο του αρχικού οργανισμού από τον οποίο προέρχονταν.
Η πρόταση για μια ενδιάμεση κατάσταση μεταξύ ζωής και θανάτου δεν είναι αμιγώς θεωρητική. Στηρίζεται στην παρατήρηση ότι όργανα, ιστοί και κύτταρα εξακολουθούν να διατηρούν βιολογική δραστηριότητα, ακόμη και μετά τον κλινικό θάνατο του οργανισμού στον οποίο ανήκαν. Αυτό το γεγονός, σύμφωνα με τους επιστήμονες, υποδηλώνει ότι ορισμένα βιολογικά συστήματα μπορούν να συνεχίσουν να λειτουργούν πέρα από τα όρια της ζωής, όπως τα γνωρίζουμε.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι δεν πρόκειται για «κύτταρα-ζόμπι», αλλά για νέα, αυτοτελή μορφώματα ζωής. Σε πειράματα που διεξήχθησαν, ανθρώπινα κύτταρα από πνευμονικό ιστό μπόρεσαν να αυτοσυναρμολογηθούν και να δημιουργήσουν νέους οργανισμούς, τους οποίους ονόμασαν «anthrobots». Αυτοί οι οργανισμοί έχουν την ικανότητα να κινούνται στον χώρο, να αυτοεπιδιορθώνονται και να συμβάλλουν στην επούλωση γειτονικών νευρικών κυττάρων.
Η σημασία αυτής της ανακάλυψης έγκειται στο γεγονός ότι η μετάβαση από κύτταρο σε πολυκύτταρο οργανισμό με νέες λειτουργίες δεν ήταν προκαθορισμένη ή αναμενόμενη. Αντιθέτως, η δυνατότητα επαναδιαμόρφωσης αυτών των κυττάρων σε νέες μορφές ζωής προκαλεί τις καθιερωμένες βιολογικές θεωρίες. Μέχρι τώρα, οι μεταμορφώσεις οργανισμών –όπως από κάμπια σε πεταλούδα ή από γυρίνο σε βάτραχο– ακολουθούσαν μια συγκεκριμένη εξελικτική πορεία. Εδώ, όμως, παρατηρείται μια αυθόρμητη, απρόβλεπτη μεταβολή της κυτταρικής ταυτότητας.
Η γένεση αυτής της «τρίτης κατάστασης» φαίνεται να επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες: τον χρόνο που έχει παρέλθει από τον θάνατο του οργανισμού, τη μεταβολική δραστηριότητα τη στιγμή του θανάτου, καθώς και μεταβλητές όπως η ηλικία, το φύλο και η συνολική υγεία του οργανισμού. Αυτές οι συνθήκες δημιουργούν ένα πολύπλοκο τοπίο, μέσα στο οποίο ενδέχεται να προκύψει η δυνατότητα αναδιοργάνωσης της ζωής σε νέα μορφή.
Οι επιστήμονες αναγνωρίζουν ότι η πλήρης κατανόηση του φαινομένου απαιτεί περαιτέρω έρευνα. Εντούτοις, τα μέχρι τώρα δεδομένα αποδεικνύουν ότι ορισμένα κύτταρα δεν είναι αναγκασμένα να πεθάνουν μαζί με τον οργανισμό τους, αλλά μπορούν να εξελιχθούν σε κάτι εντελώς διαφορετικό. Η πρακτική εφαρμογή αυτής της γνώσης, ειδικά στους τομείς της ιατρικής και της βιοτεχνολογίας, μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική, καθώς ανοίγει δρόμους για θεραπευτικές τεχνικές με τη χρήση αυτών των «ζωντανών ρομπότ».
Το ερώτημα παραμένει: αποτελεί αυτή η τρίτη κατάσταση μια νέα μορφή ζωής ή πρόκειται για μια μεταβατική φάση που απλώς αναδιατάσσει τα όρια της βιολογικής ύπαρξης; Προς το παρόν, η επιστήμη κάνει ένα πρώτο βήμα στην κατανόηση αυτής της δυνητικής ενδιάμεσης κατάστασης. Το μέλλον θα δείξει εάν αυτό το εύρημα θα αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τη ζωή, τον θάνατο και το τι μπορεί να υπάρχει ανάμεσά τους.
[via]
